CHÙM THƠ MYANMAR

CHÙM THƠ MYANMAR Minh Đức Triều Tâm Ảnh 1- Cảm Xúc Từ Mandalay ôi! Mandalay ôi! kinh thành hoang phế cổ xưa chùa tháp tôn nghiêm một thời Phật pháp huy hoàng vinh danh dân tộc Miến! nơi đây đã có thời chép bối kinh trên hơn bảy trăm bia đá để kế thừa giáo pháp nguyên ngôn ôi! chữ chữ thơm hương chữ chữ rực sáng ngọn lửa linh thiêng cháy bùng tâm thức nhân gian đã nghìn đời tối tăm và thống khổ! tôi đã đi thăm những núi đá trăm nghìn cổ tượng những hang động những nét khắc chạm tinh minh tâm huyết mà bùi ngùi dấu tích rêu phong mà bùi ngùi thời gian và lịch sử cùng sự vô tâm và vô cảm của con người! tôi cũng đã đi thăm chùa tháp tân trang vàng son lộng lẫy ngự giữa đồi cao trăm trượng uy nghi đức Phật đứng đức Phật nằm đức Phật ngồi trầm ngâm lặng lẽ mà cảm thương quyền lực và bóng tối u mê mà cảm thương muôn dân trăm nỗi ê chề sống đời lầm than, khắc khổ sinh hoạt thô sơ bôi má, quệt mày mường tượng một thời hồng hoang tiền sử thân phận đói nghèo cam chịu thản nhiên! ôi! nhưng mà uy linh làm sao! nhưng mà huyền nhiệm xiết bao! họ tìm được sự bình an không nơi nào có được họ tìm được niềm vui cúng dường, xây chùa, dựng tháp mong kiếp sau hưởng phước nhân thiên ôi! thương yêu làm sao những khuôn mặt hiền lương chất phác da sạm đen vì mưa nắng phong trần ôi! tay chân nông dân mà tâm hồn thiên thần chưa vấy nhiễm gian manh, xảo trá chưa vấy đục bởi xa hoa bụi bặm sống với nhau nhân ái dạt dào sống với nhau cùng nhìn về cõi cõi thanh cao! ôi! Mandalay! ôi! Myanmar! đất Phật, đất thiền có mười hai vị thuộc thông tam tạng bao nhiêu vị thiền sư đương đại đã xiển dương thiền học khắp năm châu đã biết bao nhiêu huyền diệu, sâu mầu sao không cảm hóa độc tài thống trị sao không cảm hóa giai cấp tướng lãnh cho muôn dân hơi thở tự do xu thế văn minh bánh xe lịch sử quay ngược bao giờ thời đại nghe nhìn tại sao lại bưng tai bịt mắt? ôi! đất nước muôn xanh trăm nghìn vẻ đẹp sông núi, tình người, cỏ cây môi trường thanh khiết mà tại sao... mà tại sao buồn bã đến nao lòng? ôi! Có cái gì nửa có, nửa không có cái gì nửa hư vô nửa bàng hoàng, bơ ngơ, lẩn thẩn thương Phật, thương người, thương vàng son chói lọi thương bần hàn, lam lũ áo cơm thương đèn hoa cùng nghi ngút trầm hương thương cõi đi về và thương cả những kẻ vô minh kiêu căng quyền lực thương Mandalay cùng dân tộc Miến anh em! ôi! có dẫu ra sao đất Phật, đất thiền giá trị tâm linh ngàn đời chưa bao giờ diệt mất chánh pháp huy hoàng là mặt trời trong con mắt nhân gian chưa bao giờ lặn tắt! (Mandalay, đêm 21/11/2008) 2- Cảm Hứng Từ Shwedagoon con rồng thiêng ngủ dưới đống gạch rêu xám cũ xưa có tháp vàng và tín ngưỡng bay cao vút tận khung xanh gọi tên những địa danh huyền thoại! nơi đây, tám sợi