CON ĐƯỜNG GIẢI THOÁT

Kính thưa tất cả mọi người!

Nhờ hồng ân chư Phật ba đời, nhờ công đức phước lành nơi diễn đàn mà trực tiếp là Thầy Admin và Ngài Viên Quang 6 cùng toàn thể những người giữ vai trò quan trọng nơi diễn đàn. Mục giao lưu Tư Tưởng mà Ngài Viên Quang 6 mở ra đã đem lại không khí cởi mở, tự do và chân thành trong trao đổi học hỏi.

Chân lý mà Đức Phật đưa ra thì không bao giờ có thể thay đổi, giáo pháp của đức Phật thì bao la rộng lớn vô biên, chúng sinh thì trăm ngàn căn cơ chẳng đồng. chính vì thế mà việc truyền thừa và tiếp cận chân lý và giáo pháp của Đức Phật cũng muôn ngàn vạn hướng.

Cũng như tại Việt Nam ta, việc giáo huấn của các Thầy đến với Phật tử cũng tùy cơ mà ứng dụng có khác nhau, nhiều khi trong cùng một bài pháp, nhưng ở mỗi vùng miền, đối tượng… có khác nhau về truyền thống, phong tục, điều kiện thiên nhiên, tâm lý…cho nên cũng có lối giảng không giống nhau , những cũng đưa về một chân lý.

Trên thế giới có rất nhiều cách tiếp cận chân lý đạo Phật. Thiết nghĩ rằng trong giao lưu, chúng ta không nên vì một lý do nào đó mà vội vàng tranh luận . Hãy đón nhận như những cơn gió từ nhiều hướng đến với thực tại. chỉ cần ngọn gió đó thực sự là lợi ích cho việc mát mẻ an lành trong tâm mọi người và đúng trên tinh thần hướng thượng giải thoát theo chánh pháp . hãy xem mỗi một luồng tư tưởng đến với đạo Phật như là một phương tiện tiếp cận đa dạng và phong phú, làm mới thêm những khao khát phù hợp với tinh thần và tri thức thời đại văn minh khoa học.

Trong trích dẫn giao lưu các luồng tư tưởng, nếu có chỗ nào không đồng ý, Kính xin mọi người xác quyết chỉ dẫn để chúng ta không bị sa vào cái mê lầm tà đạo, làm lạc đường lạc lối trên con đường đi đến giải thoát.

Nhưng khi bàn và thảo luận thì chỉ y cứ nơi bài viết cụ thể, không nên vì tên tuổi hay bất cứ vì dư luận nào. mà chỉ y cứ ngay nơi bài viết, có lợi hay hại mà thôi. Đây là tinh thần giao lưu trung thực, Kính mong mọi người đồng thuận theo ý kiến và mong muốn ( ý kiến riêng ) nếu có sai xin được chỉ dạy

Phạm Văn Dũng. Email : phamvandung57@gmail.com

Nay xin được giới thiệu bài đầu tiên :

Như Lai là gì?

Như Lai (Tathagata) là gì?

Một trong các cái tên của Phật là Như Lai (Tathagata). Chúng ta có nhiều tên cho Phật, chỉ để biểu thị các phẩm chất khác nhau của phật tính. Một trong các tên được dùng nhiều nhất là Như Lai; bản thân Phật đã dùng nó. Ông ấy hiếm khi dùng từ tôi, ông ấy dùng Như Lai. Ông ấy sẽ nói, “Như Lai cư ngụ trong vườn nào đó, và thế rồi điều này xảy ra.” “Như Lai đang trên đường, đi vào thành phố nào đó, thế rồi điều này xảy ra.” Ông ấy sẽ dùng từ ‘Như Lai’ thường xuyên hơn là ông ấy dùng từ tôi.

Câu hỏi là: Như Lai (Tathagata) là gì?

Về từ ngữ nó có nghĩa là ‘người tới như gió và đi như gió’, ‘thoắt tới, thoắt đi’. Đó là nghĩa từ nguyên của từ Như Lai: chỉ là làn gió thoảng chợt đến. Nó đã không có đó một khoảnh khắc trước và thế rồi nó có đó, và thế rồi khoảnh khắc tiếp nó mất rồi. Và nó không để lại dấu vết nào đằng sau. Bạn không thể thấy được làn gió, bạn chỉ có thể cảm nó. Bạn không thể thấy được phật, bạn chỉ có thể cảm thấy ông ấy. Do đó những người tới nhìn phật sẽ đi với tay trống rỗng, bởi vì bất kì cái gì họ sẽ thấy đều không là phật.

Thấy thân thể tôi không phải là thấy phật. Thân thể chỉ là ngôi nhà nơi phật cư ngụ. Thấy nhà không phải là thấy người đang ngụ bên trong nó. Bạn không thể thấy được người đang cư ngụ trong ngôi nhà, bạn chỉ có thể cảm thấy người đó. Do đó những người tới với tâm trí suy nghĩ đều bỏ lỡ. Những người tới với trái tim cảm nhận lập tức cảm động, xúc động, được biến đổi.

Nó giống như gió: bạn không thể thấy được nó nhưng bạn có thể cảm được nó. Bạn có thể cảm cái chạm của nó, cái mát mẻ của nó. Nó làm tươi mát thế, nó làm sảng khoái thế, nó làm cho bạn sống động thế!

Ở trong phật trường là ở trong trường nơi gió này thổi thường xuyên. Nó có thể được thấy chỉ bởi các đệ tử. Với ‘thấy’ tôi ngụ ý nó có thể được cảm chỉ bởi đệ tử. Đó là cách nó phải được thấy. Và nó có thể được thở vào và thở ra bởi những người sùng kính. Đệ tử cảm thấy nó chạm vào thân thể mình, chơi với tóc mình, lay động quần áo mình. Người đó cảm thấy nó, người đó suy diễn rằng nó có đó. Nhưng người sùng kính thở trong nó; nó luân chuyển trong bản thể người đó, nó trở thành một phần của bản thể người đó.

Học trò tới để nhìn, đệ tử tới để cảm, người sùng kính tới để hiện hữu.

Bồ đề đạt ma nói:

Người biết rằng mình không tới từ đâu cả và không đi từ đâu.

Gió này tới từ đâu và nó đi đâu? Nó không có điểm đích… nó không có động cơ. Nó không đi bất kì đâu và không tới từ bất kì đâu; nó bao giờ cũng ở đây.

Swami Ramateertha thường kể một chuyện ngụ ngôn:

Có một người vô thần lớn. Trong phòng khách của mình ông ấy đã viết lên dòng chữ lớn: God is nowhere – Thượng đế không có ở đâu cả.

Một hôm đứa con nhỏ của ông ấy đang chơi đùa khi ông ấy đang đọc báo. Cậu bé đang học đọc, cho nên nó thử đọc câu viết trên tường: God is nowhere – Thượng đế không ở đâu cả. Nhưng ‘nowhere’ là từ lớn, cho nên nó chia từ này ra làm đôi. Nó đọc, “God is now here – Thượng đế là bây giờ ở đây.”

Ông bố choáng – ông ấy chưa bao giờ đọc câu này theo cách đó. Toàn thể động thái đã đổi: “God is nowhere – Thượng đế không có ở đâu cả,” và đứa con đã đọc là, “God is now here – Thượng đế là bây giờ ở đây.” Có khác biệt lớn giữa ‘không đâu cả’ và ‘bây giờ ở đây’! Lần đầu tiên ông ấy đọc câu đó với cái nhìn của đứa trẻ, với sự hồn nhiên của đứa trẻ.

Chuyện kể rằng kể từ ngày đó ông ấy không thể đọc được câu cũ theo cách cũ nữa: “God is nowhere – Thượng đế không có ở đâu cả.” Bất kì khi nào ông ấy nhìn ông ấy đều phải đọc, “Thượng đế là bây giờ ở đây.” Nó trở thành cái gì đó cố định – tác động của đứa trẻ đến mức đó.

Vị phật bao giờ cũng ở đây. Bạn bao giờ cũng ở đây. Bạn không tới từ bất kì chỗ nào và bạn không đi chỗ nào đó khác. Toàn thể vũ trụ này chứa bạn; chúng ta là một phần của nó.

Bồ đề đạt ma nói:

Như Lai là người biết rằng mình không tới từ đâu cả và không đi từ đâu.

Đọc ‘nowhere-không đâu cả’ là ‘now here – ở đây bây giờ’. Như Lai là người bây giờ ở đây và biết rằng ông ấy bao giờ cũng bây giờ ở đây. Ông ấy đã không tới và ông ấy không đi.

Ramana Maharshi sắp chết, và một đệ tử hỏi, “Bhagwan, thầy sẽ đi đâu?”

Ông ấy mở mắt ra và cười. Đó là không phải là lúc cười chút nào. Ông ấy sắp chết, cái chết của ông ấy là tuyệt đối chắc chắn – ông ấy chết vì ung thư – đau đớn lắm. Dầu vậy ông ấy vẫn cười và ông ấy nói, “Ông ngu thì có! Cả đời mình ta đã từng nói với ông rằng không có đâu mà đi cả, chúng ta bao giờ cũng ở đây. Cho nên ta có thể đi đâu được? Ta sẽ ở đây thôi! Thân thể sẽ mất đi, cát bụi trở về với cát bụi, nhưng ta có thể đi đâu được? Ta sẽ là một phần của vũ trụ này như ta đang là một phần của nó bây giờ. Bây giờ thân thể cho ông ý tưởng rằng ta tách rời – đó là ý tưởng của ông, không phải của ta. Với ta, thân thể của ta không tách rời khỏi sự tồn tại mà bắc cầu với ta.”

Bạn có thấy khác biệt giữa người dốt nát và người trí huệ không? Cùng thân thể đó với người dốt nát là bức tường phân tách bạn với sự tồn tại. Cùng thân thể đó với người trí huệ, với người chứng ngộ, là chiếc cầu; nó nối bạn với sự tồn tại.

Quan sát thân thể bạn và bạn sẽ nhận biết về nó. Thân thể bạn liên tục thở không khí vào và ra – không chỉ qua mũi mà còn qua mọi lỗ chân lông của thân thể bạn đang thở vào và ra. Các nhà khoa học nói rằng nếu mọi lỗ chân lông của thân thể bạn bị bít lại, nếu thân thể bạn bị sơn dầy và mọi lỗ chân lông bị bít lại và chất đầy với sơn nhưng mũi được để cho vẫn thở, bạn sẽ chết trong vòng ba giờ, vì chỉ mũi là không đủ. Mọi phần của thân thể bạn đều cần việc thở riêng của nó.

Bạn liên tục trong trao đổi với sự tồn tại. Nếu mặt trời không mọc ngày mai, tất cả chúng ta sẽ chết. Chúng ta sẽ không có khả năng sống chút nào, thậm chí không sống được vài phút, vì không có mặt trời toàn thể hơi ấm sẽ biến mất. Và không có hơi ấm, cuộc sống là không thể có được. Chúng ta sẽ trở nên lạnh, đông cứng tới mức cái chết nhất định xảy ra. Chúng ta liên tục trong trao đổi với sự tồn tại. Chúng ta không tách rời, chúng ta là một.

Và nếu điều này là như vậy với thân thể, với tâm thức bên trong thì sao? Tâm thức bên trong đó không bị phân chia chút nào. Sân trong của bạn được bao quanh bởi một bức tường, nhưng sân trong của bạn vẫn thuộc về bầu trời, là một phần của bầu trời.

Cũng giống điều đó, người biết rằng mình không tới từ đâu cả và không đi từ đâu, người đó là Như Lai. Người đó bao giờ cũng giống như làn gió mát thoảng qua. Những người có thể hiểu được điều này, họ sẽ được làm tươi lại bởi làn gió thoảng này. Họ sẽ nhảy múa trong gió thoảng của vị phật, trong ánh mặt trời của ông ấy. Họ sẽ cười cùng vị phật, họ sẽ nhảy múa cùng vị phật.

Trích OSHO

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

¨ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1

OSHO

HÀ NỘI 4/2011

Chúng ta là điều ta nghĩ

Chúng ta là điều ta nghĩ.
Mọi điều ta là đều nảy sinh bằng ý nghĩ của chúng ta.
Với ý nghĩ của mình chúng ta tạo ra thế giới.
Nói hay làm với tâm trí không thuần khiết
Và rắc rối sẽ theo ông
Như bánh xe theo trục kéo chiếc xe.
Chúng ta là điều ta nghĩ.
Mọi điều ta là đều nảy sinh bằng ý nghĩ của chúng ta.
Với ý nghĩ của mình chúng ta tạo ra thế giới.
Nói hay làm với tâm trí thuần khiết
Và hạnh phúc sẽ theo ông
Như cái bóng của ông, không lay chuyển được.
“Nhìn cách nó xúc phạm tôi và đánh tôi.
Cách nó quật tôi xuống và cướp bóc tôi.”
2
Sống với ý nghĩ như vậy và ông sống trong ghét.
“Nhìn cách nó xúc phạm tôi và đánh tôi.
Cách nó quật tôi xuống và cướp bóc tôi.”
Bỏ ý nghĩ như vậy, và sống trong yêu.
Trong thế giới này
Ghét chưa bao giờ xua tan ghét.
Chỉ yêu xua tan ghét.
Đây là luật,
Cổ đại và vô tận.
Ông cũng sẽ mất đi
Biết điều này, làm sao ông có thể cãi lộn?
Gió thổi đổ cây mảnh mai dễ làm sao.
Tìm hạnh phúc theo nghĩa này,
Mê đắm trong ăn và ngủ,
Và ông cũng sẽ bị bật rễ.
Gió không thể lật đổ núi.
Cám dỗ không thể chạm tới người,
Người thức tỉnh, mạnh mẽ và khiêm tốn,
Người làm chủ bản thân mình và lưu tâm tới luật.
Nếu ý nghĩ của một người là bùn lầy,
Nếu người đó coi thường và đầy những giả dối,
Làm sao người ấy có thể mặc áo thụng vàng?
Bất kì ai là người chủ bản tính riêng của mình,
Sáng sủa, trong vắt và đúng đắn,
Người đó quả thực có thể mặc áo thụng vàng.

Các bồ tát yêu mến của tôi ơi... Vâng, đó là cách tôi nhìn

vào các bạn. Đó là cách các bạn phải bắt đầu nhìn vào bản

thân mình. Bồ tát có nghĩa là vị phật về bản chất, vị phật còn

trong hạt mầm, vị phật còn ngủ, nhưng với mọi tiềm năng

thức tỉnh. Theo nghĩa đó mọi người đều là bồ tát, nhưng

không phải mọi người đều có thể được gọi là bồ tát - chỉ

những người đã bắt đầu mò mẫm đi tìm ánh sáng, người đã

bắt đầu khao khát bình minh, trong trái tim người đó hạt

mầm không còn là hạt mầm mà đã trở thành chồi, đã bắt đầu

lớn lên.

Bạn là bồ tát bởi vì khát khao của bạn được có ý thức,

được tỉnh táo, bởi vì cuộc truy tìm của bạn về chân lí. Chân

lí không xa xôi, nhưng có rất ít người may mắn trên thế giới

khao khát về nó. Nó không xa xôi gì nhưng đạt tới nó là gian

nan, là vất vả. Việc đạt tới là vất vả, không phải bởi vì bản

chất của nó, mà bởi vì đầu tư của chúng ta vào dối trá.

Chúng ta đã đầu tư hết kiếp nọ tới kiếp kia vào dối trá.

Đầu tư của chúng ta nhiều đến mức chính ý tưởng về chân lí

làm cho chúng ta kinh khiếp. Chúng ta muốn né tránh nó,

chúng ta muốn thoát khỏi chân lí. Dối trá là cách trốn thoát

đẹp - những giấc mơ thuận tiện, thoải mái. Nhưng mơ chỉ là

mơ thôi. Chúng có thể mê hoặc bạn một chốc, chúng có thể

nô lệ bạn một chốc, nhưng chỉ một chốc. Và mỗi giấc mơ

được tiếp theo sau bởi thất vọng cùng cực, và mỗi ham

muốn được tiếp sau bởi thất bạn sâu sắc.

Nhưng chúng ta cứ xô vào trong dối trá mới; nếu dối trá

cũ được biết tới, chúng ta lập tức bịa ra dối trá mới. Nhớ

rằng chỉ dối trá có thể được bịa ra; chân lí không thể được

bịa ra. Chân lí đã đấy rồi! Chân lí phải được khám phá ra,

không phải là bịa ra. Dối trá không thể được khám phá ra,

chúng phải được bịa ra.

