Thứ Sáu, 2 tháng 3, 2018

Thơ Con Gái

Về thôi
Quá khứ ngủ yên
mồ chôn hai kẻ hồn điên
                        .....nửa đời
Về thôi
Nước mắt hay trôi
Ngược dòng lệ cũ
Chơi vơi tâm lòng
Về thôi
Cái cũ long đong
Giang tay khỏa lấp
Nỗi lòng nay mai
Về thôi
Chờ đợi những ai
Mắt sầu để lọt
Tâm ai vô hồn

Về thôi
Đôi mắt u sầu
Mi vương rớm lệ
Biết đâu tuôn dòng
Về Thôi
Hai lúc đục trong
Lúc ngang lúc ngửa
Khi thong dong cười
Về Thôi
Tiếng nấc trên môi
Gạt ngang lệ thẫm
Đôi môi thôi sầu
Về Thôi .....


Những buổi chiều tắt nắng
Hẹn Gặp
Đôi tình nhân quán vắng công viên
Hẹn Gặp
Cơn mưa rào đến độ triền miên
Cho em nấp dưới trời giông ý nghĩa

Hẹn Gặp
Buổi bình minh ánh mặt trời sắc tía
Hiếm hoi em đứng nhặt những hồn thơ

Hẹn Gặp Lại em
Cho cả những ngu ngơ
Em lạc lõng giữa muôn dòng thô bỉ
Hẹn Gặp Em
Khi em còn ích kỷ
Ôm mặt trời rực nóng vào tim



Lặng im chỉ để nghe hồn đá
Đập vách tường lẫn xối xả của mưa
Đừng
Lặng im chỉ nghe tiếng lưa thưa
Con tim khóc nhẹ nhàng trong lồng ngực
Đừng
Lặng im chỉ để nghe thổn thức
Nấc lịm dần trong giấc ngủ còn non
Đừng
Lặng im chỉ nghe tiếng héo hon
Trong nước mắt thì thào em bé nhỏ
Đừng

Lặng im khi môi rưng bày tỏ
Chút muộn phiền tan biến thấm trong tim




Anh không nhìn thấy đó ư? 
Hai màu nước mắt
Sáng đục - trong
Đêm tối cũng lạnh lùng
Ôi ẩn chứa cái màu của bao dung
Dấu trong nó sự vô tình cấu xé
Anh không nhìn thấy Ư?
Cái màu của tinh thể
Long lanh long lanh
Hạt bụi dưới đáy vô cùng
Ép cho đầy những giọt nước mông lung
Em chắt hết ngọt ngào và chua xót
Đựng trong chai thủy tình
Ôi cuộc đời thời gian
Ta đang còn vặn cót
Dừng lại đi



Độc Cô Hồn
Phiến đá buồn ôm hồn ai cô độc
Vấn khăn tang cho ảnh ảo vô thường
Rêu phong rủ quyện màu thâm tàn lộc
Bện vòng vo cái tro bụi kiếp trần .
* * *
Bóng ma đi hồn đá cũng phân vân
Kẻ đến tiếp ngồi khóc sầu lặng lẽ
Bóng đã xa hồn đá thành đơn lẻ
Vấn tang mình trơ trọi chốn rừng phong


Mải miết tìm mải miết phiêu diêu
Ta tạm ghé chốn tiêu điều lánh trụ
Bước chân kia giờ không còn chống cự
Cái lăng loàn thế giới bủa quanh

Ôi cuộc đời đã tan những màu xanh
Và lắng xuống thứ vô hình cố úa
Ta nằm im để vờ như tắt thở
Trói buồn rầu trăn trở bấy lâu

Ôi cuộc đời sao phải nhắc cái sầu
Ta chống phá quật cường bằng tiếng hát
Tiếng cõi lòng tưởng chừng như vỡ nát
Oà khóc chi cho khúc hát bi trần

Ôi cuộc sống có nhiều nỗi phân vân
Ta cứ hỏi và ta mải miết hỏi
Ta bắt ép cuộc đời chôn tiếng gọi

Tiếng yêu thương đang xé nát cõi lòng…



                                            Ngả lưng nằm trong đám quẩn quanh
                                            Buôn tiếng nói mua dăm lời thú tội
Ta nghe ....