tóc Phật gần ba ngàn năm, chưa cỗi vẫn biếc chồi non vẫn cháy rực trầm hương thắp sáng điện đài linh thiêng với vô lượng niềm tin vừa cao sang, vừa thánh thần vừa ngây thơ, vừa mông muội! tôi dạo bước giữa hư vô thời đại bắt gặp những bộ lạc đã mất tích từ thời khuyết sử hồn nhiên đi đứng nói cười hồn nhiên bôi mặt vẽ mày hồn nhiên cầu nguyện thần linh với trái tim vô cùng thanh khiết! tôi muốn khóc bởi những điều chưa biết! tôi chợt buồn bởi thân phận của chúng ta! chữ nghĩa, đa tri… vất vưởng chẳng quê nhà và ngọn bút còn khói sương lung linh ảo hóa! Yangoon, Yangoon! trang sử Phật, tháp vàng bí mật và con người cam chịu bình an đất thở đêm đêm cho hạt lệ bất toàn đọng thành ngọc để hóa tâm tôn ngưỡng Yangoon, Yangoon có những linh tượng được quàng bảo châu, vương miện có Thánh Tăng ẩn dật giữa rừng sâu có Thánh Tăng được van vái cúng cầu và cũng có những Thánh Tăng được dệt thêu từ u linh huyền thoại! nhưng mây cổ tích vô tình vẫn bay và cội phượng vàng cao sang vẫn đơm hoa lẻ loi, họa hiếm có quạ đen và bồ câu lẫn lộn có cùng đinh và quý tộc chẳng ưa nhau có đạo sĩ lang thang niệm hạt trân châu và có sa-môn thản nhiên dạo chơi phố thị! Yangoon, Yangoon rất thanh nhàn là cư dân bản địa chất rừng, chất quê mọc trái giữa nhân sinh thuần hậu, u mê, chân thật kết tình hóa thành cõi mà văn minh là niềm đau dị ứng! tuy nhiên, vẫn tuy nhiên tôi thương Yangoon như thương quê nghèo tuổi thơ hoa bướm chạy giữa hồn vùng chân đất ven sông chỉ có tình yêu, sự sống, tấm lòng chưa trục vật kết đài hư dối chưa hoa ngôn, xảo ngữ ở đầu môi! đức Phật hóa thân và trăm ngàn tượng Phật mỉm cười cõi thế tục muôn đời như thế đó! đêm, đêm… những vì sao long lanh từ miền chân đế rơi vô cùng… rơi mãi chẳng về đâu! Yangoon cháy lên! Shwedagoon cháy lên! câu thơ cháy lên! và tất cả cùng quỳ xuống nguyện cầu cho nhân loại thấm nhuần ân Đại Giác để đất trời cùng với chân không chưa hề riêng khác! (Viết tại Lokasakhaung Temple - 4/5-2001) 3- Bagan Và Hương Huyền Sử Bagan - chùa tháp cổ sương Có con trăng dệt con đường sử kinh Ngọn đèn pháp bảo lung linh Dấu son một thuở phục sinh đạo vàng ôi! một thời dân tộc Môn qua đây đã liệt liệt oanh oanh chép sử vàng lên bốn mươi ngàn tòa bảo tháp một cõi Đông Dương xây dựng kinh đô chánh pháp để ngàn sau để ngàn sau còn thơm mãi một mùi hương! ôi! mùi hương nhập thế dị thường đã trải dài theo dấu chân theo vết xe thổ mộ có con ngựa già còng lưng kham khổ và người phu xe già mà mái đầu đã bạc trắng đức tin ôi! mùi hương của nhiệt huyết, của trái tim trộn lẫn mùi hương của tâm linh tôn giáo là công trình muôn đời của thăng hoa cảm xúc mà ấn ngọc, triện son năm tháng chẳng mờ phai ôi! có phải đây là thời mà con sư tử vươn vai cất tiếng hống