Tâm trí cảm thấy rất thoải mái với dối trá bởi vì tâm trí

trở thành kẻ phát minh, người làm. Và khi tâm trí trở thành

người làm, bản ngã được tạo ra. Với chân lí, bạn chẳng có gì

mà làm cả... và bởi vì bạn không có gì để làm, tâm trí dừng

lại, và với tâm trí này, bản ngã biến mất, bay hơi. Đó là nguy

cơ, nguy cơ tối thượng.

Bạn đã đi theo nguy cơ đó. Bạn đã tiến vài bước - loạng

choạng, vấp váp, dò dẫm, lưỡng lự, với nhiều nghi ngại,

nhưng bạn vẫn tiến lên vài bước; do đó tôi gọi bạn là bồ tát.

Và Dhammapada, giáo huấn của Phật Gautama, chỉ có

thể được dạy cho bồ tát. Nó không thể được dạy cho người

thường, phàm nhân, bởi vì nó không thể được họ hiểu.

Những lời này của Phật tới từ im lặng vĩnh hằng. Chúng

có thể đạt tới bạn chỉ nếu bạn đón nhận chúng trong im lặng.

Những lời này của Phật tới từ sự thuần khiết mênh mông.

Chừng nào bạn chưa trở thành một phương tiện, chỗ chứa,

khiêm tốn, vô ngã, tỉnh táo, nhận biết, bạn sẽ không thể nào

hiểu được chúng. Về mặt trí tuệ bạn sẽ hiểu chúng - chúng là

những lời rất đơn giản, đơn giản nhất có thể được. Nhưng

chính tính đơn giản của chúng là vấn đề, bởi vì bạn không

đơn giản. Để hiểu tính đơn giản bạn cần tính đơn giản của

trái tim, bởi vì chỉ trái tim đơn giản mới có thể hiểu chân lí

đơn giản. Chỉ cái thuần khiết mới có thể hiểu cái đã bắt

nguồn từ thuần khiết.

Tôi đã chờ đợi từ lâu... bây giờ thời gian chín muồi, các

bạn đã sẵn sàng. Hạt mầm có thể được gieo. Những lời quan

trọng mênh mông này có thể được thốt ra lần nữa. Hai mươi

nhăm thế kỉ qua, chưa từng có một sự tụ hội như vậy chút

nào. Vâng, đã có vài thầy chứng ngộ với vài đệ tử - nhiều

nhất chừng nửa tá - và trong những tụ tập nhỏ đó

Dhammapada đã được dạy. Nhưng những tụ tập nhỏ này

không thể làm biến đổi một nhân loại khổng lồ như vậy. Nó

cũng tựa như ném đường vào đại dương bằng chiếc thìa: nó

không thể làm đại dương ngọt lên được - đường của bạn đơn

giản chỉ phí hoài.

Một thực nghiệm vĩ đại, chưa từng có phải được tiến

hành, trên qui mô rộng lớn đến mức ít nhất phần bản chất

nhất của nhân loại được nó động chạm tới - ít nhất là linh

hồn của nhân loại, trung tâm của nhân loại, có thể được nó

đánh thức dậy. Tại ngoại vi, tâm trí phàm nhân sẽ vẫn cứ

ngủ - cứ để họ ngủ - nhưng tại phần trung tâm nơi thông

minh tồn tại, ánh sáng có thể được nhen nhóm lên.

Thời gian chín muồi, thời gian đã tới cho nó. Toàn bộ

công trình của tôi ở đây bao gồm việc tạo ra một phật

trường, trường năng lượng nơi những chân lí vĩnh hằng này

có thể được thốt ra lần nữa. Nó là cơ hội hiếm hoi. Chỉ thỉnh

thoảng, sau nhiều thế kỉ, một cơ hội như thế mới tồn tại.

Đừng bỏ lỡ nó. Rất tỉnh táo, chăm chú. Lắng nghe những lời

này không chỉ bằng đầu mà bằng trái tim bạn, bằng mọi thớ

thịt con người bạn. Để tính toàn bộ của bạn được chúng

khuấy động lên.

Và sau mười ngày im lặng này, đích xác đúng khoảnh

khắc để đem Phật lại, để làm cho ông ấy sống lại trong các

bạn, để ông ấy di chuyển trong các bạn, để cho gió của Phật

thổi qua bạn. Vâng, ông ấy có thể được gọi lại lần nữa, bởi

vì không ai biến mất cả. Phật không còn là người có thân

thể; chắc chắn ông ấy không tồn tại như một cá nhân ở bất kì

đâu - nhưng tinh hoa của ông ấy, linh hồn ông ấy, bây giờ là

một phần của linh hồn vũ trụ.

Nếu nhiều, nhiều người - với khao khát sâu sắc, với

khao khát mênh mông, với trái tim cầu nguyện - ham muốn

điều đó, ham muốn một cách đam mê về điều đó, thế thì linh

hồn đã biến mất trong linh hồn vũ trụ có thể lại trở nên biểu

lộ theo hàng triệu cách thức.

Không thầy chân chính nào chết cả, thầy không thể chết

được. Cái chết không xuất hiện cho thầy, không tồn tại cho

họ. Do đó họ là thầy. Họ đã biết cái vĩnh hằng của cuộc

sống. Họ đã thấy rằng thân thể biến mất nhưng họ cũng thấy

rằng thân thể không phải là tất cả: thân thể chỉ là ngoại vi,

thân thể chỉ là lớp vỏ. Thân thể là ngôi nhà, nơi trú ngụ,

nhưng khách trọ không hề biến mất. Khách trọ chỉ chuyển từ

nơi trú ngụ này sang nơi khác. Một ngày nào đó, chung

cuộc, khách trọ sẽ bắt đầu sống giữa trời, không nơi trú ẩn...

nhưng khách trọ vẫn tiếp tục. Chỉ thân thể, nhà cửa, tới rồi

đi, được sinh ra và rồi chết. Nhưng có liên tục bên trong, tiếp

tục bên trong - cái đó là vĩnh hằng, vô thời gian, bất tử.

Bất kì khi nào bạn có thể yêu một thầy - một thầy như

Jesus, Phật, Zarathustra, Lão Tử - nếu đam mê của bạn là

toàn bộ, ngay lập tức bạn được bắc cầu.

Việc nói của tôi về Phật không chỉ là lời bình chú: nó

đang tạo ra cây cầu. Phật là một trong những thầy vĩ đại nhất

đã từng tồn tại trên trái đất này - vô song, duy nhất. Và nếu

bạn có thể có nếm trải bản thể ông ấy, bạn sẽ được lợi, được

phúc lành vô biên.

Tôi vui mừng vô cùng, bởi vì sau mười ngày im lặng

này tôi có thể nói với các bạn rằng nhiều người trong số các

bạn bây giờ đã sẵn sàng để giao cảm với tôi trong im lặng.

Đó là điều tối thượng trong trao đổi. Lời là không thích hợp;

lời nói ra, nhưng chỉ nói được một phần. Im lặng giao cảm

một cách toàn bộ.

Và dùng cũng lời là một trò chơi nguy hiểm nữa, bởi vì

nghĩa sẽ còn lại với tôi, chỉ lời là đạt tới bạn; và bạn sẽ cho

nó nghĩa riêng của bạn, mầu sắc riêng của bạn. Nó sẽ không

chứa cùng chân lí mà nó được dự định hàm chứa. Nó sẽ

chứa cái gì đó khác, cái gì đó nghèo nàn hơn rất nhiều. Nó sẽ

chứa nghĩa của bạn, không phải nghĩa của tôi. Bạn có thể

bóp méo ngôn ngữ - thực ra gần như không thể nào tránh

được bóp méo - nhưng bạn không thể nào bóp méo cái im

lặng. Hoặc là bạn hiểu hoặc là bạn không hiểu.

Và trong mười ngày này chỉ có hai loại người ở đây:

những người hiểu và những người không hiểu. Nhưng không

có một người nào hiểu sai. Bạn không thể hiểu sai im lặng -

đó là cái đẹp của im lặng. Lằn ranh là tuyệt đối: hoặc là bạn

hiểu hoặc, đơn giản, bạn không hiểu - không có gì để hiểu

sai.

Với lời hoàn cảnh là ngược lại: rất khó để hiểu, rất khó

để hiểu rằng bạn không hiểu; hai điều này là gần như không

có khả năng. Và điều thứ ba là khả năng duy nhất: hiểu sai.

Mười ngày này đã đẹp kì lạ, và có một vẻ uy nghi huyền

bí nữa. Tôi không còn thực sự thuộc vào bờ này nữa. Con

tầu của tôi đã đợi tôi từ lâu rồi - tôi phải ra đi. Chính phép

màu là tôi vẫn còn trong thân thể này. Toàn bộ công trạng

thuộc về các bạn: vào tình yêu của bạn, vào lời cầu nguyện

của bạn, vào khao khát của bạn. Các bạn muốn tôi nấn ná lâu

thêm chút nữa trên bờ bên này, do đó điều không thể đã trở

thành có thể.

Mười ngày này, tôi đã không cảm thấy còn cùng với

thân thể tôi. Tôi đã cảm thấy gần bị nhổ bật gốc rễ, đứt gẫy.

Thật là kì lạ mà vẫn còn trong thân thể khi mà bạn không

cảm thấy rằng mình đang trong thân thể. Và cũng kì lạ mà

tiếp tục sống ở một nơi không còn thuộc vào bạn nữa - ngôi

nhà của tôi là ở bờ bên kia. Và lời gọi tới bền bỉ. Nhưng bởi

vì các bạn cần tôi, chính từ bi của vũ trụ - bạn có thể gọi nó

là từ bi của Thượng đế - điều cho phép tôi vẫn còn trong

thân thể thêm một chút nữa.

Điều đó thật kì lạ, điều đó thật đẹp đẽ, điều đó thật bí ẩn,

điều đó thật uy nghi, điều đó thật kì diệu. Và nhiều người

trong các bạn đã cảm thấy nó. Nhiều người trong các bạn đã

cảm thấy nó theo những cách khác nhau. Vài người đã cảm

thấy nó như một hiện tượng rất kinh hoàng, dường như cái

chết đang gõ cửa. Vài người đã cảm thấy nó như sự lẫn lộn

lớn. Vài người đã cảm thấy choáng, choáng hoàn toàn.

Nhưng mọi người đều đã được động chạm tới theo cách này

hay cách khác.

Chỉ những người mới tới có chút ít lúng túng - họ không

thể hiểu điều gì đang diễn ra. Nhưng tôi cảm thấy cám ơn họ

nữa. Mặc dầu họ có thể không hiểu điều gì đang diễn ra, họ

đã đợi - họ đã đợi tôi nói, họ đã đợi tôi nói điều gì đó, họ đã

hi vọng. Nhiều người sợ rằng tôi có thể không nói lại nữa...

điều đó cũng là một khả năng. Tôi không chắc chắn về bản

thân mình.

Lời ngày càng trở nên khó khăn hơn cho tôi. Chúng

đang ngày càng là nỗ lực. Tôi phải nói điều gì đó cho nên tôi

cứ nói điều gì đó cho bạn. Nhưng tôi muốn bạn sẵn sàng

nhất có thể được để cho chúng ta có thể đơn giản ngồi im

lặng... lắng nghe tiếng chim và tiếng hót của chúng... hay

lắng nghe chỉ nhịp tim bạn đang đập... chỉ ở đây, không làm

gì cả...

Sẵn sàng sớm nhất có thể được đi, bởi vì tôi có thể dừng

việc nói vào bất kì ngày nào. Và để cho tin tức lan rộng đi

khắp mọi xó xỉnh trên thế giới: những người muốn hiểu tôi

chỉ qua lời nói, họ nên đến sớm, bởi vì tôi có thể dừng nói

vào bất kì ngày nào. Không dự đoán trước được, bất kì ngày

nào, điều đó có thể xảy ra - điều đó có thể xảy ra vào giữa

câu. Thế thì tôi sẽ không hoàn thành câu ấy nữa! Thế thì nó

sẽ treo mãi mãi ... không hoàn chỉnh.

Nhưng lần này các bạn đã kéo tôi lại.

Những lời này của Phật được gọi là Dhammapada -

Pháp Lộ. Cái tên này cần phải được hiểu. Dhamma - Pháp

có nghĩa nhiều điều. Nó có nghĩa là luật tối thượng, thần

ngôn. “Luật tối thượng” có nghĩa là cái giữ toàn thể vũ trụ

lại với nhau. Nó là vô hình, không sờ nắm được - nhưng nó

là chắc chắn; bằng không vũ trụ này sẽ sụp đổ. Một vũ trụ

bao la thế, vô hạn thế, vận hành một cách nhịp nhàng thế,

hài hoà thế, đủ là bằng chứng rằng phải có dòng chảy ngầm

nối mọi thứ, gắn mọi vật, bắc cầu qua mọi thứ - rằng chúng

ta không phải là các hòn đảo, rằng một nhành cỏ nhỏ nhất

cũng được nối với vì sao lớn nhất. Phá huỷ một nhành cỏ

nhỏ và bạn đã phá huỷ cái gì đó có giá trị mênh mông đối

với bản thân sự tồn tại.

Trong sự tồn tại không có cấp bậc, không có cái gì nhỏ

và cái gì lớn. Ngôi sao lớn nhất và nhành cỏ nhỏ nhất, cả hai

đều tồn tại bình đẳng; do đó có ý nghĩa khác của từ pháp -

‘dhamma’. Nghĩa khác là công bằng, bình đẳng, sự tồn tại

không cấp bậc. Sự tồn tại tuyệt đối là cộng sản; nó không

biết tới giai cấp, nó tất cả là một. Do đó ý nghĩa khác của từ

pháp ‘dhamma’ - là công bằng.

Và ý nghĩa thứ ba là tính ngay thẳng, đức hạnh. Sự tồn

tại là rất đức hạnh. Cho dù bạn có tìm thấy điều gì đó mà bạn

không thể gọi là đức hạnh được, điều đó phải là vì hiểu sai

của bạn; bằng không sự tồn tại là tuyệt đối đức hạnh. Bất kì

cái gì xảy ra ở đây, bao giờ cũng xảy ra đúng đắn. Cái sai

không bao giờ xảy ra. Nó có thể dường như sai với bạn bởi

vì bạn có ý tưởng nào đó về việc đúng là gì, nhưng khi bạn

nhìn mà không có định kiến nào, không cái gì sai, mọi cái

đều đúng. Sinh là đúng, tử là đúng. Đẹp là đúng và xấu là

đúng.

Nhưng tâm trí chúng ta nhỏ bé, hiểu biết của chúng ta bị

giới hạn; chúng ta không thể thấy cái toàn thể, chúng ta bao

giờ cũng chỉ thấy một phần nhỏ. Chúng ta giống như người

đang ẩn đằng sau cánh cửa và nhìn phố xá qua lỗ khoá.

Người đó bao giờ cũng thấy mọi thứ... vâng, ai đó đang đi,

một chiếc xe đột nhiên vút qua. Một khoảnh khắc nó đã

không có đó, một khoảnh khắc nó có đó, và khoảnh khắc

khác nó đã mất đi vĩnh viễn. Đó là cách thức chúng ta nhìn

vào sự tồn tại. Chúng ta nói điều gì đó là trong tương lai, thế

rồi nó đi vào trong hiện tại, và thế rồi nó trôi vào trong quá

khứ.

Thực ra, thời gian là phát minh của con người. Nó bao

giờ cũng là bây giờ! Sự tồn tại không biết quá khứ, không

biết tới tương lai - nó chỉ biết hiện tại.

Nhưng chúng ta đang ngồi sau lỗ khoá và nhìn. Một

người không có đó, thế rồi đột nhiên người đó xuất hiện; và

thế rồi đột nhiên cũng như khi người đó xuất hiện, người đó

biến mất nữa. Bây giờ bạn phải tạo ra thời gian. Trước khi

người đó xuất hiện, người đó đã ở trong tương lai; người ấy

đã ở đó, nhưng với bạn người đó là trong tương lai. Thế rồi

người đó xuất hiện; bây giờ người đó trong hiện tại - người

đó vẫn thế! Và bạn không thể nào thấy người đó nữa qua lỗ

khoá của mình - người đó đã trở thành quá khứ. Chẳng cái gì

trong quá khứ cả, chẳng cái gì trong tương lai cả - tất cả bao

giờ cũng hiện tại. Nhưng cách chúng ta nhìn là rất bị giới

hạn.

Do đó chúng ta cứ hỏi tại sao có khổ trong thế giới này,

tại sao có cái này cái nọ... tại sao? Nếu chúng ta có thể nhìn

vào cái toàn thể, tất cả những cái tại sao này biến mất. Và để

nhìn vào cái toàn thể, bạn sẽ phải đi ra ngoài căn phòng của

mình, bạn sẽ phải mở cánh cửa ra... bạn sẽ phải vứt bỏ cách

nhìn lỗ khoá này.