Vồn vã câu cười đùa ư rả rích

Xầm xì ẫm ờ người trước kẻ sau

Chỉ một đuốc sáng đã đâm thọc vào nhau

Cho tận thấu ruột can nghe bầm dập




Sao thế ?

Động chạm những nỗi buồn

Leng keng , cọt kẹt

Tiếng va đập con xe bánh trước bánh sau

Ngổn ngang những con đường

Ngôn ngang cuộc sống

Ngổn ngang nhau , những trầm tư sầu lắng

Liêu xiêu
Liêu xiêu

Chẳng thể hiểu được nhiều



Anh em sống bạc thời ngoảnh mặt
Bằng hữu vô tâm xảo trá lòng
Hết thời nâng đỡ không thành có
Phủi bước quay lưng chớ xót lòng !



Lượm laị cho mình những cảm xúc đan xem
Vặt vạnh những hờn ghen ai đong ai đếm
Kí ức thủa xưa như nắng đêm giăng bện
Rối tơ vò rối cả những bon chen

***

Nước mắt dàn ra như chẳng thể khắc tên
Hay tại quá nhưng vu vơ em tự họa

Ừ Phải rồi !

Cuộc đời ! có trăm đường bao ngả
.......

Chỉ dăm chén mềm say môi ngọt
Lắc lư đầu quấn quýt hờn ghen
Dốc ly cạn nhét vành môi đậm ứ
Nuốt hạt sầu khô lạc dòng tâm tư

* * *

Ậm ự ba câu cười sao ngạo nghễ
Tay bắt tay rảy hết những trò vui
ôi số phận nghe chua chát ngọt bùi
Ai cắt nổi cái nghĩa đời lặng lẽ ...



Đừng để giọt lệ rơi nghe em Đừng để sầu vương trên mái tóc Đừng cho nước mắt làm em tôi trằn trọc Hôn em cho nước mắt không cay Sao cho em thôi nước mắt mi dày ? Đừng khóc nữa nghe em .....



Thu rơi chậm cho mây lánh vào hoàng hôn
Đẩy không gian đi xa về phía cuối chân trời

Con đường không lối đưa ta đi về nơi xa thẳm thương yêu
gió một chiều quay ngược bờ mi , làm se se đôi mắt .
Chông chênh trên bước đường đời , nghẹn ngào thêm chút nữa là lệ rơi.
Ta thả hồn cuộn vào cơn xoáy thảm khốc .
Đứng giữa lưng chừng tin và hy vọng .ước muốn càng bay xa hơn.
Ta vồ vập cho cuộc sống nhộn nhạo.
Nhặt lại những hạt sạn lương tri , ta thấy mình hanh hao đi rõ một ....
Ta đang đứng ở nơi đâu , sao liêu xiêu đến thế .?...


Tàn canh nước mắt đẫm mi tà
Trăng nghiêng ghé ở kẻ ngà ngà say
Tỉ tê hai kẻ đó đây
Chung say men rượu họa ngay tư tình
* * *
Than ôi cái kiếp mưu sinh
Trằn lên oặn xuống đeo mình gian nan
Khoác lên cái vẻ ngang tàn
Dấu đi cốt cách hoang man thân này
* * *
Chén ta chén bạn cùng say
Quên đi nỗi khổ trăm ngày lo âu ...


Nghe như kiến lửa đốt trong lòng
Nhưng thôi chuyện cũ thế là xong
Dư âm vạt bỏ trong khung tủ
Nhét hết tâm tư với nỗi lòng.
* * *
Phè phè cái miệng kêu chán chán
Can gì cái phận số long đong
Một chăng hai chớ coi như tủi
Kệ mợ thói đời ném cái xong
* * *
Ngóc cổ lên nhìn thế giới vận
Yểng hót hoa cành vẻ thong dong...