uy linh tràn trề sinh lực từ vạn dặm xa kế thừa vinh quang A-dục để huyền sử về một địa danh bất diệt đến ngàn sau tôi cúi đầu xuống lắng nghe giữa hư vô một mùi hương huyền diệu, sâu mầu thấm đẫm trên những cọng rêu xanh trên những cành cây khô trên những phù điêu, hoa văn chạm trổ tôi còn nghe linh hồn cựa mình trong những viên gạch vỡ len vào sinh hoạt đời thường thiên hạ thế gian tâm ôi! tháp cổ Bagan! huyền sử Bagan! như một tiếng hú tận thâm lâm như một ngôn ngữ xa xăm nói về lẽ thăng trầm, hưng phế nói về chiến tranh, bạo quyền và niềm đau khổ đế vì sự tham lam, sân hận của con người nó còn nói về sự thật trần khơi thần hủy diệt, thần bảo tồn đã sát cánh chung vai trong trò chơi quá nhiều thách đố để bi khốn thay thân phận con người cứ miệt mài xây tổ lẽ hoại thành nghe lòng mắt cay cay lẽ hoại thành - khói tụ, tan mây... ôi! một thời dân tộc Môn qua đây họ là một loài người tiến hóa bậc cao họ đến như làn mây lành khoác tâm hồn nắng ấm rồi họ ra đi mà dấu chân còn lấp lánh bụi sương để bây giờ ngàn năm sau bất diệt một mùi hương! ôi! tôi đã đi thăm xứ xứ Bagan nơi đây con người vận xà-rông xám chàm đất mục thân xác khô gầy gập lưng lạy Phật những tràng hoa lài, hoa sứ tươi thơm chư sư khất thực qua ngày bình bát toàn cơm cơ cực bữa ăn chan mùi khổ hạnh những cô gái bôi má bột cây để gìn da giữ sắc còn giữ nụ cười đôn hậu thơ ngây những gã trung niên chuông gõ điện thờ mắt hấp háy nhìn hòm công đức những đứa trẻ cõi còm đói lòng kiếm xin vài "chạt" đôi mắt xanh trong! bi cảm tình người! ôi! nhưng mà sao cách biệt một trời! mà phú quý chỉ để dành cho người quý tộc? mà giàu sang chỉ để dành cho giai cấp chiến sĩ? và mọi tiện nghi, xa hoa ưu đãi giới thương buôn? còn thủ-đà-la, chiên-đà-la thì sống trong cảnh bần cùng thiếu áo, thiếu cơm thiếu cả những nhu cầu tối thiểu? ôi! tôi đã ngồi rất lâu để trầm tư mặc tưởng để nghĩ về những ngôi chùa tháp nguy nga để nghĩ về những công trình tôn giáo như cung điện hoàng gia mà không hiểu lưỡng nguyên giá trị mà không hiểu sự cân phân tâm vật nơi dân tộc lạ kỳ này tín ngưỡng duy linh! ôi! tôi đã đi thăm cả một cõi tâm kinh mà cảm nghe cây lá bên đường cũng sáng lên hoa chữ những nét chạm khắc rêu đen những con rồng giấu mình trong những bia đá vỡ nơi những tòa gạch nâu già tuổi tác tuế sương! ôi! huyền sử Bagan! bốn mươi ngàn tháp cổ Bagan! vi diệu mùi hương hương công đức hương tín tâm hương thâm u mật độ cùng hương tình, hương cảnh của đất nước dễ thương nầy! ôi! cảm xúc bài thơ chỉ như một thoáng khói mây xin tri tạ một lần tao ngộ ta hẹn ngươi, Bagan, trên dặm về cổ độ nơi cõi Phật, lòng mình lặng lẽ, vô ngôn! vẫy tay chào chùa tháp dập dờn hương! (Myanmar Life Hotel Đêm 3/12/2008) MINH ĐỨC TRIỀU TÂM ẢNH