Đây là điều tâm trí là gì: cái lỗ khoá, và nó là cái lỗ khoá

rất nhỏ. So sánh với vũ trụ bao la, mắt, tai, tay chúng ta là

gì? Chúng ta có thể nắm bắt cái gì? Chẳng cái gì quan trọng

mấy. Và những mảnh chân lí tí xíu đó, chúng ta trở nên quá

gắn bó với chúng.

Nếu bạn thấy cái toàn thể, mọi thứ đều dường như nó

phải vậy - đó là nghĩa của “mọi thứ đều đúng.” Cái sai

không tồn tại. Chỉ Thượng đế tồn tại; quỉ là sáng tạo của con

người.

Nghĩa thứ ba của pháp ‘dhamma’ có thể là Thượng đế -

nhưng Phật chưa bao giờ dùng từ ‘Thượng đế’ bởi vì nó đã

trở nên bị liên kết sai với cái ý tưởng về một người, còn luật

là sự hiện diện, không phải là người. Do đó Phật chưa bao

giờ dùng từ ‘Thượng đế’, nhưng bất kì khi nào ông ấy muốn

truyền đạt điều gì đó về Thượng đế, ông ấy dùng từ pháp

‘dhamma’. Tâm trí ông ấy là tâm trí của nhà khoa học rất

sâu sắc. Bởi vì điều này, nhiều người đã tưởng ông ấy là kẻ

vô thần - ông ấy không phải vậy. Ông ấy là người hữu thần

vĩ đại nhất mà thế giới đã từng biết hay sẽ biết - nhưng ông

ấy chưa bao giờ nói về Thượng đế. Ông ấy chưa bao giờ

dùng từ này, có vậy thôi, nhưng bằng từ pháp ‘dhamma’ ông

ấy ngụ ý đích xác Thượng đế. “Cái đang đó’ là nghĩa của từ

‘Thượng đế’, và đó là đích xác ý nghĩa của từ pháp

‘dhamma’.

Pháp ‘dhamma’ cũng có nghĩa là kỉ luật discipline -

những chiều hướng khác của từ này. Người muốn biết tới

chân lí sẽ phải đặt kỉ luật lên bản thân mình theo nhiều cách.

Đừng quên nghĩa của từ ‘kỉ luật’ - nó đơn giản có nghĩa là

năng lực để học, tính sẵn có để học, tính tiếp nhận để học.

Do đó mới có từ ‘disciple’ đệ tử. Đệ tử có nghĩa là người sẵn

sàng vứt bỏ những định kiến cũ của mình, gạt tâm trí mình

sang bên, và nhìn vào trong vấn đề không có định kiến nào,

không có bất kì quan niệm tiên thiên nào.

Và pháp ‘dhamma’ cũng có nghĩa là chân lí tối thượng.

Khi tâm trí biến mất, khi bản ngã biến mất, thế thì cái gì còn

lại? Cái gì đó chắc chắn còn lại, nhưng nó không thể được

gọi là ‘cái gì đó’ - do đó Phật gọi nó là ‘cái không’. Nhưng

để tôi nhắc bạn, bằng không bạn sẽ hiểu sai ông ấy: bất kì

khi nào ông ấy dùng từ ‘cái không’ ông ấy đều ngụ ý không

gì. Chia từ này ra làm đôi: đừng dùng nó như một từ - đặt

dấu gạch ngang vào giữa ‘không’ và ‘gì’, thế thì bạn biết

đích xác ý nghĩa của từ ‘không gì’.

Luật tối thượng không phải là một vật. Nó không phải là

một đối tượng mà bạn có thể quan sát. Nó là tính chất nội bộ

của bạn, nó là tính chủ quan.

Phật chắc đã đồng ý hoàn toàn với nhà tư tưởng Đan

mạch, Soren Kierkegaard. Ông ấy nói: Chân lí là tính chủ

quan. Đó là khác biệt giữa sự kiện và chân lí. Sự kiện là một

sự vật khách quan. Khoa học cứ tìm kiếm ngày càng nhiều

sự kiện, và khoa học sẽ chẳng bao giờ đi tới chân lí - nó

không thể đi tới được bởi chính định nghĩa của từ này. Chân

lí là tính nội bộ của nhà khoa học, nhưng ông ta chưa bao

giờ nhìn vào nó cả. Ông ta cứ quan sát những vật khác. Ông

ta chưa bao giờ trở nên nhận biết về bản thể riêng của mình.

Đó là ý nghĩa cuối cùng của pháp ‘dhamma’: vùng bên

trong của bạn, tính chủ quan của bạn, chân lí của bạn.

Một điều rất có ý nghĩa - cho phép nó chìm sâu vào

trong trái tim bạn: chân lí chưa bao giờ là lí thuyết, giả

thuyết; nó bao giờ cũng là kinh nghiệm. Do đó chân lí của

tôi không thể là chân lí của bạn. Chân lí của tôi là chân lí của

tôi không thể tránh đi đâu được; nó sẽ vẫn còn là chân lí của

tôi, nó không thể là của bạn được. Chúng ta không thể chia

sẻ nó. Chân lí là không chia sẻ được, không chuyển nhượng

được, không trao đổi được, không diễn đạt được.

Tôi có thể giải thích cho bạn cách tôi đã đạt tới nó,

nhưng tôi không thể nói nó là gì. ‘Cách thức’ là giải thích

được, nhưng không ‘tại sao’. Kỉ luật có thể được chỉ ra,

nhưng mục đích không chỉ ra được. Từng người phải đi tới

nó theo cách riêng của mình. Từng người phải đi tới nó

trong bản thể bên trong riêng của mình. Trong một mình

tuyệt đối nó được hiển lộ.

Và từ thứ hai là pada. ‘Pada’ cũng có nhiều nghĩa. Một,

nghĩa nền tảng nhất, là con đường. Tôn giáo có hai chiều:

chiều của ‘cái gì’ và chiều của ‘cách nào’. ‘Cái gì’ không thể

được nói tới; điều đó là không thể được. Nhưng ‘cách thức’

có thể được nói tới, ‘cách thức’ là chia sẻ được. Đó là nghĩa

của ‘con đường’. Tôi có thể chỉ con đường cho bạn; tôi có

thể chỉ cho bạn cách tôi đã đi qua, cách tôi đã đạt tới những

đỉnh đầy ánh mặt trời. Tôi có thể nói cho bạn về toàn thể địa

lí của nó, toàn thể địa hình của nó. Tôi có thể trao cho bạn

tấm bản đồ đường đi, nhưng tôi không thể nói cảm thấy thế

nào trên đỉnh ánh mặt trời đó.

Cũng giống như bạn có thể hỏi Edmund Hillary hay

Tensing về cách họ đã đạt tới đỉnh cao nhất của Himalayas,

Gourishankar. Họ có thể cho bạn toàn thể bản đồ về cách họ

đã đạt tới. Nhưng nếu bạn hỏi họ cảm thấy gì khi họ đạt tới,

họ chỉ nhún vai. Tự do đó, cái họ phải đã biết là không thể

nào nói ra nổi; cái đẹp, phúc lành, bầu trời bao la, độ cao ấy,

và những đám mây nhiều mầu sắc, và mặt trời và không khí

không ô nhiễm, rồi tuyết trong trắng mà chưa ai đã đi qua

trước đó... tất cả những điều đó không thể nào truyền đạt

được. Người ta phải đạt tới những đỉnh cao ánh mặt trời đó

để mà biết nó.

‘Pada’ có nghĩa là con đường, ‘pada’ cũng còn có nghĩa

là bước đi, bàn chân, nền tảng. Tất cả những nghĩa này đều

có ý nghĩa. Bạn phải đi từ nơi bạn đang ở. Bạn phải trở

thành một tiến trình lớn, sự trưởng thành. Mọi người đã trở

thành những vũng tù đọng; họ phải trở thành dòng sông, bởi

vì chỉ dòng sông mới đạt tới đại dương. Và điều đó cũng có

nghĩa là nền tảng, bởi vì nó là chân lí nền tảng của cuộc

sống. Không có pháp dhamma, không có quan hệ theo cách

nào đó với chân lí tối thượng, cuộc sống của bạn không có

nền tảng, không có nghĩa, không ý nghĩa, nó không thể có

bất kì vinh quang nào. Nó sẽ là bài tập trong vô tích sự hoàn

toàn. Nếu bạn không được bắc cầu với cái toàn bộ bạn

không thể có bất kì ý nghĩa nào riêng của mình được. Bạn sẽ

còn là mẩu gỗ trôi dạt - phó mặc cho gió, không biết bạn

đang đi đâu và không biết bạn là ai. Việc tìm kiếm chân lí,

tìm kiếm đam mê về chân lí, tạo ra cây cầu, cho bạn nền

tảng. Những lời kinh này đã được soạn thành Dhammapada

cần được hiểu không phải qua trí tuệ mà là qua việc tồn tại.

Trở thành giống như miếng bọt biển đi: để cho nó ngấm

nước, để cho nó chìm vào trong bạn. Đừng ngồi đó pahsn

xét; bằng không bạn sẽ bỏ lỡ Phật. Đừng ngồi đó tán gẫu

thường xuyên trong tâm trí bạn về liệu điều đó đúng hay sai

- bạn sẽ lỡ vấn đề. Đừng bị bận tâm liệu nó đúng hay là sai.

Điều đầu tiên, điều chủ chốt nhất, là hiểu nó là gì - điều

Phật đang nói, điều Phật đang cố nói. Không cần đánh giá

ngay bây giờ. Nhu cầu đầu tiên, cơ sở là hiểu đích xác điều

ông ấy ngụ ý. Và cái đẹp của nó là ở chỗ nếu bạn hiểu đích

xác nó nghĩa là gì, bạn sẽ bị thuyết phục về chân lí của nó,

bạn sẽ biết chân lí của nó. Chân lí có cách của riêng nó để

thuyết phục mọi người; nó không cần bằng chứng khác.

Chân lí chưa bao giờ tranh biện: nó là bài ca, không phải

suy luận.

Lời kinh

Chúng ta là điều ta nghĩ.

Mọi điều ta là đều nảy sinh bằng ý nghĩ của chúng ta.

Với ý nghĩ của mình chúng ta tạo ra thế giới.

Phải nói đi nói lại cho bạn rằng các nhà huyền môn

phương Đông tin rằng thế giới này là ảo tưởng. Điều đó

đúng: họ không chỉ tin rằng thế giới này là không thực, ảo

tưởng, maya - họ biết rằng nó là maya, nó là ảo tưởng, là

mơ. Nhưng khi họ dùng từ sansara - thế giới - họ không ngụ

ý thế giới khách quan mà khoa học nghiên cứu; không,

không chút nào. Họ không ngụ ý thế giới của cây cối và núi

non và và dòng sông; không, không chút nào. Họ nói tới thế

giới mà bạn tạo ra, thêu dệt ra bên trong tâm trí bạn, bánh xe

của tâm trí cứ quay và thêu dệt ra mãi. Sansara chẳng liên

quan gì tới thế giới bên ngoài.

Có ba điều cần được nhớ. Một là thế giới bên ngoài, thế

giới khách quan. Phật sẽ không bao giờ nói điều gì về nó bởi

vì đấy không phải là mối bận tâm của ông ấy; ông ấy không

phải là một Albert Einstein. Thế rồi có thế giới thứ hai: thế

giới của tâm trí, thế giới mà các nhà phân tâm, các nhà tâm

thần, các nhà tâm lí nghiên cứu. Phật sẽ có vài điều để nói về

nó, không nhiều lắm, chỉ đôi điều thôi - thực ra, chỉ có một:

rằng nó là ảo tưởng, rằng nó không có chân lí, dù là khách

quan hay chủ quan, rằng nó là ở giữa.

Thế giới thứ nhất là thế giới khách quan, điều khoa học

nghiên cứu. Thế giới thứ hai là thế giới của tâm trí, điều các

nhà tâm lí nghiên cứu. Và thế giới thứ ba là tính chủ quan

của bạn, vùng bên trong của bạn, cái ta bên trong của bạn.

Chỉ dẫn của Phật là hướng về cốt lõi bên trong nhất của

bản thể bạn. Nhưng bạn quá dính líu với tâm trí. Chừng nào

ông ấy chưa giúp bạn trở nên không bị mắc bẫy tâm trí, bạn

sẽ chẳng bao giờ biết được tới thế giới thứ ba, thế giới thực:

bản chất bên trong của bạn. Do đó ông ấy bắt đầu bằng phát

biểu: Chúng ta là điều ta nghĩ. Đó là điều mọi người đang

vậy: tâm trí của người đó. Mọi điều ta là đều nảy sinh bằng ý

nghĩ của chúng ta.

Hình dung ra một chút rằng tất cả ý nghĩ đã dừng lại...

thế thì bạn là ai? Nếu mọi ý nghĩ dừng lại trong một khoảnh

khắc, thế thì bạn là ai? Không câu trả lời nào tới cả. Bạn

không thể nói, “Tôi là người Cơ đốc giáo,” “Tôi là người

Tin lành”, “Tôi là người Hindu”, “Tôi là người Mô ha mét

giáo” - bạn không thể nói điều đó được. Mọi ý nghĩ đã dừng

lại. Cho nên Koran đã biến mất, Kinh thánh, Gita ... mọi từ

đã dừng lại! Thậm chí bạn không thể thốt ra tên bạn. Mọi

ngôn ngữ đã biến mất cho nên bạn không thể nói bạn thuộc

vào quốc gia nào, giống nòi nào. Khi ý nghĩ dừng lại, bạn là

ai? Trống rỗng hoàn toàn, cái không, không - cái gì.

Chính bởi điều này mà Phật đã dùng một từ lạ: không ai

đã từng làm một việc như vậy trước đây, hay từ đó về sau.

Các nhà huyền môn bao giờ cũng dùng từ ‘ngã’ để chỉ cốt

lõi bên trong nhất của bản thể bạn - Phật dùng từ ‘vô ngã’.

Và tôi hoàn toàn đồng ý với ông ấy; ông ấy còn chính xác

hơn rất nhiều, gần hơn với chân lí. Việc dùng từ ‘ngã’ - cho

dù bạn có dùng từ ‘Ngã’ với chữ hoa ‘N’ đi chăng nữa, cũng

chẳng tạo ra khác biệt gì mấy. Nó vẫn liên tục cho bạn cái

cảm giác về bản ngã, và với chữ ‘N’ hoa nó có thể còn cho

bạn một bản ngã thậm chí lớn hơn.

Phật không dùng từ atma, ‘ngã’, atta. Ông ấy dùng ngay

từ đối lập: ‘vô ngã’, anatma, anatta. Ông ấy nói rằng khi

tâm trí dừng lại, không có cái ngã nào còn lại cả - bạn đã trở

thành vũ trụ, bạn đã tràn qua các biên giới của bản ngã, bạn

là không gian thuần khiết, không bị ô nhiễm bất kì cái gì.

Bạn chỉ là tấm gương phản ánh cái không.

Chúng ta là điều ta nghĩ.

Mọi điều ta là đều nảy sinh bằng ý nghĩ của chúng ta.

Với ý nghĩ của mình chúng ta tạo ra thế giới.

Nếu bạn thực sự muốn biết bạn là ai, thực ra bạn sẽ phải

học cách dừng lại như một tâm trí, cách dừng suy nghĩ. Đó

chính là thiền tất cả là gì. Thiền có nghĩa là đi ra ngoài tâm

trí, vứt bỏ tâm trí và đi vào trong không gian được gọi là vô

trí. Và trong vô trí bạn sẽ biết chân lí tối thượng, dhamma -

pháp.

Và việc chuyển từ tâm trí sang vô trí là một bước, pada.

Và đây là toàn bộ bí mật của Dhammapada.

Nói hay làm với tâm trí không thuần khiết

Và rắc rối sẽ theo ông

Như bánh xe theo trục kéo chiếc xe.

Bất kì khi nào Phật dùng cụm từ ‘tâm trí không thuần

khiết’ bạn có thể hiểu lầm nó. Với ‘tâm trí không thuần

khiết’ ông ấy ngụ ý tâm trí, bởi vì mọi tâm trí đều không

thuần khiết. Tâm trí như nó vậy là không thuần khiết, và vô

trí là thuần khiết. Thuần khiết nghĩa là vô trí; không thuần

khiết nghĩa là tâm trí.