Yêu

Yêu là thứ tình chi khó hiểu
Kéo mơ hồ trong chốc lát mê say
Đau một chút cho cái gọi chua cay
Có nước mắt mùi thương và đau khổ
Có hờn ghen u sầu và nhung nhớ
Có lạnh lùng nhuốm cả bơ vơ
Chỉ có kẻ làm thơ chớm hiểu
Yêu là thứ tình điệu xiêu lòng
Yêu là có thể chết ở trong
Nhưng hấp hối trong tâm lòng rạo rực
Ôi cuộc sống vốn lắm điều vô thực
Mơn trớn đời cho sắc đắm nhụy hoa
Cho cuộc đời biết đến những phong ba
Đi và ở . 
Cho Yêu và cho nhớ
Đi và ở.
Cho khổ và cho đau




Chốn bồng lai có kẻ u sầu
Ngẩng mặt khóc trời đâu thấm lệ

Nước mắt chỉ là hoa tranh vẽ
Thêm vệt buồn ảo ảnh rẽ sang ngang
Ngước mắt lên lấy vẻ ngang tàn
Sống trong cõi chỉ là hoa với mộng
Bước phiêu du cuộc đời mênh mông rộng
Ta say mình với lắm hoang vu.


Đếm bao đêm khóc thầm thương nhớ Đếm bao ngày cất dấu tương tư Mệt nhọc rồi 
Ngủ yên thôi Ta đừng ép con tim mà tội. 
Bao bận rồi khóc vội 
Để sầu rơi ....


Nước Mắt

Em đã cố tình quên rồi né tránh
thứ vụng về trong cảm xúc đan xen
để buộc mình vào hai chữ hờn ghen
Nhưng không phải !
chỉ tại em thơ ngây,suy nghĩ còn nông dại
Lập lòe với con tim ,chợt òa khóc mãi....






Tôi muốn bật tung đôi mắt 
Gào thét giữa đất trời 
Sao không cho tôi say Quên đi một lần nhức nhối Tâm tư tôi là kẻ đơn côi Tôi muốn khóc chỉ một lần thôi Xin đừng bắt tôi hỏi Khi lòng đang bối rối. Nước mắt ơi xin đừng rơi 
Tiếng nấc ơi đừng ép 
Hãy ghì vào lòng tôi 
Một chút thôi………



Dựa vào lưng em để nghe tiếng cười đùa của nỗi nhớ
Dựa vào lưng em để nghe tiếng thở dài của bao ngày trăn trở
Ta cùng nghe những thẩn thơ.
Cùng nghe những mơ hồ em áp đặt
Bởi hờn ghen
Đã làm em khóc......




Thân tạm bợ xác mượn vay
Kiếp trần ngự lại khổ qua ngày
Chi bằng thoát tục buông nhân thế
Bỏ lại ê chề hết nợ vay





Lũ lượt chẳng có gì vui Một lũ ăn chơi lại đua đòi Dăm ba chữ lẻ vờ học lắm Ra danh công tử mỏi mồm hôi ----- Khẩy khẩy cái tay khua tiền nát Chỉ độ dân thường giả ăn chơi Ngông ngông cái vở văn hay chữ Giỏi lừa các mợ dở dở hơi 
------- Rượu phê lâng hẳn cao trào hứng Dăm ba chén phẹt vẻ khệnh đời




Em tựa cánh hoa nhạt mùi hương
Nhưng để lại kẻ qua đường mùi quyến rũ
Em đẹp nhưng chỉ để người ta ấp ủ
Lặng lẽ yêu lặng lẽ đợi chờ
Lặng lẽ thả hồn thơ vào bất tử
Lặng lẽ nhìn
Cánh hoa chỉ thờ ơ
----------
Em như đóa hoa chiều ánh dương hắt muộn
Tạt bên mình nắng ghé làn cong
Rọi vào mắt vị hương vàng nhạt nhạt
Điểm bờ môi vị ngọt ngọt say nồng.





