10 Huyền Môn.- Bài 5.- Nhất thiết duy Tâm.

Theo kinh hoa Nghiêm .- Tất cả các Pháp Giới, hay Vũ trụ đều là hiện tướng của Tâm. Học về Pháp Giới Vũ Trụ cũng tức là học về Tâm.

Phật dạy:

Nhược nhân dục liễu tri,

tam thế nhất thiết Phật,

ưng quán pháp giới tánh,

nhất thiết duy tâm tạo

(若人欲了知、三世一切佛、應觀法界性、一切惟[唯]心造,)

Nghĩa:

nếu người muốn thông suốt,

ba đời tất cả Phật,

nên quán tánh pháp giới,

hết thảy do tâm tạo.

(K. Hoa Nghiêm)

Nhưng Tâm nào tạo ra được Vũ Trụ ?

+ Vọng Tâm ư ?

+ Chân Tâm ư ?

+ Như Tâm ư ?

+ Huyễn Tâm ư ?

+ Hay là Tâm nào khác ?

Tất cả các câu hỏi đó sẽ lần lượt giải trình ở.- Sự hình thành, an trụ, biến dị, hoại diệt v.v... các Bản Thể, hiện tượng, Như Pháp, Huyễn Pháp của Vũ Trụ đều theo những qui luật chứ không phải loạn khởi loạn diệt. Các qui luật mà Pháp Giới Vũ trụ theo đó vận hành, được Đức Phật dạy ở kinh hoa Nghiêm, qua 10 Huyền Môn. Như sau:

Tất cả cảm xúc:

33