Nói hay làm với tâm trí không thuần khiết - nói hay làm

với tâm trí - và rắc rối sẽ theo ông... Khổ là sản phẩm phụ,

cái bóng của tâm trí, cái bóng của tâm trí ảo tưởng. Khổ là

ác mộng. Bạn khổ chỉ bởi vì bạn ngủ. Và không có cách nào

thoát khỏi nó trong khi bạn còn đang ngủ. Chừng nào bạn

chưa thức tỉnh, ác mộng vẫn còn dai dẳng. Nó có thể thay

hình đổi dạng, nó có thể có hàng triệu dạng, nhưng nó sẽ còn

dai dẳng.

Khổ là cái bóng của tâm trí: tâm trí nghĩa là ngủ, tâm trí

nghĩa là vô ý thức, tâm trí nghĩa là không nhận biết. Tâm trí

nghĩa là không biết bạn là ai và vẫn giả vờ rằng bạn biết,

rằng bạn biết cuộc sống được ngụ ý vì cái gì - không biết gì

về cuộc sống và vẫn tin rằng bạn biết.

Tâm trí này sẽ đem lại khổ chắc chắn như bánh xe theo

trục kéo chiếc xe.

Chúng ta là điều ta nghĩ.

Mọi điều ta là đều nảy sinh bằng ý nghĩ của chúng ta.

Với ý nghĩ của mình chúng ta tạo ra thế giới.

Nói hay làm với tâm trí thuần khiết

Và hạnh phúc sẽ theo ông

Như cái bóng của ông, không lay chuyển được.

Lần nữa, nhớ: khi Phật nói “tâm trí thuần khiết” ông ấy

ngụ ý vô trí. Rất khó dịch một người như Phật. Đấy gần như

là việc không thể được, bởi vì một người như Phật hay dùng

ngôn ngữ theo cách riêng của ông ấy; ông ấy tạo ra ngôn

ngữ riêng của ông ấy. Ông ấy không thể dùng ngôn ngữ bình

thường với nghĩa thông thường, bởi vì ông ấy có cái gì đó

phi thường để truyền đạt.

Còn nữa

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Những từ ngữ thông thường tuyệt đối vô nghĩa khi tham

chiếu kinh nghiệm của Phật. Nhưng bạn nên hiểu vấn đề

này. Vấn đề là, ông ấy không thể dùng ngôn ngữ tuyệt đối

mới được; không ai sẽ hiểu nó. Nó sẽ giống như câu nói lắp

bắp.

Đó là cách mà từ ‘nói lắp bắp’ đi vào trong sự tồn tại.

Nó tới từ một người Sufi; tên người đó là Jabbar. Ông ấy đã

phát minh ra một ngôn ngữ mới. Không ai có thể đoán dược

đầu đuôi nó ra sao cả. Làm sao mà bạn hiểu được một ngôn

ngữ tuyệt đối mới? Ông ấy trông như người điên, thốt ra

những điều vô nghĩa, nói ra điều vô nghĩa. Đó là cách nó xảy

ra! Nếu bạn lắng nghe tiếng Trung quốc và bạn không hiểu

tiếng Trung quốc, đó là thốt ra điều vô nghĩa.

Ai đó hỏi một người vừa đi Trung quốc về. “Họ tìm ra

những cái tên kì lạ cho mọi người như thế nào? - Ching,

Chung, Chang...”

Người này nói, “Họ có cách đấy: họ tập hợp mọi thìa

trong nhà lại rồi họ tung chúng lên trời, và khi những cái thìa

này rơi xuống... ching! Chung! Chang! Hay bất kì âm thanh

nào chúng tạo ra, đó là cách họ đặt tên cho đứa trẻ.”

Nhưng cũng điều đó là hoàn cảnh: nếu người Trung

quốc nghe tiếng Anh thì anh ta nghĩ, “Vô nghĩa làm sao!”

Nếu đó là trường hợp với ngôn ngữ mà hàng triệu người

dùng, cái gì sẽ là trường hợp với Phật nếu ông ấy phát minh

ra một ngôn ngữ nguyên bản? Chỉ ông ấy hiểu nó và không

ai khác hiểu. Jabbar đã làm điều đó - ông ấy phải là người rất

dũng cảm. Mọi người nghĩ rằng ông ấy điên.

Từ tiếng Anh ‘nói lắp bắp’ bắt nguồn từ Jabbar. Không

ai biết ông ấy đang nói gì. Thậm chí không ai cố gắng thu

thập nó... làm sao mà thu thập nó được? Không có bảng chữ

cái. Và điều ông ấy nói không tạo nên ý nghĩa nào cả, cho

nên chúng ta không biết chúng ta đã bỏ lỡ mất kho báu nào.

Vấn đề đối với Phật là ở chỗ hoặc là ông ấy phải dùng

ngôn ngữ của bạn như bạn dùng nó - thế thì ông ấy không

thể truyền đạt được kinh nghiệm của ông ấy chút nào - hoặc

là ông ấy phải phát minh ra ngôn ngữ mới không ai sẽ hiểu

được. Cho nên mọi thầy vĩ đại đều phải cố gắng nhiều lắm ở

giữa. Họ sẽ dùng ngôn ngữ của bạn, nhưng họ sẽ cho lời của

bạn mầu sắc của họ, hương vị của họ. Cái chai sẽ là của bạn,

rượu sẽ là của họ. Và tưởng rằng bởi vì cái chai là của bạn,

rượu cũng là của bạn, bạn sẽ mang chúng hàng thế kỉ. Và có

khả năng là, cứ tưởng rằng đấy là rượu của bạn bởi vì chai

của bạn, đôi khi bạn có thể uống nó, bạn có thể trở nên say.

Đó là lí do tại sao rất khó dịch. Phật dùng một ngôn ngữ

được hiểu bởi những người xung quanh ông ấy, nhưng ông

ấy đã cho chỗ quanh co lắt léo vào từ ngữ theo cách tinh tế

đến mức ngay cả người đã biết ngôn ngữ này cũng không

tỉnh táo, cũng không bị sốc. Họ tưởng họ đã nghe theo ngôn

ngữ riêng của họ.

Phật dùng từ “tâm trí thuần khiết” cho vô trí, bởi vì nếu

bạn nói ‘vô trí’, ngay lập tức điều đó trở thành không hiểu

được. Nhưng nếu bạn nói “tâm trí thuần khiết”, thế thì trao

đổi nào đó là có thể có. Dần dần, dần dần ông ấy sẽ thuyết

phục bạn rằng tâm trí thuần khiết nghĩa là vô trí. Nhưng điều

đó sẽ cần thời gian; rất chậm rãi bạn phải bị bắt và mắc bẫy

vào một kinh nghiệm mới toàn bộ. Nhưng bao giờ cũng nhớ:

tâm trí thuần khiết nghĩa là vô trí, không thuần khiết nghĩa là

tâm trí.

Bằng việc đặt các tính từ này, không thuần khiết và

thuần khiết, ông ấy đang thoả hiệp với bạn để cho bạn không

trở nên tỉnh táo quá sớm và trốn mất. Bạn sẽ phải bị quyến

rũ, dụ dỗ. Mọi thầy vĩ đại đều dụ dỗ - đó là nghệ thuật của

họ. Họ dụ dỗ bạn theo cách mà dần dần, dần dần bạn sẵn

sàng uống bất kì cái gì, bất kì cái gì họ đưa. Trước hết họ

cung cấp cho bạn nước thường, thế rồi dần dần, rượu phải

được trộn lẫn vào trong nó. Thế rồi nước phải được rút dần

ra... và một hôm nào đó bạn hoàn toàn say sưa. Nhưng nó

phải là một quá trình rất chậm rãi.

Khi bạn đi sâu hơn vào trong lời kinh này bạn sẽ hiểu.

Tâm trí không thuần khiết nghĩa là tâm trí, tâm trí thuần

khiết nghĩa là vô trí. Và hạnh phúc sẽ theo sau bạn nếu bạn

có tâm trí thuần khiết hay vô trí... Hạnh phúc sẽ theo ông

như cái bóng của ông, không lay chuyển được.

Khổ là sản phẩm phụ, phúc lạc cũng là vậy. Khổ là sản

phẩm phụ của việc đang ngủ, phúc lạc là sản phẩm phụ của

việc tỉnh thức. Do đó bạn không thể nào tìm và kiếm phúc

lạc trực tiếp được, và những người tìm và kiếm phúc lạc trực

tiếp nhất định thất bại, mang định mệnh thất bại. Phúc lạc có

thể được đạt tới chỉ bởi những người không tìm kiếm phúc

lạc trực tiếp; ngược lại, họ tìm kiếm nhận biết. Và khi nhận

biết tới, phúc lạc tới theo cách riêng của nó, giống hệt như

cái bóng của bạn, không lay chuyển được.

“Nhìn cách nó xúc phạm tôi và đánh tôi.

Cách nó quật tôi xuống và cướp bóc tôi.”

Sống với ý nghĩ như vậy và ông sống trong ghét.

“Nhìn cách nó xúc phạm tôi và đánh tôi.

Cách nó quật tôi xuống và cướp bóc tôi.”

Bỏ ý nghĩ như vậy, và sống trong yêu.

Cái gì đó có tầm quan trọng sâu lắng: ghét tồn tại với

quá khứ và tương lai - yêu không cần quá khứ, tương lai.

Yêu tồn tại trong hiện tại. Ghét có tham chiếu trong quá khứ:

ai đó xúc phạm bạn hôm qua và bạn mang nó như một vết

thương, một dư âm khó chịu. Hay bạn sợ rằng ai đó sẽ xúc

phạm bạn ngày mai - nỗi sợ, cái bóng của sợ. Và bạn đã sẵn

sàng; bạn đang được chuẩn bị để đương đầu với nó.

Ghét tồn tại trong quá khứ và tương lai. Bạn không thể

ghét trong hiện tại được - thử đi, và bạn sẽ hoàn toàn bất lực.

Thử điều đó hôm nay: ngồi im lặng và ghét ai đó trong hiện

tại, không tham chiếu tới quá khứ hay tương lai... bạn không

thể làm được điều đó. Điều đó không thể được làm; trong

chính bản chất của mọi sự điều đó là không thể được. Ghét

chỉ có thể tồn tại nếu bạn nhớ tới quá khứ: người này đã làm

điều gì đó với bạn hôm qua - thế thì ghét là có thể. Hay

người này sắp làm điều gì đó ngày mai - thế nữa ghét là có

thể. Nhưng nếu bạn không có bất kì tham chiếu nào tới quá

khứ hay tương lai - người này đã không làm bất kì điều gì

với bạn và người này không định làm bất kì điều gì với bạn,

người này chỉ ngồi đó - làm sao bạn có thể ghét được?

Nhưng bạn có thể yêu.

Yêu không cần tham chiếu - đó là cái đẹp của yêu và tự

do của yêu. Ghét là tù túng. Ghét là tù đầy - bị bạn áp đặt lên

chính mình. Và ghét tạo ra ghét, ghét khơi ra ghét. Nếu bạn

ghét ai đó, bạn đang tạo ra ghét trong trái tim người đó với

bản thân bạn. Và toàn thể thế giới này tồn tại trong ghét,

trong huỷ diệt, trong bạo hành, trong ghen tị, trong cạnh

tranh. Mọi người đều đang chẹt cổ lẫn nhau trong thực tại,

thực tế, trong hành động, hoặc ít nhất trong tâm trí họ, trong

ý nghĩ của họ, mọi người đang sát hại, giết chóc. Đó là lí do

tại sao chúng ta đã tạo ra địa ngục từ trái đất tươi đẹp này -

nơi đáng ra có thể trở thành thiên đường.

Yêu, và trái đất này lại trở thành thiên đường. Và cái đẹp

mênh mông của yêu là ở chỗ nó không có tham chiếu. Yêu

tới từ bạn không lí do gì cả. Nó là phúc lạc trào ra của bạn,

nó là sự chia sẻ của trái tim bạn. Nó là việc chia sẻ bài ca

của bản thể bạn. Và việc chia sẻ vui vẻ thế - do đó người ta

chia sẻ! Chia sẻ chỉ để chia sẻ, không vì động cơ nào khác.

Nhưng điều mà bạn đã biết yêu trong quá khứ không

phải là yêu Phật đang nói tới hay tôi đang nói tới. Yêu của

bạn không là gì ngoài phía bên kia của ghét. Do đó yêu của

bạn có tham chiếu: ai đó hôm qua là đẹp với bạn, anh ta điển

trai đến mức bạn cảm thấy tình yêu lớn với anh ta. Đây

không phải là yêu; đây là phía bên kia của ghét - điểm tham

chiếu gợi ra nó. Hay ai đó ngày mai sẽ là xinh với bạn: cách

anh ta mỉm cười với bạn, cách anh ta nói với bạn, cách anh

ta mời bạn tới nhà anh ta ngày mai - anh ta sắp đáng yêu với

bạn. Và tình yêu lớn nảy sinh.

Đây không phải là tình yêu chư phật nói tới. Đây là ghét

trá hình làm yêu - đó là lí do tại sao yêu của bạn có thể biến

thành ghét vào bất kì khoảnh khắc nào. Cào một người chút

xíu, và yêu biến mất và ghét nảy sinh. Thậm chí nó không

sâu quá làn da. Ngay cả cái gọi là những người yêu vĩ đại

vẫn liên tục đánh nhau, liên tục chẹn họng nhau - chì chiết,

huỷ diệt. Và mọi người nghĩ đây là yêu...

Bạn có thể hỏi Astha và Abhiyama - họ đang trong yêu

đến mức Astha có mắt đen gần như mọi ngày. Đánh nhau to!

Nhưng khi việc đánh nhau to tiếp diễn, mọi người nghĩ điều

gì đó đang xảy ra. Khi không có gì xảy ra - không đánh

nhau, không cãi nhau - mọi người cảm thấy trống rỗng.

“Đánh nhau còn tốt hơn là trống rỗng.” - đó là ý tưởng của

hàng triệu người trên thế giới. Ít nhất đánh nhau giữ bạn

dính líu vào, ít nhất đánh nhau giữ bạn tham dự vào, và đánh

nhau làm cho bạn thành quan trọng. Cuộc sống dường như

có nghĩa nào đó - nghĩa xấu, nhưng ít nhất có nghĩa nào đó.

Yêu của bạn không phải là yêu thực sự: nó chính là cái

đối lập của nó. Nó là ghét trá hình làm yêu, được nguỵ trang

là yêu, phô trương như yêu. Yêu thực sự không có tham

chiếu. Nó không nghĩ tới hôm qua, nó không nghĩ tới ngày

mai. Yêu thực là sự tự phát trào lên từ vui vẻ trong bạn... và

chia sẻ nó... và mưa rào nó... không bởi vì lí do nào, không

động cơ nào khác, chỉ là vui vẻ của việc chia sẻ nó.

Tiếng chim hót buổi sáng, tiếng cúc cu này vọng từ chỗ

xa xa... không lí do nào. Trái tim chỉ tràn đầy vui vẻ mà bài

ca buột phát ra. Khi tôi đang nói về yêu tôi nói về yêu như

vậy. Nhớ lấy điều đó. Và nếu bạn có thể đi vào trong chiều

hướng của yêu này, bạn sẽ trong thiên đường - ngay lập tức.

Và bạn sẽ bắt đầu tạo ra thiên đường trên trái đất này.

Yêu tạo ra yêu hệt như ghét tạo ra ghét.

Trong thế giới này

Ghét chưa bao giờ xua tan ghét.

Chỉ yêu xua tan ghét.

Đây là luật,

Cổ đại và vô tận.

Aes dhammo sanantano - luật này là vĩnh hằng, cổ đại

và không cạn.

Luật gì vậy? Rằng ghét chưa bao giờ xua tan ghét - bóng

tối không thể xua tan bóng tối - rằng chỉ yêu xua tan ghét.

Chỉ ánh sáng mới có thể xua tan bóng tối: yêu là ánh sáng,

ánh sáng của bản thể bạn, và ghét là bóng tối của bản thể

bạn. Nếu bạn tối bên trong, bạn cứ ném ra ghét khắp xung

quanh bạn. Nếu bạn sáng bên trong, chói sáng, thế thì bạn cứ

toả ra ánh sáng quanh bạn.

Sannyasin phải là tình yêu toả sáng, ánh sáng toả sáng.

Aes dhammo sanantano... Phật lặp đi lặp lại điều này

mãi - đây là luật vĩnh hằng. Luật vĩnh hằng là gì? Chỉ yêu

xua tan ghét, chỉ ánh sáng xua tan bóng tối. Tại sao? - bởi vì

bóng tối trong bản thân nó chỉ là trạng thái tiêu cực; nó

không có sự tồn tại tích cực của riêng nó. Nó không tồn tại

thực - làm sao bạn có thể xua tan nó được? Bạn không thể

làm bất kì cái gì trực tiếp với bóng tối. Nếu bạn muốn làm

cái gì với bóng tối, bạn sẽ phải làm cái gì đó với ánh sáng.