Ầm ầm xe lao như vồn vã . gió rít như gào tung khoảng trắng . kẻ chạm trán với tường đập đầu suy nghĩ. ngoài kia giông tố , ít thay kẻ an nhàn . so vì ai khốn đốn. réo rắt , cấu xé như luống trời. vùi dập tâm can . thi nhau cào cấu . cuộc sống như thú dữ vồ vập chiếm lĩnh. ai được, ai thua . rong ruổi đến bao cho đủ kịp.? lấn át đến bao thôi hung hãn ?. Tấm tắc con mồi . ai bại ? ai vinh. bao nhiêu cho thỏa ? âu chỉ là tạm hữu !.mất đi hay xua đuổi . có được hay vĩnh hằng . chí ắt vô thường . ai thời nắm giữ ! . thôi cũng là tạm bợ. Quay lại với vẻ sơ khai . ko được , không mất . trì hoãn đam mê . tu thân về với thân.



này này kẻ láo liên đánh nhòm thiên hạ . nghĩ cho được còn mà xô bờ nịnh nọt. lấy cớ giả thương ăn vạ thói đời . tính toan mưu mô cướp giật chi cho đau lòng. xả bớt hận thù oán thán cho tâm vui hỷ xả .
lấy yêu thương che lấp u minh tăm tối . thoát khỏi ngục ngu si , sân hận . thời tất yên vui.!
đem an lành gieo rắc cho tình người thêm êm thấm . dội vào đỗ kị bằng lòng vị tha . đánh vào tham lam bằng tâm tánh thảo hiền . chi mà không an lạc ? .



em đánh rơi nụ cười sau cửa sổ
kẻ đứng trộm nhìn, kẻ phải vu vơ
kẻ mặc cho đêm khuya trải dài con phố
kẻ trói mình vô yêu thương với đầy trăn trở
em vẫn thờ ơ
em bỏ lại ánh mắt buồn trong nhung nhớ
bỏ lại giọt thương sau nụ cười dang dở
bỏ lại chiếc lá vu vơ anh khẽ nhặt hờ

anh lang thang sau chiếc bóng liêu xiêu em để lại
anh gói chặt yêu thương quyện mùi tóc còn vương mãi
anh lặng mình đếm theo tiếng nấc vô tình em khóc bởi ai .

em vẫn vô tình lặng bước trên con đường . 
chỉ có những chiếc lá cô đơn già rụng. 
em vẫn thường nhặt những cánh hoa rơi . 
anh vẫn biết và vẫn theo em âm thầm lặng lẽ



người xa người như cánh hạc xa mây
bỏ đi nỗi buồn dăng dăng sương khói
ngoảnh lại thấy u minh che mờ tự hỏi
ai mặc cho lệ trào rơi vương vấn giọt sầu
cô đơn ai kẻ khóc nốt chiêm bao
ai tỉnh giấc ai quên lời sầu muộn

                                                


bụi không sạch cho áo người đi qua
rũ hết tàn tro nhặt vờ hạt cát
tình dấu trong tình
điểm dừng em hát
khúc tình hư vô nhuốm sắc sầu
ca mãi bản buồn sâu vô tận
lặn nỗi buồn cho lệ nhoẻn rơi
miệng em cười
đôi mắt buồn như khóc
hẹn cho lòng dấu yêu


Say

một cái thiếp mắt. ngủ chập chờn. nửa tỉnh nửa mê.
bạc rã rời. lòng người càng khó đoán.
khó nhìn ra sự thật. đâu giả tình., đâu giả nghĩa.
lặn lội cánh cò đêm . như hù đùa cho cợt cạt.
lả lướt cho tâm hồn vơi ngu muội
giả tâm hồn. giả khóc, giả vui.
hỏi thêm một lần.
thế nào là chân lí.
vờ như thực, vờ như mơ .ảo không ra ảo.
Chỉ là cõi tình say trong tĩnh ...



Thời gian ơi
làm ơn đừng hối hả
ta vay người thêm ít giây thôi
một phút giây ta bắt ép cuộc đời
quên bản ngã nghĩ về nhân loại
những mảnh đời hãy còn khắc khoải
ta rộng lòng để được bao dung
chở ta vào thế giới vẫy vùng
để ta được đập chung cùng nhịp thở
phảng phất đâu đây ai còn trăn trở
Ta xin cùng trăn trở với ngươi
Ta xin cùng đau khổ với người
Ta cũng muốn một lần nhem nhuốc...