Đem ánh sáng vào và bóng tối mất đi, đem ánh sáng ra và

bóng tối lại vào. Nhưng bạn không thể đem bóng tối vào hay

ra một cách trực tiếp - bạn không thể làm bất kì cái gì với

bóng tối. Nhớ lấy, bạn không thể làm bất kì điều gì với ghét

nữa.

Và đó là khác biệt giữa thầy giáo đạo đức và nhà huyền

môn tôn giáo: thầy giáo đạo đức cứ đề xuất luật giả. Họ cứ

đề xuất, “Đấu tranh với bóng tối - đấu tranh với ghét, đấu

tranh với giận, đấu tranh với dục, đấu tranh với cái này, đấu

tranh với cái nọ!” Toàn thể cách tiếp cận của họ là, “Đấu

tranh với cái tiêu cực,” trong khi thầy chân chính, thực sự

dạy bạn luật tích cực: Aes dhammo sanantano - luật vĩnh

hằng, “Đừng đấu tranh với bóng tối.” Và ghét là bóng tối, và

dục là bóng tối, và ghen tị là bóng tối, và tham lam là bóng

tối và giận dữ là bóng tối.

Đem ánh sáng vào...

Làm sao ánh sáng được đem vào? Trở thành im lặng, vô

ý nghĩ, có ý thức, tỉnh táo, nhận biết, thức tỉnh - đây là cách

ánh sáng được đem vào. Và khoảnh khắc bạn tỉnh táo, nhận

biết, ghét sẽ không được tìm thấy. Thử ghét ai đó với nhận

biết mà xem...

Đây là những thực nghiệm để được làm, không chỉ là lời

để được hiểu - thực nghiệm cần được làm. Đó là lí do tại sao

tôi nói đừng cố hiểu chỉ về trí tuệ: trở thành người thực

nghiệm sự tồn tại.

Thử ghét ai đó một cách có ý thức và bạn sẽ thấy điều đó

là không thể được. Hoặc là ý thức biến mất, thế thì bạn có

thể ghét; hoặc nếu bạn có ý thức, ghét biến mất. Chúng

không thể tồn tại cùng nhau. Không có khả năng cùng tồn

tại: ánh sáng và bóng tối không thể cùng tồn tại - bởi vì bóng

tối không là gì ngoài thiếu vắng của ánh sáng.

Các thầy thực dạy bạn cách đạt tới Thượng đế: họ chưa

bao giờ nói từ bỏ thế giới này. Từ bỏ là tiêu cực. Họ không

bảo bạn trốn khỏi thế giới này, họ dạy bạn thoát vào trong

Thượng đế. Họ dạy bạn đạt tới chân lí, không đấu tranh với

dối trá. Và dối trá có hàng triệu. Nếu bạn cứ đấu tranh sẽ

phải mất hàng triệu kiếp, dầu vậy không cái gì được đạt tới.

Và chân lí là một; do đó chân lí có thể được đạt tới ngay,

chính khoảnh khắc này điều đó là có thể.

Ông cũng sẽ mất đi

Biết điều này, làm sao ông có thể cãi lộn?

Cuộc sống ngắn thế, tạm thời thế, và bạn đang phí hoài

nó trong cãi lộn? Dùng toàn thể năng lượng cho thiền đi - nó

là cùng năng lượng ấy. Bạn có thể tranh đấu với nó hay bạn

có thể trở thành ánh sáng qua nó.

Gió thổi đổ cây mảnh mai dễ làm sao.

Tìm hạnh phúc theo nghĩa này,

Mê đắm trong ăn và ngủ,

Và ông cũng sẽ bị bật rễ.

Phật nói: Nhớ lấy, nếu ông phụ thuộc vào các giác quan

ông sẽ vẫn còn rất mảnh mai - bởi vì các giác quan không

thể cho bạn sức mạnh được. Chúng không thể cho bạn sức

mạnh bởi vì chúng không thể cho bạn nền tảng thường hằng.

Chúng là thường hằng theo luồng: mọi thứ đều thay đổi. Bạn

có thể có chỗ trú ngụ ở đâu? Bạn có thể tạo ra nền tảng ở

đâu?

Khoảnh khắc này người phụ nữ này trông đẹp và khoảnh

khắc khác người phụ nữ khác trông đẹp. Nếu bạn chỉ quyết

định theo giác quan, bạn sẽ rối loạn thường xuyên - bạn

không thể quyết định được bởi vì các giác quan cứ thay đổi

ý kiến của chúng. Khoảnh khắc này cái gì đó dường như là

lạ thường thế, và khoảnh khắc khác nó lại chỉ là xấu xí,

không thể chịu nổi. Và chúng ta lệ thuộc vào những giác

quan này.

Phật nói: Đừng lệ thuộc vào giác quan - lệ thuộc vào

nhận biết. Nhận biết là cái gì đó ẩn đằng sau các giác quan.

Không phải là mắt thấy đâu. Nếu bạn tới chuyên gia mắt ông

ấy sẽ nói chính mắt thấy, nhưng điều đó không đúng. Mắt

chỉ là một cơ chế - qua đó ai đó khác thấy. Mắt chỉ là cửa sổ;

cửa sổ không thể thấy được. Khi bạn đứng tại cửa sổ, bạn có

thể nhìn ra ngoài. Ai đó đi qua trên phố có thể nghĩ, “Cái cửa

sổ đang nhìn mình.” Mắt chỉ là cửa sổ, một kẽ hở. Ai ở đằng

sau mắt?

Tai không nghe - ai ở đằng sau tai để nghe? Ai là người

cảm thấy? Cứ đi tìm cái đó và bạn sẽ thấy nền tảng nào đó;

bằng không, cuộc sống của bạn sẽ chỉ là chiếc lá khô cuốn

theo gió.

Gió không thể lật đổ núi.

Cám dỗ không thể chạm tới người,

Người thức tỉnh, mạnh mẽ và khiêm tốn,

Người làm chủ bản thân mình và lưu tâm tới luật.

Thiền sẽ làm cho bạn thức tỉnh, mạnh mẽ và khiêm tốn.

Thiền sẽ làm cho bạn thức tỉnh bởi vì nó sẽ cho bạn kinh

nghiệm đầu tiên về bản thân mình. Bạn không phải là thân

thể, bạn không phải là tâm trí - bạn là tâm thức chứng kiến

thuần khiết. Và khi tâm thức chứng kiến thuần khiết này

được động chạm tới, thức tỉnh lớn lao xảy ra - dường như

con rắn vẫn cuộn mình ngồi đó và đột nhiên nó tháo khúc

cuộn ra, dường như ai đó đã ngủ và bị lay và tỉnh dậy. Đột

nhiên có thức tỉnh lớn ở bên trong: lần đầu tiên bạn cảm thấy

bạn có đấy. Lần đầu tiên bạn cảm thấy chân lí của bản thể

bạn.

Và chắc chắn điều đó làm cho bạn mạnh mẽ; bạn không

còn mong manh nữa, không giống như cái cây mảnh mai mà

bất kì ngọn gió nào cũng có thể thổi đổ. Bây giờ bạn trở

thành núi! Bây giờ bạn có nền tảng, bây giờ bạn đã bắt rễ -

không gió nào có thể thổi đổ núi được. Bạn trở nên thức

tỉnh, bạn trở nên mạnh mẽ, và dầu vậy bạn trở nên khiêm

tốn. Sức mạnh này không đem tới bất kì bản ngã nào trong

bạn. Bạn trở nên khiêm tốn bởi vì bạn trở nên nhận biết rằng

cùng một linh hồn chứng kiến đang tồn tại trong mọi người,

ngay cả trong con vật, chim chóc, cây cối, tảng đá.

Đây chỉ là những cách ngủ khác nhau! Ai đó ngủ

nghiêng bên phải, và ai đó ngủ nghiêng bên trái, và ai đó ngủ

ngửa... đây chỉ là những cách ngủ khác nhau! Đá có cách

ngủ riêng của nó, cây có cách ngủ khác, chim có cách khác -

nhưng chỉ khác biệt về cách thức và phương pháp ngủ; bằng

không sâu bên dưới tại cốt lõi của mọi sinh linh đều là cùng

sự chứng kiến, cùng Thượng đế. Điều đó làm cho bạn khiêm

tốn. Ngay cả trước một tảng đá bạn biết bạn không là ai đặc

biệt cả, bởi vì toàn bộ sự tồn tại được tạo nên từ cùng chất

liệu gọi là tâm thức. Và nếu bạn thức tỉnh, mạnh mẽ, và

khiêm tốn, điều này cho bạn việc làm chủ bản thân bạn.

Còn nữa

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT



ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Câu hỏi:

Thưa thầy kính yêu,

Đấy là về cảm giác rằng nó bao giờ cũng có đó, và ngay

khi tôi cảm thấy nó, dường như nó xa xôi thế - nhưng cái

‘nó’ này là gì vậy?

Deva Prashantam, nó là một trong những vấn đề tái diễn

mà mọi người tìm kiếm chân lí đều gặp phải. Bạn không thể

nào hiểu thấu được chân lí - nếu bạn cố, nó sẽ ở xa, xa xăm.

Bạn không thể nào sở hữu chân lí - nếu bạn cố, bạn sẽ thấy

tay bạn trống rỗng hoàn toàn. Chân lí không thể nào bị sở

hữu bởi vì nó không phải là vật. Ngược lại, bạn phải có đủ

dũng cảm để bị chân lí sở hữu - bởi vì đấy là chuyện tình.

Cho phép bản thân mình bị nó sở hữu đi và bạn sẽ biết

nó là gì. Nhưng bạn đang làm chính điều ngược lại: bạn đã

cố gắng nắm bắt nó. Đó là điều tâm trí bao giờ cũng khao

khát, ham muốn. Đó là điều tâm trí gọi là ‘hiểu biết’. Chừng

nào tâm trí còn chưa có khả năng nắm bắt điều gì đó, tâm trí

chưa được thoả mãn.

Nhưng chân lí là thuỷ ngân: nếu bạn cố giữ nó trong tay

bạn, nắm tay càng chặt, nó sẽ lại càng trở nên lảng tránh

hơn, và ra xa nhất - xa xôi đến mức bạn sẽ chấm dứt việc tin

vào nó, tin cậy vào nó... xa xôi đến mức bạn sẽ không thể

nào thấy rằng nó tồn tại chút nào.

Chân lí tới; nó không thể bị đem tới. Chân lí xảy ra; bạn

không thể làm bất kì điều gì về nó - bởi vì người làm là vấn

đề, là cản trở, là chướng ngại. Người làm là bản ngã. Và nếu

bạn xoay xở cách nào đó và không cho phép người làm can

thiệp vào, nó tới theo cửa sau - như người kinh nghiệm, như

người quan sát, như người kinh nghiệm. Nó vẫn là cùng bản

ngã đó, dưói lớp vỏ bọc mới.

Đó là lí do tại sao khi bạn cảm thấy nó, nó bị mất đi -

người làm bây giờ đã tới như người cảm. Người làm phải bị

tan biến đi toàn bộ; người làm phải không được phép quay

lại theo cách tinh vi nào, theo cách bí mật nào.

Để chân lí hiện hữu! Đừng vội vàng hiểu nó hay cảm nó

- cứ để nó đấy. Bạn không cần làm bất kì cái gì về nó. Nếu

bạn có thể vẫn còn trong trạng thái không làm như vậy, của

vô nỗ lực, vô bản ngã, bạn sẽ hiểu, bạn sẽ cảm, bạn sẽ biết,

bạn sẽ có nó. Nó chỉ có thể có được một cách gián tiếp,

không trực tiếp.

Prashantam, đó là nơi bạn đang bỏ lỡ nó. Và đó là nơi

mà mọi người bỏ lỡ nó. Vâng, có những khoảnh khắc, khi

đột nhiên nó ở cận kề thế... bạn sẽ muốn bắt lấy nó. Chính

ham muốn nắm bắt nảy sinh từ tham lam, chính ham muốn

nắm bắt nảy sinh từ sợ hãi. Chính ham muốn nắm bắt là ham

muốn của tâm trí. Và khi tâm trí đi vào, chân lí đi ra.

Bạn không thể đơn giản im lặng, không làm gì cả -

không làm ở mức độ trí tuệ, không làm ở mức độ vật lí,

không làm ở mức độ xúc động - không làm gì chút nào, chỉ

hiện hữu ở đó, hoàn toàn tĩnh lặng sao? Và thế thì bạn sẽ bị

nó sở hữu. Và cách duy nhất để biết nó là để bị nó sở hữu.

Bạn nói, “đấy là về cảm giác rằng nó bao giờ cũng có

đó...”

Vâng, nó bao giờ cũng có đó rồi. Nó là chính bản thể

của chúng ta. Nó là chất liệu tạo nên chúng ta. Chân lí không

phải là cái gì đó tách rời khỏi bạn: bạn là chân lí. Nó là

chính tâm thức của bạn, chính nền tảng của bản thể bạn. Bạn

không cần phải đi đâu khác để tìm và kiếm, dù tới Kashi hay

Kaaba. Thậm chí đến một bước cũng chẳng cần.

Lão Tử nói: Ông có thể tìm thấy nó khi ngồi ngay trong

nhà riêng của mình, không cần phải đi đâu cả - vì nó đã có

đấy rồi! Khi bạn cứ đi tìm, khi bạn đi kiếm, bạn đi xa hơn

khỏi nó. Từng tìm kiếm đưa bạn đi xa khỏi chân lí đã có đấy

rồi.

Và có những khoảnh khắc khi bạn cảm thấy nó, rằng nó

bao giờ cũng đã có đấy rồi - những khoảnh khắc của vui vẻ,

tình yêu, cái đẹp. Những khoảnh khắc khi bỗng nhiên thế

giới dừng lại: mặt trời lặn đẹp... và bạn bị nó nắm bắt. Nhớ

lấy tôi đang nói bạn bị nó nắm bắt, bị nó sở hữu, không phải

là bạn sở hữu nó. Làm sao bạn có thể sở hữu mặt trời lặn

được? Mặt trời lặn sở hữu bạn, rót đầy bạn; mọi xó xỉnh của

bản thể bạn đều tràn ngập với cái đẹp của nó.

Và thế thì người ta biết, sâu bên dưới trong chiều sâu

của bản thể người ta, nó bao giờ cũng ở đó rồi. Thậm chí

chẳng cần đến lời nào cả; người ta đơn giản biết mà không

cần lời - người ta cảm thấy.

Hay, khi bạn đang trong yêu... hay khi bạn nghe bài thơ

hay... hay điệu hót của chim... hay chỉ tiếng gió thổi qua

rặng thông... hay tiếng nước... Bất kì khi nào bạn cho phép

bản thân mình bị sở hữu, bạn sẽ thấy, bỗng nhiên, chẳng từ

đâu cả, chân lí đã xuất hiện ra, Thượng đế đã xuất hiện, pháp

đã xuất hiện. Bạn đã chạm tới cái gì đó không sờ nắm được,

bạn đã thấy cái gì đó vô hình. Bạn đã trong tiếp xúc với cái

gì đó vĩnh hằng... aes dhammo sanantano - luật vĩnh hằng,

luật không cạn.

Bất kì khi nào bạn đang trong trạng thái hài hoà, mọi thứ

rì rào, vận hành trong hài hoà, bất kì khi nào bạn đang trong

hoà hợp... và những khoảnh khắc này xảy ra cho mọi người.

Những khoảnh khắc này chẳng liên quan gì tới nhà thờ và

chùa chiền và đền thờ gì cả. Thực ra, rất hiếm khi tìm thấy

một người trở nên chứng ngộ trong nhà thờ hay trong chùa

chiền, trong đền đài.

Phật đã trở nên chứng ngộ dưới một gốc cây, khi quan

sát ngôi sao mai cuối cùng đang biến mất trên bầu trời;

không phải trong đền đài, không phải trong nhà thờ - dưới

gốc cây, đang quan sát ngôi sao. Phải đã trở nên bị sở hữu.

Và ngôi sao đang biến đi, chậm chạp biến đi... cứ dần dần

mất đi. Một khoảnh khắc trước nó còn có đó, và bây giờ nó

không còn đấy nữa. Và trong khoảnh khắc đó, bỗng nhiên

cái gì đó trong ông ấy, pháo đài cuối cùng của bản ngã, cũng

biến mất luôn. Giống hệt như ngôi sao mai đang tan biến,

bản ngã ông ấy cũng tan biến.

Bầu trời trống rỗng, và ông ấy trống rỗng. Và bất kì khi

nào hai vật mà trống rỗng, chúng trở thành một - bởi vì hai

vật trống rỗng không thể bị phân ranh giới được. Bạn sẽ

phân ranh giới cái trống rỗng bằng cái gì? Hai cái không

không thể nào được giữ tách biệt; hai cái không trở thành

một cái không. Ngôi sao biến đi ở kia, và bầu trời trống

rỗng, và bản ngã biến mất ở bên trong và bầu trời cũng trống

rỗng bên trong... và bỗng nhiên bên trong và bên ngoài biến

mất. Nó chỉ là một bầu trời.

Khoảnh khắc đó Phật trở nên chứng ngộ. Khoảnh khắc

đó ông ấy trở nên biết tới pháp, thần ngôn, Đạo, Thượng đế,

nguyên lí vũ trụ của cuộc sống.

Mahavira đã trở nên chứng ngộ, không trong đền đài -

thậm chí không trong ngôi đền Jaina! Đã có đền thờ Jaina

trong thời của Mahavira. Mahavira là tirthankara thứ hai

mươi tư của Jaina - thầy vĩ đại thứ hai mươi tư. Hai mươi ba

thầy đã đi trước ông ấy. Đã có đền đài Jaina, nhưng ông ấy

đã không trở nên chứng ngộ trong đền đài Jaina - người

Jaina phải chú ý đến sự kiện này. Ông ấy đã trở nên chứng

ngộ trong rừng. Chỉ ngồi đó, không làm gì cả, và bỗng nhiên

nó tới. Nó tới như trận lụt.

Mohammed đã trở nên chứng ngộ trên núi. Và đấy cũng

là trường hợp của mọi người: Lão Tử, Zarathustra, Kabir,

Nanak... không một người nào đã trở nên chứng ngộ trong

đền đài, nhà thờ, chùa chiền. Tại sao bạn đi tới đó?

Đi sớm buổi sáng để xem mặt trời lên. Ngồi giữa đêm

quan sát bầu trời đầy sao. Đi, làm bạn với cây cối và đất đá.

Đi, nằm dài bên cạnh sông và lắng nghe âm thanh của nó.

Và bạn sẽ tới ngày càng gần hơn với ngôi đền thực của

Thượng đế. Tự nhiên là ngôi đền thực của ngài. Và tại đó, bị

sở hữu đi - đừng cố sở hữu. Nỗ lực sở hữu là phàm tục; ham

muốn bị sở hữu là thiêng liêng.

Prashantam, lần sau nó xảy ra, đừng cố gắng làm gì về

nó. Không cần hiểu, không cần quan sát, không cần xem xét,

không cần phân tích - cứ để nó đấy! Bị sở hữu bởi nó đi!

Nhảy múa nó! Hát nó. Và là một toàn bộ với nó. Đó là cách

duy nhất để biết nó.

Bạn hỏi tôi, “Đấy là về cảm giác rằng nó bao giờ cũng

có đó” - cảm giác này là tuyệt đối thật - “và ngay khi tôi cảm

thấy nó, dường như nó xa xôi thế.” Bởi vì với cảm giác này,

cái ‘tôi’ bước vào - và cái ‘tôi’ là khoảng cách giữa bạn và

chân lí. Cái ‘tôi’ càng lớn, khoảng cách càng lớn, cái ‘tôi’

càng nhỏ thì khoảng cách càng nhỏ. Không cái ‘tôi’, không

khoảng cách.

Và bạn hỏi tôi, “...nhưng cái ‘nó’ này là cái gì vậy?”

Tôi không thể nói về nó. Nó là bây giờ. Bị nó sở hữu đi!

Nó là ở đây! Bị nó sở hữu đi! Nó không phải là trong lời tôi

mà là ở trong các lỗ hổng. Nó không phải là trong phát biểu

của tôi mà là trong các khoảng hở. Đọc nó giữa các dòng.

Nhưng nhớ một điều rất, rất có ý nghĩa: rằng bạn phải bị

nó sở hữu để hiểu nó. Và chúng ta rất sợ bị sở hữu - dường

như là chúng ta mất điều khiển, dường như là chúng ta đang

tan biến. “Ai biết được nó sẽ đưa chúng ta đáp xuống đâu?

Ai biết được liệu tôi sẽ có thể quay lại từ nó hay không?”

Tất cả những sợ hãi này nảy sinh và bạn co lại. Và đó là

khoảnh khắc bạn tạo ra khoảng cách. Khoảng cách là sáng

tạo của bạn. Bằng không, nó bao giờ cũng ở đây, nó bao giờ

cũng bây giờ. Đừng tạo ra khoảng cách, đừng đem sợ vào.

Trong mọi ngôn ngữ trên thế giới, có những từ cho

người tôn giáo như ‘sợ Thượng đế’ - những từ xấu xí, tuyệt

đối dối trá, bởi vì người tôn giáo không phải là người sợ

Thượng đế chút nào. Người tôn giáo là người yêu Thượng

đế, không phải là người sợ Thượng đế. Nhưng các tu sĩ lại

phụ thuộc vào nỗi sợ, ông ta khai thác nỗi sợ của bạn, và ông

ta tạo ra nỗi sợ trong bạn. Toàn thể kinh doanh của ông ta

phụ thuộc vào liệu bạn có sợ hay không.

Vứt bỏ sợ của bạn đi. Không cần phải sợ Thượng đế.

Thượng đế đơn giản nghĩa là tính toàn bộ, cái toàn thể, cái

đang đấy. Chúng ta là một phần của nó! Làm sao bộ phận sợ

cái toàn thể? Cái toàn thể chăm nom cho cái bộ phận, cái

toàn thể yêu mến cái bộ phận, bởi vì cái toàn thể sẽ không là

cái toàn thể nếu thiếu cái bộ phận. Nó không thể dửng dưng

với cái bộ phận được.

Biết điều này, người ta tin cậy. Biết điều này, người ta

cho phép cái toàn thể sở hữu. Biết điều này, người ta vứt bỏ

mọi sợ hãi, người ta buông xuôi. Và chỉ trong buông xuôi nó

hiện hữu, chỉ trong tin cậy nó hiện hữu.

Tôi có thể chỉ hướng tới nó, nhưng tôi không thể giải

thích nó cho bạn được. Và nó đã xảy ra cho bạn rồi,

Prashantam. Bạn được ân huệ đấy. Chỉ cần chấm dứt cách

bạn tạo ra khoảng cách giữa bạn và nó thôi. Và điều đó có

thể được làm một cách dễ dàng: nhận chút rủi ro, bước vào

cái không biết... Sợ sẽ có đó - mặc nó, đi vào trong cái

không biết. Để sợ ở đó - vẫn đi vào trong cái không biết. Chỉ

bằng cách đi vào trong cái không biết, nỗi sợ sẽ biến mất,

bởi vì bạn sẽ đi tới biết không có gì để sợ cả.

Và một khi bạn được cái không biết làm cho say mê thế

thì không có chỗ kết thúc cho cuộc hành hương này - nó là

cuộc hành trình vĩnh hằng, không bao giờ chấm dứt, bao giờ

cũng tiếp diễn; nó là không cạn. Aes dhammo sanantano - nó

là vĩnh hằng và không cạn...

Còn nữa

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT



ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Câu hỏi:

Thưa thầy kính yêu,

Sở thích riêng của thầy là gì?

Anando, tôi không có sở thích riêng nào. Tôi không cần

sở thích riêng nào. Sở thích riêng là cần thiết để giữ cho bạn

bận bịu. Khi bạn mệt mỏi về những bận bịu thường của bạn -

và một cách tự nhiên người ta mệt mỏi về việc kiếm bánh mì

và bơ - khi bạn mệt mỏi về mối bận bịu thường ngày của bạn

chỉ có hai phương án. Hoặc là được nhàn rỗi... điều tạo ra

nỗi sợ lớn trong bạn, bởi vì nhàn rỗi có nghĩa là ở với bản

thân mình, hoàn toàn một mình với bản thân mình. Nó là đối

diện với chiều sâu vực thẳm của riêng người ta - điều đó gây

kinh hoàng, điều đó gây hoảng sợ. Nó có nghĩa là đối diện

với cuộc sống của người ta và cái chết của người ta, nó có

nghĩa là đối diện với nội tâm riêng của người ta - cái vô hạn,

bao la đến mức bạn không thể nào hiểu được nó. Và chính

cái bao la này gây kinh hoàng. Run rẩy lớn nảy sinh trong

bạn.

Một phương án là: thiền khi bạn nhàn rỗi với công việc

thường của bạn. Phương án khác là: lại kiếm bận bịu trong

hoạt động ngu xuẩn nào đó, và gọi nó là sở thích riêng.

Vài người sưu tầm tem bưu điện - bây giờ, xem cái ngu

xuẩn của nó - và họ gọi đó là sở thích riêng. Mọi sở thích

riêng đều giống điều đó. Đây là cách thức và phương tiện để

giữ cho bạn thoát khỏi bản thân mình.

Tôi hoàn toàn phúc lạc với bản thân mình. Ở một mình,

hiện hữu, không làm gì, là một kinh nghiệm sâu lắng đến

mức là nếu một khi bạn đã nếm trải nó, bạn sẽ vứt bỏ tất cả

những hoạt động ngu xuẩn này mà vẫn được gọi là sở thích

riêng. Sở thích riêng là bận bịu giả. Khi bận bịu thực không

có đó, bạn lâm vào bận bịu giả. Bây giờ, thấy cái xuẩn ngốc

của nó đi. Sáu ngày trong tuần bạn chờ đợi tới chủ nhật - để

cho bạn có thể thảnh thơi, để cho bạn có thể nghỉ ngơi, để

cho bạn có thể ở với bản thân mình. Bạn mệt mỏi về thế

giới; thế giới thành quá nhiều với bạn. Bạn mệt mỏi về mọi

người, bạn mệt mỏi với mọi thứ. Và bạn hi vọng chủ nhật sẽ

sớm tới, và khi chủ nhật tới bạn lại bận bịu nữa - bây giờ đấy

là sở thích riêng của bạn. Bạn không thể nào còn nhàn rỗi

được; đó là vấn đề của bạn.

Và điều thường xảy ra là người ta mệt mỏi sau chủ nhật

còn hơn sau các ngày khác, bởi vì biết bao nhiêu là sở thích

riêng, nào là đi cắm trại, lái xe, và cả nghìn lẻ một thứ mà

bạn chờ đợi suốt trong sáu ngày. Và bạn nghĩ rằng bạn định

nghỉ ngơi sao?

Bạn không thể nghỉ được! Bạn không biết cách nghỉ.

Bạn không thể thảnh thơi được - bạn không biết cách thảnh

thơi. Ngay cả nhân danh thảnh thơi bạn sẽ đi vào việc nào

đó, loại công việc nào đó; ngay cả nhân danh nghỉ ngơi bạn

sẽ bắt đầu một loại việc nào đó. Đơn giản bởi vì bạn không

được trả tiền cho việc đó, nó có thành nghỉ ngơi không? Bạn

sẽ chơi bài hay chơi cờ. Bạn không được trả tiền cho việc

đó, điều đó đúng, nhưng điều đó cũng chẳng tạo ra khác biệt

gì mấy; nó chỉ là công việc không được trả tiền mà thôi.

Thay vì tìm kiếm sở thích riêng, dùng cơ hội ấy đi. Bất

kì khi nào bạn có khả năng có thời gian trống, hoàn toàn

nhàn rỗi, với bản thân mình, vẫn còn... vẫn còn trong nó,

đừng đi ra khỏi nó. Đừng bắt đầu sưu tầm tem.

Hai người Do Thái đang ngồi trên ghế dài công viên.

“Này, bác có làm gì khi về hưu không?” một người hỏi.

“Tôi có sở thích riêng: tôi nuôi chim bồ câu,” người kia

đáp.

“Chim bồ câu à? Thế bác để chúng ở đâu? Bác sống

trong khu nhà tập thể cơ mà!”

“Tôi để chúng trong nhà vệ sinh.”

“Trong nhà vệ sinh à? Chúng không ỉa vãi ra giầy và

quần áo bác sao?”

“Không,” người này nói, “Tôi để chúng trong hộp.”

“Trong hộp à? Chúng thở sao được?”

“Thở à? Chúng đâu có thở,” người này nói, “Chúng chết

mà.”

“Chết à?” ông bạn kêu lên, bị choáng. “Bác nuôi chim

bồ câu chết sao?”

“Thứ chết tiệt, đấy chỉ là sở thích riêng thôi!”

Câu hỏi :

Thưa Thầy kính yêu,

Sáng nay khi Thầy nói với chúng tôi “Các bồ tát yêu

mến của tôi ơi,” có cảm giác là vào khoảnh khắc đó

dường như điều đó thực tế đúng. Nhưng về sau, ngay cả

khả năng mà chúng tôi một ngày nào đó sẽ trở thành bồ

tát dường như giống giấc mơ...

Sheela, điều đó là chân lí - đó là lí do tại sao khi được

thốt ra với sự tin cậy, với tình yêu, nó lập tức dội điều gì đó

sâu vào trái tim bạn, nó rung chuông. Nhưng đấy là bởi sự

tin cậy của tôi mà nó rung chuông. Tôi nói lại: các bạn là bồ

tát - chư phật trong bản chất, trong hạt mầm, trong tiềm

năng.

Khi tôi nói điều đó, tôi ngụ ý điều đó. Khi tôi nói điều

đó, tôi nói điều đó bởi vì nó là như vậy. Và trong khoảnh

khắc đó bạn hoà điệu với tôi đến mức điều đó dường như

tuyệt đối đúng; chẳng cần bằng chứng gì, chẳng cần biện

minh gì.

Tôi không cần tranh cãi về những chân lí tôi thốt ra.

Thực ra, không chân lí nào đã bao giờ cần bất kì biện luận

nào; nó là đơn giản, nhưng nó lập tức rung chuông. Điều duy

nhất được cần là ở chỗ nó phải tới từ trái tim, thế thì nó đạt

tới trái tim bạn.

Tôi không nói từ đầu tôi. Tôi rót bản thể tôi vào bản thể

bạn. Đấy là gặp gỡ của các năng lượng. Đấy là gặp gỡ của

các linh hồn. Do đó, khi bạn ở cùng tôi, điều đó dường như

tuyệt đối đúng - bạn không thể hoài nghi nó được, đấy là

điều không thể được. Nhưng khi bạn một mình và tôi không

có đó, nghi ngờ nảy sinh. Tâm trí cũ của bạn trở lại, với báo

thù, và nói, “Sheela, mình mà là bồ tát sao? Và tình yêu của

mình với Veetrag thì sao? - và mình, một bồ tát sao? Và

ghen tị của mình thì sao, và giận dữ của mình thì sao, tất cả

những cái mình đang là thì sao? Mình mà là bồ tát sao? Ông

ta phải đã đùa rồi; ông ta chơi xỏ mình!” Nghi ngờ lớn nảy

sinh bởi vì chúng bao giờ cũng có đó trong tâm trí bạn.

Có thể là bạn đến với tôi, chúng ta đi cùng nhau, chúng

ta bước bên nhau trong một thời gian. Tôi có đèn trong tay,

nhưng bởi vì ánh sáng của tôi, con đường của bạn cũng được

chiếu sáng. Thế rồi một khoảnh khắc tới khi chúng ta tách ra

- chúng ta phải tách ra; ngã ba đường đã tới, con đường của

chúng ta tách ra. Tôi đi theo một hướng, bạn đi theo hướng

khác. Bỗng nhiên bạn bị trong bóng tối và bạn phân vân ghê

lắm “Cái gì xảy ra cho chiếc đèn?”

Chiếc đèn đó không phải là của bạn. Tất nhiên, con

đường của bạn được chiếu sáng, nhưng ánh sáng không phải

là của bạn. Cho nên khi bạn ở cùng tôi, có ánh sáng bao

quanh bạn. Trong ánh sáng đó, mọi thứ là rất rõ ràng. Khi

bạn không ở cùng tôi đột nhiên có bóng tối, và trong bóng

tối đó bạn sẽ nghi ngờ mọi điều mà bạn đã tin cậy, và trong

bóng tối đó bạn sẽ nghi ngờ ngay cả khả năng của ánh sáng.

Bạn sẽ nghi ngờ ngay cả thực tại của ánh sáng mà bạn vừa

mới sống vài khoảnh khắc trước đó. Tâm trí bạn sẽ nói,

“Mình phải đã mơ rồi. Mình chắc đã bị ảo giác. Ánh sáng

nào? Ánh sáng đâu? Nếu nó có đó nó đã đi đâu mất rồi?”