Dở dở ương ương
Tình chẳng ra tình.
Thương chẳng ra thương
Ghét đâu phải ghét
Lưa thưa mấy giọt nhớ
Chắt cho đầy mộng
Vỡ như cơn mưa trái mùa
Rực - Nồng lẫn lộn.
Luất khuất đôi mắt trộm nhìn
Âu yếm hững hờ, vờ như yêu
Rõ khôi hài mộng tưởng.



thôi thôi rong ruổi
mỏi mòn ngán chi?
dẫu đi dẫu đến
mất -được - còn. ai thời đếm được ?
Phải
Nheo mắt nhòm cái thời chưa đến
ai oán - khóc than - lấm lép - đôi mắt tròn
phụng phịu những ngổn ngang
ai thời xóa được ?
Than ôi





Đi trêu ngươi đi
Tình trêu ngươi tình
Tìm tìm trốn trốn

Hóa lặng thinh




Ta vẫn bước trên bụi trần chưa quét
Vẫn thảnh thơi trong ước muốn chưa thành
Vẫn nhắc nhở nhiều lắm với bản thân
Ừ thôi nhé có chi mà than thở
Đời vẫn vui
Khi đời còn trăn trở
Là khi đời còn hơi thở kiêu sa
Là khi đôi mắt ta đó vẫn chưa nhòa
Để có thể thấu hết điều kì diệu



Lún phún hạt mưa
Cong vành áo yếm
Xuân thì em ngượng.
E p ngc em
Căng phồng mắt ướt....




Thứ Hai, 21 tháng 8, 2017

Chứng kiến - Đồng nhất

Trong con người, chiều thứ ba của tâm thức bắt đầu. Con người tồn tại chỉ như tảng đá tồn tại, con người kinh nghiệm sự hiện hữu của mình cũng như bất kì con vật nào kinh nghiệm, nhưng con người cũng có thể nhận biết về hai trạng thái khác. Con người có thể tồn tại, con người có thể biết rằng mình tồn tại, và con người cũng có thể biết rằng mình biết rằng mình tồn tại. Việc kinh nghiệm này tại điểm thứ ba được gọi là chứng kiến.