Và điều này cứ xảy ra đi xảy ra lại. Điều này có ý nghĩa

sâu sắc cần phải được hiểu. Khi bạn ở cùng tôi, tại đây, lắng

nghe tôi, ngồi cạnh tôi, tình huống có thể vẫn còn như vậy

khi bạn không hiện hữu về mặt vật lí với tôi. Bạn sẽ phải đi

sâu thêm một chút vào tình yêu của bạn, để cho ngay cả về

mặt vật lí bạn có thể xa xôi, về mặt tâm linh bạn không xa.

Thế thì chân lí sẽ tiếp tục. Thế thì nghi ngờ sẽ không dám

tới.

Ngay bây giờ nghi ngờ tới bởi vì bạn có tình yêu nào đó

với tôi nhưng nó vẫn còn chưa toàn bộ. Có những khoảng

trống bên trong bản thể bạn, bạn đã chưa cho phép tôi thâm

nhập tới. Và điều này không phải chỉ như vậy đối với

Sheela, nó là như vậy với nhiều người trong các bạn. Các

bạn đang giữ kín một vài góc, tách biệt, riêng tư, riêng của

bạn. Bạn vẫn còn chưa cởi mở trái tim bạn một cách toàn bộ,

bạn vẫn còn chưa trần trụi hoàn toàn. Và nếu bạn đang che

giấu điều gì đó, thế thì bất kì cái gì bạn che giấu sẽ vẫn còn

là khoảng cách giữa tôi và bạn.

Cho nên khi bạn ở đây, dưới tác động của tôi, khi bạn ở

đây về mặt vật lí với tôi, thì sự hiện diện của tôi có thể gạt

tâm trí bạn sang bên. Nhưng khi bạn không hiện diện về vật

lí với tôi, tâm trí bạn sẽ quay lại - bạn đã không gạt nó sang

bên! Học bài học: khi bạn đi xa khỏi tôi, khi bạn không thể

nào thấy tôi, cố vẫn ở cùng tôi đi. Hấp thu tinh thần của sự

gần gũi này, thân mật này - thế thì ngay cả cái chết cũng

không thể nào tách biệt được chúng ta. Thế thì không có vấn

đề không gian và thời gian. Thế thì bạn ở cùng tôi mãi mãi.

Và tin cậy sẽ bền vững, và tin cậy sẽ tiếp tục; nó sẽ trở thành

sự tố thường hằng trong bạn. Điều duy nhất sẽ là thường

hằng sẽ là tin cậy của bạn. Mọi thứ khác sẽ thay đổi, nhưng

tin cậy thì không.

Bạn sẽ tìm thấy trung tâm của bản thể bạn. Và việc tìm

ra đó là về tới nhà.

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Thật hay giả
Lầm cái giả thành cái thật
Và cái thật thành cái giả,
Ông bỏ sót trái tim
Và rót đầy bản thân mình bằng ham muốn.
Thấy cái giả là giả,
Cái thật là thật..
Nhìn vào trái tim ông.
Đi theo bản tính của ông.
Tâm trí không phản xạ là chiếc mái nghèo nàn.
Đam mê, như mưa, làm ngập lụt ngôi nhà.
Nhưng nếu mái mạnh mẽ, có chỗ trú ẩn.
Bất kì ai đi theo ý nghĩ không thuần khiết
Đều khổ trong thế giới này và thế giới sau.
Trong cả hai thế giới người ấy khổ,
Và vĩ đại làm sao,
Khi người ấy thấy điều sai mình đã làm.
66
Nhưng bất kì ai tuân theo luật
Đều vui vẻ ở đây và vui vẻ ở kia.
Trong cả hai thế giới người ấy đều hân hoan,
Và thật là lớn lao,
Khi người ấy thấy điều tốt mình đã làm.
Thu hoạch trong thế giới này là lớn,
và vẫn còn lớn hơn trong thế giới tiếp.
Dù ông đọc bao nhiêu lời linh thiêng,
Dù ông nói bao nhiêu lời,
Chúng sẽ làm điều gì tốt cho ông
Nếu ông không hành động theo chúng?
Ông là người chăn cừu
Ai đi đếm cừu của người khác,
Chưa bao giờ chung một đường?
Đọc ít lời như ông muốn
Và nói ít hơn.
Nhưng hành động theo luật.
Từ bỏ con đường cũ -
Đam mê, thù hận, điên rồ.
Biết chân lí và tìm an bình.
Chia sẻ con đường.

Chân lí có đấy. Nó không cần nỗ lực về phần bạn để

phát minh ra nó. Chân lí phải được phát hiện ra, không phát

minh ra. Và điều gì cản trở chúng ta không phát hiện ra nó?

Chúng ta đã bị dạy cho nhiều điều dối trá, cả núi dối trá. Đấy

là rào chắn mà cứ làm sai đi chân lí, cái không cho phép trái

tim chúng ta phản xạ cái đang đấy.

Chân lí không phải là kết luận logic. Chân lí là sự tồn

tại, thực tại. Nó đã ở đây rồi - nó bao giờ cũng ở đây. Chỉ

chân lí tồn tại. Thế thì tại sao chúng ta không thể tìm ra nó?

Chúng ta xoay xở thế nào không tìm ra nó? Bởi vì ngay từ

hồi trẻ thơ chúng ta đã được dạy những điều giả dối, định

kiến, ý thức hệ, tôn giáo, triết học... tất cả đều dẫn bạn đi lạc

lối.

Một khi bạn vứt bỏ các ý tưởng của mình về chân lí bạn

sẽ đương đầu với nó, cả bên trong và bên ngoài. Bạn sẽ đối

diện với nó - bởi vì không có gì khác cả!

Nhưng bố mẹ, xã hội, quốc gia, nhà thờ, hệ thống giáo

dục, tất cả chúng đều lệ thuộc vào dối trá. Khi đứa trẻ được

sinh ra họ bắt đầu đánh bẫy nó vào dối trá. Và đứa trẻ bất

lực. Nó không thể thoát khỏi bố mẹ, nó hoàn toàn lệ thuộc.

Bạn có thể khai thác sự lệ thuộc của nó... và điều đó đã bị

khai thác từ các thời đại.

Không ai đã từng bị khai thác nhiều như trẻ con - không

vô sản không phụ nữ, không ai đã bị khai thác nhiều thế và

sâu sắc thế và huỷ diệt thế, như đứa trẻ hồn nhiên này. Bởi

vì chúng bất lực và phụ thuộc nên chúng phải học bất kì cái

gì bạn dạy cho chúng. Chúng phải hấp thu tất cả những điều

dối trá mà bạn cứ áp đặt lên chúng. Đấy là vấn đề về sự sống

còn cho chúng - chúng không thể sống còn mà thiếu bạn.

Thay vì làm cho chúng tỉnh táo hơn, nhận biết hơn, sống

động hơn, phản xạ hơn, thay vì làm cho chúng tựa gương soi

nhiều hơn, thuần khiết, bạn làm cho chúng đầy những ý

tưởng... hết tầng bụi bặm nọ đến tầng bụi bặm kia. Và thế thì

chúng sẽ trở nên không thể nào thấy được cái đang đó.

Chúng bắt đầu việc thấy cái không có đó và chúng dừng việc

thấy cái có đó.

Do đó, việc là tôn giáo thực sự nghĩa là tái sinh: lần nữa

lại trở thành giống như đứa trẻ, vứt bỏ tất cả những cái mà

xã hội đã trao cho bạn.

Tôn giáo là nổi dậy - nổi dậy chống lại tất cả những cái

đã được áp đặt lên bạn, nổi dậy chống lại việc bị thu lại

thành chiếc máy tính. Nhìn vào bên trong đi! Bất kì điều gì

bạn biết, bạn đều được bảo cho biết; nó không phải là cái

biết của bạn, nó không phải là chân thực. Làm sao nó có thể

chân thực nếu nó không phải là của bạn? Bạn không phải là

nhân chứng cho nó, bạn chỉ là nạn nhân - nạn nhân của tình

huống.

Chỉ là ngẫu nhiên mà được sinh ra ở Ấn Độ hay được

sinh ra ở Anh. Chỉ là ngẫu nhiên mà được sinh ra trong gia

đình người Hindu hay trong gia đình Ki tô giáo. Bởi vì

những điều ngẫu nhiên này mà bản tính tinh tuý của bạn đã

bị mất - bạn đã bị buộc phải làm mất nó. Nếu bạn muốn

giành lại nó bạn sẽ phải được tái sinh.

Jesus ngụ ý bởi ‘tái sinh’ là có chủ ý, có ý thức, bây giờ

bạn có khả năng vứt bỏ mọi cái đã từng được dạy cho bạn.

Vứt bỏ tri thức của bạn và trở thành hồn nhiên. Và đó là

cách duy nhất để trở thành hồn nhiên. Tri thức là cái làm

bẩn. Trong trạng thái không biết là hồn nhiên, và vận hành

từ trạng thái đó là cách duy nhất để biết tới chân lí.

Thiền về những lời kinh cực kì có ý nghĩa này của Phật

Gautama. Ông ấy nói:

Lầm cái giả thành cái thật

Và cái thật thành cái giả,

Ông bỏ sót trái tim

Và rót đầy bản thân mình bằng ham muốn.

Tâm trí không là gì ngoài ham muốn. Trái tim không

biết tới ham muốn. Bạn sẽ ngạc nhiên mà nghe thấy điều đó,

rằng tất cả những ham muốn đều thuộc về cái đầu. Trái tim

sống trong hiện tại; nó rộn ràng, nó đập, trong ở đây và bây

giờ. Nó không biết gì về quá khứ và không biết gì về tương

lai. Nó bao giờ cũng ở đây, bây giờ.

Và tôi không nói về triết lí nào đó. Tôi đơn giản phát

biểu một sự kiện đơn giản thế để bạn có thể quan sát nó bên

trong bản thân mình: tim bạn đang đập bây giờ. Nó không

thể đập trong quá khứ, nó không thể đập trong tương lai.

Trái tim chỉ biết hiện tại, do đó nó hoàn toàn thuần khiết. Nó

không bị ô nhiễm bởi kí ức quá khứ, bởi tri thức, bởi kinh

nghiệm, bởi tất cả những cái bạn đã được bảo và được dạy,

bởi kinh sách, bởi truyền thống. Nó không biết gì về tất cả

những cái vô nghĩa đó! Và nó không biết gì về tương lai, về

ngày hôm sau. Với nó, quá khứ không tồn tại nữa, tương lai

chưa tới. Nó hoàn toàn ở đây. Nó là ngay tức khắc.

Nhưng tâm trí là chính cái đối lập của trái tim: tâm trí

chưa bao giờ ở đây, bây giờ. Hoặc là nó nghĩ về những kinh

nghiệm đẹp của quá khứ hoặc là nó ham muốn cùng kinh

nghiệm đẹp đó trong tương lai. Nó cứ qua lại như con thoi

giữa quá khứ và tương lai, nó chưa hề dừng lại ở hiện tại. Nó

hoàn toàn không nhận biết gì về hiện tại. Với tâm trí, hiện tại

không tồn tại. Thấy ra điểm này: hiện tại là điều duy nhất

đang tồn tại, nhưng với tâm trí hiện tại là điều duy nhất

không tồn tại. Quá khứ là không tồn tại, tương lai là không

tồn tại, nhưng đấy là những điều tồn tại cho tâm trí.

Cái đầu là vấn đề... và trái tim là giải pháp. Đứa trẻ vận

hành từ trái tim. Khi bạn bắt đầu lớn lên, bạn bắt đầu chuyển

từ tim lên đầu. Khi bạn tốt nghiệp đại học bạn đã hoàn toàn

quên mất tim. Bạn bị treo trong đầu, toàn thể năng lượng của

bạn đã chuyển lên đầu. Bây giờ bạn không biết gì về thực

tại. Bạn đầy tràn những rác - rác học giả, điều vô nghĩa hàn

lâm. Bạn có thể là tiến sĩ, tiến sĩ văn chương. Bạn biết nhiều,

chẳng biết gì cả! - bởi vì việc biết thực xảy ra trong tim,

không trong đầu. Và các đại học tồn tại để phân tán năng

lượng của bạn từ tim lên đầu.

Mọi đại học trên thế giới cho tới nay đã từng là kẻ thù

của nhân loại. Toàn thể vận hành của chúng là để phục vụ

cho quốc gia và nhà thờ. Chúng là tác nhân của nguyên

trạng, chúng là tác nhân của những quyền lợi được đầu tư.

Chúng không phục vụ bạn, chúng phục vụ cho quyền lực,

cho ông chủ, cho kẻ áp bức, cho kẻ bóc lột. Bất kì ai ngẫu

nhiên lọt vào trong giới quyền lực, đại học đều phục vụ cho.

Chúng còn chưa phục vụ cho nhân loại.

Nếu như chúng thực sự phục vụ cho nhân loại, thế thì

đại học sẽ là chỗ để học nổi dậy. Đại học sẽ tạo ra các cuộc

cách mạng. Đại học sẽ không tạo ra người rập khuôn theo

qui tắc, kẻ tuân thủ; đại học sẽ tạo ra những người không

tuân thủ, không rập khuôn. Nó sẽ tạo ra người nổi dậy -

phiêu lưu, sẵn sàng mạo hiểm cuộc sống của mình cho chân

lí. Điều đó vẫn còn chưa xảy ra.

Sự kiện đáng buồn là ở chỗ nhân danh giáo dục điều gì

đó xấu xa vẫn đang được tiếp tục, điều gì đó rất xấu. Đằng

sau cái mặt nạ đó, cái gì đó rất tội ác vẫn đang tiếp tục. Và

đây là tội ác: rằng chúng làm trệch năng lượng của bạn từ

tim lên đầu, chúng phá huỷ năng lực yêu của bạn và chúng

buộc bạn học logic. Với chúng logic còn quan trọng hơn

yêu, suy nghĩ là quan trọng hơn nhạy cảm. Đây chính là việc

đặt con bò sau chiếc xe. Nó hoàn toàn là lộn ngược.

Đó là lí do tại sao nhân loại đang trong đống lộn xộn thế:

cái không thật dường như là thật và cái thật dường như là

không thật. Chúng đã thành công trong việc bóp méo cách

nhìn của bạn. Chư phật đang chiến đấu chống lại tất cả

những quyền lợi được đầu tư đó.

Phật nói: Lầm cái giả thành cái thật và cái thật thành

cái giả, ông bỏ sót trái tim và rót đầy mình bằng ham

muốn.

Tâm trí là ham muốn, và bạn cứ rót đầy bản thân mình

bằng ngày càng nhiều ham muốn, ngày càng nhiều tham

vọng, ngày càng nhiều khao khát quyền lực, danh vọng, của

cải. Và bạn hoàn toàn quên mất rằng có trái tim đang đập

bên trong bạn cái đã sống trong Thượng đế, cái đã là một

phần của luật tối thượng - aes dhammo sanantano - mà đã là

một phần của luật không cạn, vĩnh hằng. Bạn đang được nối

từ trái tim tới Thượng đế. Trái tim bạn là rễ trong mảnh đất

Thượng đế.

Trái tim bạn vẫn còn được nuôi dưỡng bởi Thượng đế,

chân lí, nhưng bạn không ở đó. Bạn đã bỏ trống chỗ này.

Bạn sống trong đầu bạn. Ngày tới ngày đi, bạn sống trong

đầu bạn; bạn chưa bao giờ đi xuống từ đó. Ngay cả trong

đêm khi ngủ bạn vẫn cứ làm ầm ĩ trong đầu... mơ, rồi mơ

trùm lên mơ. Ban ngày ý nghĩ, ban đêm mơ. Chúng không

khác biệt.

Mơ chỉ là việc dịch của suy nghĩ sang ngôn ngữ của ngủ,

và ngược lại: suy nghĩ không là gì ngoài việc dịch mơ sang

ngôn ngữ của ngày. Bạn cứ di chuyển giữa hai điều này: mơ

và nghĩ. Cả hai đều là ham muốn. Bạn nghĩ gì? Cái gì có đó

để suy nghĩ ngoại trừ ham muốn? Và bạn mơ gì ngoại trừ

ham muốn?

Phật nói cái giả dường như là thật bởi vì bạn đã trở thành

giả đối với cái thật riêng của mình, với trái tim riêng của

mình. Quay lại trái tim đi, và thế thì bạn sẽ có khả năng biết

tới cái thật là thật và cái giả là giả. Đó là chứng ngộ, đó là

đang về nhà.