Tảng đá vô ý thức, con vật có ý thức, nhưng con người thậm chí còn có ý thức về việc có ý thức của mình. Con người nhận biết về tâm thức của mình. Nhưng điều này chỉ là tiềm năng trong con người; mọi người không sẵn sàng trong trạng thái này. Nó có thể là như vậy, nhưng nó lại không là hoàn cảnh. Phần lớn con người đều ở mức con vật: họ tồn tại, họ kinh nghiệm rằng họ tồn tại, nhưng họ không có kinh nghiệm về bất kì cái gì của trạng thái thứ ba, của việc chứng kiến. Nhưng đây là điều đúng duy nhất trong trạng thái thức của họ. Trong trạng thái ngủ, họ rơi lại vào cùng trạng thái như tảng đá - tồn tại đấy, nhưng không nhận biết về điều đó.
Khi bạn ngủ, thế thì không có khác biệt giữa trạng thái của bạn và trạng thái của đá. Trong giấc ngủ của mình bạn chỉ giống như tảng đá. Nếu bạn muốn, bạn cũng có thể nói điều đó theo cách đối lập: tảng đá là hệt như bạn ngoại trừ rằng tảng đá bao giờ cũng trong ngủ sâu. Khi bạn không có kinh nghiệm về việc chứng kiến nhưng bạn lại ý thức về sự tồn tại của mình, thế thì bạn ở trong cùng trạng thái như con vật. Lần nữa, bạn có thể nói điều đó theo cách đối lập: con vật là trong cùng trạng thái như bạn bởi vì nó cũng không kinh nghiệm việc chứng kiến. Và việc sinh của con người thực bắt đầu bằng việc chứng kiến.
Cố hiểu nghĩa của từ chứng kiến đi. Có lẽ đây là từ quan trọng nhất trong toàn thể ngôn ngữ con người, đặc biệt là các từ đã được dùng trong tìm kiếm tâm linh. Chúng ta có thể nói về quá trình chứng kiến về sau, nhưng trước tiên, sẽ là rất tốt nếu bạn có thể hiểu nghĩa của từ này.
Nếu tay bạn bị thương và có đau, bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đang trong cơn đau. Nếu bạn cảm thấy rằng bạn đang trong cơn đau, thế thì chưa có việc chứng kiến đâu. Nếu bạn cảm thấy rằng tay bạn đang trong cơn đau và bạn cũng nhận biết về điều đó, thế thì nhân chứng đã đi vào trong cảm nhận của bạn. Có cơn đói trong dạ dầy bạn, và nếu bạn cảm thấy rằng bạn đói, thế thì không có nhân chứng; bạn bị đồng nhất với cơn đói. Nếu bạn chú ý rằng có cơn đói, nếu bạn nhận biết về điều đó và bạn đơn giản vẫn còn nhận biết; khi bạn không trở nên bị mất hút trong kinh nghiệm này và bạn vẫn còn ở bên ngoài nó, ở một khoảng cách; khi bạn có khoảng cách giữa bạn và kinh nghiệm đó, thế thì khoảng cách này càng lớn, việc chứng kiến sẽ càng lớn. Khoảng cách càng nhỏ, nhân chứng sẽ bị mất. Từ được dùng cho việc thiếu chứng kiến là “đồng nhất” - trở thành bị mất trong cái gì đó.
Việc chứng kiến nghĩa là tách rời khỏi cái gì đó, không bị đồng nhất. Khi một người vẫn còn tách rời với mọi kinh nghiệm của mình - dù nó là đau đớn hay vui thú, dù nó là chết hay sinh, không thành vấn đề cái gì đang xảy ra - khi tâm thức người đó không trở thành một với bất kì cái gì đang xảy ra mà vẫn còn ở ngoài nó, mùi vị của nhân chứng đã bắt đầu. Nếu ai đó quen dùng ngôn ngữ xúc phạm, điều đó lập tức giữ bạn lại; khoảng cách bị phá vỡ. Mũi tên của xúc phạm xuyên vào bạn và khoảng cách bị phá vỡ. Thế thì bạn không nhớ rằng có ai đó người đang xúc phạm, có ai đó người bị xúc phạm - và bạn là một với người đang quan sát cả hai người xúc phạm và người bị xúc phạm.
Trong thực nghiệm thường xuyên của mình với việc chứng kiến, dần dần, dần dần Swami Ramateertha thậm chí đã thay đổi ngôn ngữ của mình. Có lẽ, ngôn ngữ của ông ấy đã thay đổi theo cách riêng của nó bởi vì ông ấy đã thực nghiệm nhiều thế.
Ông ấy ở New York. Vài người xúc phạm ông ấy trên đường, nhưng ông ấy trở về nhà cười to. Ông ấy nói với bạn bè của mình, “Hôm nay là một ngày thật vui! Rama đi ra chợ” - Rama là điều ông ấy tự gọi mình - “và vài người bắt đầu chửi ông ta và xúc phạm ông ta, và ông ta đã phải chịu rắc rối nào đó!”
Bạn ông ta nói, “Ông đang nói dường như ai đó khác đã bị xúc phạm và phải chịu rắc rối.”
Ramateertha nói, “Nhưng đó đích xác là điều đã xảy ra! Bởi vì tôi đã quan sát cả hai - người xúc phạm và người bị xúc phạm.”
Rất khó vẫn còn tách rời khi bạn bị xúc phạm bằng lời. Bạn bỗng nhiên sẽ trở nên hoàn toàn bị đồng nhất và hấp thu việc xúc phạm.
Chính tiềm năng của tâm thức là nó có thể hoặc trở nên bị đồng nhất, hoặc nó có thể ra xa và đứng ở một khoảng cách. Đây là toàn thể tiềm năng của tôn giáo. Nếu tiềm năng này không có đó, thế thì sẽ không có khả năng nào cho tôn giáo tồn tại. Và nếu không có khả năng nào cho trạng thái chứng kiến xảy ra, cũng sẽ không có cách nào để chấm dứt khổ.
Có một triết gia ở Hi Lạp, Epitectus. Có tin đồn về ông ấy rằng ông ấy đã đạt tới trạng thái chứng kiến, nhưng nhà vua không được thuyết phục. Nhà vua nói, “Làm sao người nào có thể chỉ là nhân chứng được? - nhưng chúng ta sẽ thấy...”
Epitectus được triệu tới. Nhà vua cũng triệu tới hai lực sĩ và bảo họ đập gẫy cả hai chân của Epitectus. Epitectus duỗi cả hai chân ra và vua nói, “Sao ông không kháng cự hay tranh đấu lại?”
Epitectus nói, “Tranh đấu là hoàn toàn vô nghĩa bởi vì các lực sĩ khoẻ hơn tôi nhiều. Mọi kháng cự sẽ hoàn toàn là vô ích. Vả lại, kéo dài hành động của tự nhiên này sẽ tạo ra nhiều đau đớn cho Epitectus, cho nên chân ông ta càng bị bẻ gẫy sớm chừng nào, câu chuyện sẽ càng kết thúc sớm chừng ấy.”
Vua nói, “Ông ngụ ý gì?”
Epitectus nói, “Người được gọi là Epitectus, chính là cái tên được trao cho thân thể này và trao cho người ông ấy triệu tới, sẽ bị đau quá nhiều.”
Vua hỏi, “Thế về ông thì sao?”
Epitectus đáp, “Ta sẽ quan sát! Ta sẽ quan sát sự ngu xuẩn của ông, ta sẽ quan sát sức mạnh của các lực sĩ của ông, ta sẽ quan sát rắc rối của Epitectus - ta sẽ quan sát tất cả những điều đó.”
Thế rồi vua nói, “Việc nói chẳng chứng minh được cái gì. Chân ông sẽ phải bị đập gẫy.”
Chân ông ấy bị đập gẫy, và Epitectus liên tục quan sát. Thế rồi ông ấy nói, “Nếu ông xong việc rồi, bây giờ ta muốn đưa Epitectus về nhà.”
Nhà vua bắt đầu khóc! Ông ta chưa bao giờ quan niệm nổi rằng điều này lại là có thể. Ông ta sụp xuống dưới chân Epitectus và hỏi về bí mật của hiểu biết này.
Epitectus nói, “Ngay cả bây giờ ta cũng không phải là người mà ông đang chạm vào chân. Ta đang thấy rằng nhà vua đang khóc. Bây giờ Epitectus lại trong rắc rối, một loại rắc rối khác - bây giờ chân của ông ấy đang bị chạm vào! Một thoáng trước đây chúng đã bị giữ để bị bẻ gẫy, bây giờ chúng lại bị giữ trong kính trọng... nhưng ta đang quan sát tất cả mọi điều này.”
Việc chứng kiến nghĩa là không có sự đồng nhất với bất kì kinh nghiệm về bất kì cái gì - với bất kì kinh nghiệm nào, tôi nói thế! Không kinh nghiệm nào chạm vào bạn cả. Bạn đứng ở một khoảng cách, bên ngoài nó. Sự tách rời của bạn với kinh nghiệm không bị ảnh hưởng bởi bất kì lí do nào.
Khi bạn bước đi trên đường, bạn có thể làm điều đó theo cách bạn vẫn bước, hay bạn cũng có thể bước đi theo cách mà hành động bước đang xảy ra và bạn đang chứng kiến nó, quan sát nó. Sự đồng nhất của bạn với từng hành động sẽ phải bị phá vỡ; sự đồng nhất với tất cả các kinh nghiệm sẽ phải bị bỏ lại đằng sau. Khi bạn đang ăn, bạn có thể ăn theo cách bạn vẫn ăn, nhưng bạn cũng có thể ăn theo cách hành động ăn đang xảy ra và bạn chỉ đang quan sát nó.
Khi bạn bắt đầu trở nên nhận biết theo cách này trong từng mọi khoảnh khắc, thế thì với nỗ lực thường xuyên này để nhận biết, nhân chứng sẽ được sinh ra. Thế thì bên trong bạn sẽ có một tâm thức chỉ quan sát. Nó chỉ là người quan sát, người biết; nó không bao giờ là người làm.
Dù đó là trong trạng thái thức hay trong trạng thái mơ hay trong trạng thái ngủ, trong từng trạng thái đó, mọi kinh nghiệm đều có ba khía cạnh: hiện tượng của việc kinh nghiệm, đối thể của kinh nghiệm, và người kinh nghiệm. Đối thể của kinh nghiệm là điều bạn kinh nghiệm hay có liên quan theo cách nào đó. Nếu bạn đang ăn, thế thì thức ăn là đối thể của kinh nghiệm; bạn ăn nó, cho nên bạn là người kinh nghiệm, người làm hành động này; và mối quan hệ giữa đối thể của kinh nghiệm và người kinh nghiệm là hiện tượng kinh nghiệm. Việc kinh nghiệm là mối quan hệ giữa hai điều này. Hay bạn cũng có thể hiểu nó theo cách này: mặt trời mọc và bạn đang ngắm nhìn nó: mặt trời là cái được thấy, bạn là người thấy, và mối quan hệ giữa hai điều này là việc thấy. Chiếc gai đâm vào chân bạn và nó gây đau: cái đau là cái được biết, bạn là người biết, và cây cầu giữa hai điều này là việc biết, việc cảm nhận.
Mọi kinh nghiệm đều có thể được chia ra thành ba khía cạnh này: đối thể ở bên ngoài bạn và là cái mà bạn, người kinh nghiệm, đang kinh nghiệm; cái tôi đây, bản ngã, cái đang kinh nghiệm, và cây cầu, mối quan hệ giữa hai điều này, cái là kinh nghiệm. Bạn có thể hiểu ba điều này. Và nếu có cái gì đó ở bên ngoài ba điều này, cái thứ tư, cái cũng ở bên trong bạn, là nhân chứng.
Nếu có chiều thứ tư bên trong bạn đang quan sát ba điều này từ bên trên - cái đang quan sát thức ăn được ăn, người đang ăn và cây cầu của việc kinh nghiệm giữa hai điều này - nếu cái gì đó trong bạn có thể quan sát toàn thể mọi sự từ một khoảng cách, thế thì khả năng thứ tư này được gọi là nhân chứng.
Bạn kinh nghiệm ba điều đầu tiên, nhưng bạn không kinh nghiệm điều thứ tư. Bạn kinh nghiệm chỉ ba trạng thái của tâm thức mà tôi đã nhắc tới trước đây. Trong cả trạng thái thức và mơ, chỉ có cái được kinh nghiệm, người kinh nghiệm và kinh nghiệm. Khi bạn đi vào ngủ sâu, thế rồi khi bạn thức dậy vào buổi sáng bạn nói, “Sảng khoái làm sao! Giấc ngủ của tôi thảnh thơi và dễ chịu làm sao!” Cảm nhận này về vui thích rút lại thành sự phân chia giữa cái được kinh nghiệm, người kinh nghiệm và kinh nghiệm - nhưng bạn chẳng có ý tưởng nào về cái thứ tư. Trong tất cả những kinh nghiệm này, bạn thậm chí không có một thoáng nhìn về cái thứ tư.
Thiền là cách để đánh thức trạng thái thứ tư, để gợi mở nó, để cho nó một cơ sở và để đi vào nó. Bất kì điều gì bạn có thể làm, trở nên nhận biết về ba điều này và chú ý liệu điều thứ tư cũng có đó không. Và khi bạn tiếp tục nhớ nó, điều thứ tư sẽ bắt đầu nảy sinh ra - bởi vì nó thức tỉnh chỉ qua việc hồi tưởng. Không có cách khác để đánh thức nó.

Từ "Chuyến bay từ một mình tới một mình"