Thấy cái giả là giả

Nhưng bắt đầu từ đâu? Bắt đầu từ việc thấy cái giả là

giả. Đó là lí do tại sao mọi chư phật đều dường như phủ

định, mọi chư phật dường như có tính phá huỷ

Phật nói: Không có cái thật trong Veda, trong

Upanishad. Thận trọng với những lời đẹp đẽ này, thận trọng

với những suy đoán triết lí này. Đừng phí thời gian chẻ đôi

sợi tóc, bằng logic. Im lặng đi! Vứt Veda ra khỏi đầu bạn,

chỉ thế thì bạn mới có thể im lặng được. Ông ấy có vẻ như

phủ định, ông ấy có vẻ như hư vô, ông ấy có vẻ nguy hiểm -

nhưng đó là cách duy nhất bạn có thể được giúp.

Bạn phải được bảo cho cái giả là giả. Bạn phải bắt đầu

với điều này: neti, neti - không cái này không cái kia. Thầy

phải nói với bạn, “Cái này là giả, cái kia là giả.” Thầy phải

cứ chỉ ra cho bạn bất kì cái gì là giả trước hết, bởi vì khi bạn

đã biết tất cả những cái giả, đột nhiên biến đổi xảy ra trong

tâm thức của bạn. Khi bạn đã trở nên nhận biết về cái giả,

bạn bắt đầu nhận biết về cái thật.

Bạn không thể được dạy cái gì là chân lí, nhưng bạn

chắc chắn có thể được dạy cái gì là không là chân lí. Bạn đã

bị ước định, bạn có thể được giải ước định đó. Bạn đã bị thôi

miên - Chức năng của thầy là giải thôi miên cho bạn.

Một khi bạn được giải thôi miên, đột nhiên bạn sẽ có khả

năng thấy chân lí. Chân lí không cần được dạy.

Thấy cái giả là giả, cái thật là thật.

Nhìn vào trái tim ông

Đi theo bản tính của ông.

Một trong những phát biểu có ý nghĩa nhất từ trước tới

giờ: Nhìn vào trái tim ông. Đi theo bản tính của ông. Ông ấy

không nói theo kinh sách. Ông ấy không nói theo ta. Ông ấy

không nói theo qui tắc đạo đức nào đó. Ông ấy không dạy

bạn bất kì đạo đức nào. Ông ấy không cố tạo ra tính cách

nào đó quanh bạn, bởi vì mọi tính cách đều là các phòng

giam đẹp. Ông ấy không cho bạn cách sống nào đó. Thay vì

thế ông ấy cho bạn lòng dũng cảm, sự động viên, để đi theo

bản tính riêng của bạn. Ông ấy muốn bạn đủ bạo dạn để lắng

nghe trái tim riêng của bạn và đi theo nó tương ứng.

“Đi theo bản tính của ông” nghĩa là tuôn chảy với bản

thân bạn. Bạn là kinh sách... và ẩn sâu bên trong bạn là tiếng

nói nhỏ bé, tĩnh lặng. Nếu bạn trở nên im lặng thì bạn sẽ

được hướng dẫn từ đó.

Thầy chỉ phải làm cho bạn nhận biết về người thầy bên

trong của bạn. Thế thì chức năng của thầy được hoàn tất.

Thế thì thầy có thể bỏ bạn lại với bản thân bạn; thầy có thể

ném bạn về với bản thân bạn. Thầy không làm cho đệ tử

thành nô lệ; thầy là để giải phóng người đó, cho người đó tự

do toàn bộ. Và đây là khả năng duy nhất để đạt tới tự do toàn

bộ: Đi theo bản tính của ông. Với “bản tính” Phật ngụ ý

pháp. Cũng hệt như bản tính của nước là chảy xuống và bản

tính của lửa là bốc lên, cho nên có bản tính nào đó ẩn bên

trong bạn. Nếu mọi ước định đã từng được xã hội đặt quanh

bạn, được vứt bỏ đi, đột nhiên bạn sẽ khám phá ra bản tính

của bạn. Bản tính của bạn đã trở thành Thượng đế. Aes

dhammo sanantano - đây là luật vĩnh hằng, không cạn: bản

tính của bạn là trở thành Thượng đế.

Con người là thượng đế tiềm năng - bồ tát. Con người

được ngụ ý để trở thành thượng đế. Kém hơn điều đó sẽ

không thoả mãn cho bạn, kém hơn điều đó là không ích gì.

Bạn có thể có tất cả tiền bạc trong thế giới này, tất cả quyền

lực, tất cả danh vọng có thể có, và dầu vậy bạn vẫn còn trống

rỗng - chừng nào bản tính thiêng liêng của bạn còn chưa nở

hoa, chưa mở nụ của nó ra, chừng nào bạn còn chưa trở

thành hoa sen, hoa sen một nghìn cánh, chừng nào điều

thiêng liêng của bạn còn chưa hiển lộ ra cho bạn, bạn không

bao giờ có thể được mãn nguyện.

Người tôn giáo bình thường được bảo vẫn còn thoả mãn,

mãn nguyện, với bất kì cái gì là hoàn cảnh. Cái gọi là các

thánh nhân tôn giáo cứ thuyết giảng cho mọi người: Được

thoả mãn đi. Thoả mãn là một trong những giáo lí nền tảng

của họ. Điều đó không phải là cách thức của các thầy thực.

Thầy thực tạo ra bất mãn trong bạn - và bất mãn đến

mức không điều gì của thế giới này có thể thoả mãn được

nó. Thầy tạo ra khát khao trong bạn đến mức chừng nào bạn

chưa đạt tới điều tối thượng bạn vẫn còn bốc cháy, bốc lửa.

Thầy tạo ra đau trong trái tim bạn, thầy tạo ra khổ não... bởi

vì cuộc sống đang tuột đi mọi khoảnh khắc, và từng khoảnh

khắc trôi qua là trôi qua mãi mãi, và bạn chưa đạt tới

Thượng đế, và một ngày lại qua đi.

Thầy tạo ra khao khát sâu lắng thế trong bạn, nỗi đau

đến thế trong tim! Thầy tạo ra nước mắt trong mắt bạn, bởi

vì chỉ qua sự bất mãn thiêng liêng như thế bạn sẽ chuyển

động, bạn sẽ lấy bước nhảy lượng tử, bước nhảy tối thượng

vào cái không biết. Chính chỉ qua sự bất mãn thiêng liêng

đến mức bạn sẽ thu lấy mọi năng lượng của bạn, và bạn sẽ

mạo hiểm, và bạn sẽ đi vào cuộc phiêu lưu tối thượng để tìm

ra bạn là ai.

Đi theo bản tính riêng của bạn. Bản tính của bạn là tâm

thức. Nhưng bạn đã được các tu sĩ bảo cho: hãy theo những

qui tắc đạo đức nào đó, mười điều răn dạy, tuân theo nguyên

lí nào đó - không phải là bản tính của bạn. Các tu sĩ rất sợ

bản tính của bạn, bởi vì nếu bạn đi theo bản tính của bạn,

bạn sẽ thoát ra khỏi sự nắm bắt của họ, bạn sẽ không còn là

kẻ nô lệ nữa. Bạn sẽ không đến nhà thờ, đền đài, chùa chiền

nữa, và bạn sẽ không nghe những tu sĩ ngốc nghếch, các

chính khách, cái gọi là những lãnh tụ. Tôi gọi họ là “cái gọi

là lãnh tụ” bởi vì điều thực tế đang xảy ra là ở chỗ người mù

đang dẫn dắt người mù khác.

Bạn sẽ không lắng nghe họ thêm nữa nếu bạn lắng nghe

bản tính riêng của mình. Nếu bạn biết tiếng nói bên trong

riêng của mình, bạn sẽ trở nên tự do. Tiếng nói bên trong của

bạn phải bị nghiền nát, phải bị phá huỷ, hoàn toàn bị phá huỷ

- ít nhất bị bóp méo đến mức cho dù bạn nghe thấy nó, bạn

không thể hiểu được nó. Và họ đã thành công. Chừng nào

bạn chưa đấu tranh gian nan chống lại họ, không có khả

năng nào cho thành công. Khai thác của họ cũ thế, áp bức

của họ cổ thế, chiến lược của họ tinh ranh thế... và họ có vô

hạn quyền lực trong tay. Và bạn là gì mà chống lại họ như

một cá nhân?

Nhưng nếu bạn đi vào, nếu bạn lắng nghe trái tim bạn,

bạn sẽ đạt tới sức mạnh mà không quyền lực nào trên trái đất

này có thể làm bạn nô lệ lần nữa.

Đi theo bản tính của ông... Nhưng làm sao đi theo bản

tính của bạn nếu bạn không biết nó là gì? Và bạn không

được phép biết nó! Bạn được trao cho những lệnh chính xác

phải làm gì: ăn gì, khi nào dậy vào buổi sáng, khi nào đi ngủ.

Bạn đã được trao cho những lệnh chính xác. Những lệnh

này, nếu được tuân theo, làm bạn thành nô lệ. Nếu không

được tuân theo, họ làm cho bạn thành tội nhân. Nếu được

tuân theo, bạn trở thành thánh nhân - nhưng là nô lệ. Mọi

người sẽ tôn thờ bạn, kính trọng bạn, nhưng tất cả những

kính trọng đó đều là ngầm hiểu lẫn nhau: “Nếu anh tuân theo

lệnh của chúng tôi, chúng tôi sẽ kính trọng anh. Nếu anh

không tuân theo, anh sẽ bị tống vào nhà giam.”

Hoặc là bạn bị làm thành kẻ nô lệ về tâm linh hoặc là bị

làm thành tù nhân về thể chất: đây là hai phương án xã hội

trao cho bạn. Và nó không bao giờ để bạn trở nên nhận biết

rằng có nguồn vô hạn những hướng dẫn bên trong bạn.

Trở nên sẵn có cho bản tính bên trong của bạn là điều tôi

gọi là thiền.

Tâm thức là bản tính của bạn. Vâng, con người của tâm thức có tính cách nào đó, nhưng tính cách đó đi theo tâm thức người đó. Nó không bị bất kì ai khác áp đặt vào người đó; nó là quyết định riêng của người đó. Và người đó không bị giam hãm trong nó; người đó tự do toàn bộ để thay đổi nó vào bất kì khoảnh khắc nào. Khi hoàn cảnh thay đổi, thì tâm thức người đó trao cho người đó những chỉ đạo khác và người đó thay đổi tính cách của mình.

Người có tính cách - cái gọi là người có tính cách - là bị

giam cầm. Cho dù hoàn cảnh thay đổi người đó vẫn cứ lặp

lại cùng tính cách đó, mặc dầu nó không còn liên quan nữa,

nó không khớp nữa. Hoàn cảnh mà trong đó nó có nghĩa đã

biến mất, nhưng người đó vẫn cứ lặp lại cùng những điều vô

nghĩa. Người đó giống như con vẹt. Người đó là cái máy:

người đó không đáp ứng, người đó chỉ phản ứng.

Người có tâm thức đáp ứng, và đáp ứng của người đó là

tự phát. Người đó tựa tấm gương: người đó phản xạ bất kì

cái gì tới trước mình. Và từ tính tự phát này, từ tâm thức

này, một loại hành động mới được sinh ra. Hành động đó

chưa bao giờ tạo ra bất kì tù túng nào, bất kì nghiệp nào.

Hành động đó giải phóng bạn. Bạn vẫn còn là tự do nếu bạn

lắng nghe bản tính của bạn.

Nhưng lời khuyên đơn giản này dường như là rất khó

đối với mọi người. Nó phải là điều đơn giản nhất trên thế

giới này. Từng đứa trẻ được sinh ra đều tuân theo bản tính

của nó, nhưng khi bạn lớn lên, dần dần bạn mất tiếp xúc với

nó - bạn bị buộc phải mất tiếp xúc với nó. Tiếp xúc này có

thể được giành lại, nó có thể được khám phá lại. Về sau, khi

bạn trở nên rất thông thái, bị giam cầm trong tính cách nào

đó, hoàn toàn mù quáng với trái tim và bản tính riêng của

bạn, bạn bắt đầu hỏi câu hỏi như vậy.

Mới hôm nọ Prem Vijen đã hỏi:

“Thưa Thầy kính yêu, thầy ngụ ý gì khi thầy nói ‘Đi

vào’?”

Một phát biểu đơn giản thế - “Đi vào” - và bạn hỏi tôi,

“Thầy ngụ ý gì?” Bạn không thể hiểu những từ đơn giản này

sao, ‘đi vào’? Tôi biết bạn hiểu các từ này, nhưng đi vào đã

trở thành khó thế bởi vì bạn đã được dạy chỉ mỗi cách đi ra.

Bạn chỉ có thể đi ra, bạn chỉ biết cách đi ra. Tâm thức của

bạn đã quay hướng sang người khác; nó đã quên mất con

đường vào bản thân nó. Bạn cứ gõ lên cửa của người khác,

và bất kì khi nào bạn được bảo, “Về nhà đi,” bạn nói, “Thầy

ngụ ý gì bởi ‘về nhà’?” Bạn chỉ biết nhà của người khác,

nhưng bạn không biết nhà riêng của mình. Và bạn đang

mang nó bên trong bản thân mình. Bạn đã bị buộc phải trở

thành hướng ngoại. Người ta phải học lại cách hướng nội.

Soren Kierkegaard đã nói: Tôn giáo có nghĩa là hướng

nội - đi vào bên trong nội tâm riêng của bạn. Nhưng từ đơn

giản, ‘đi vào’, đã trở nên khó hiểu thế. Tâm trí chỉ biết cách

đi ra; nó không có bánh răng ngược trong nó.

Tôi đã nghe nói rằng khi Ford làm những chiếc xe ô tô

đầu tiên của ông ấy chúng không có bánh răng quay ngược.

Bánh răng đó mãi về sau mới được thêm vào. Không có

bánh răng quay ngược nó là vấn đề thực sự: bất kì khi nào

bạn muốn quay lại bạn phải đi nhiều dặm đường không cần

thiết, bạn phải đi vòng. Cho dù bạn muốn đi lùi vài mét, bạn

có thể phải làm cuộc hành trình nhiều cây số. Thế rồi Ford

trở nên nhận biết rằng bánh răng ngược được cần tới.

Tôi đang dạy bạn ở đây rằng bánh xe ngược có đó, có

sẵn rồi, bạn chỉ quên mất nó thôi. Bạn biết cách đi ra. Không

ai hỏi, “Điều đó có nghĩa gì khi thầy nói ‘Đi ra’?” Nhưng

mọi người đều muốn hỏi, “Thầy ngụ ý gì khi thầy nói, ‘Đi

vào’?” Từ đơn giản!

Suy nghĩ là đi ra: không suy nghĩ là đi vào. Nghĩ, và bạn

bắt đầu đi xa khỏi bản thân mình. Ý nghĩ là cách đưa bạn đi

Ý nghĩ là dự án. Không ý nghĩ... và bỗng nhiên bạn ở

trong. Không ý nghĩ, bạn không thể đi ra được, không ham

muốn, bạn không thể đi ra được. Bạn cần nhiên liệu của ham

muốn và chiếc xe ý nghĩ để đi ra.

Ngồi im lặng, không làm gì... thậm chí không nghĩ, thậm

chí không ham muốn... và bạn sẽ ở đâu?

Đi vào không thực sự là đi vào. Nó đơn giản là dừng đi

ra... và bỗng nhiên bạn thấy bản thân mình ở trong.

Prem Vijen, bạn cần không đi vào bởi vì nếu bạn đi, bao

giờ cũng là đi ra. Đi nghĩa là đi ra. Dừng việc đi! Dừng việc

đi bất kì đâu! Bạn không thể ngồi im lặng mà không đi đâu

cả sao? Vâng, về mặt vật lí bạn có thể ngồi, điều đó không

khó gì mấy. Bạn có thể học tư thế yoga và bạn có thể làm

cho thân thể mình gần như là bức tượng, nhưng vấn đề là -

bạn đang làm gì bên trong? Ham muốn, ý nghĩ, kí ức, tưởng

tượng, đủ mọi loại dự án? - dừng chúng lại nữa.

Làm sao dừng chúng lại? Chỉ trở nên dửng dưng với

chúng, không bận tâm. Cho dù chúng có đó, đừng chú ý tới

chúng. Cho dù chúng có đó, đừng cho chúng là quan trọng.

Cho dù chúng có đó, cứ để chúng đấy. Bạn ngồi im lặng bên

trong - quan sát. Nhớ từ ‘quan sát’ đó - chứng kiến, chỉ tỉnh

táo.

Và khi việc quan sát lớn dần lên, trở nên sâu sắc hơn,

cùng năng lượng đã trở thành ham muốn và ý nghĩ và kí ức

và tưởng tượng - cùng năng lượng ấy được hấp thu vào

chiều sâu mới. Cùng năng lượng ấy được dùng với việc đi

sâu vào bên trong này. Và bạn sẽ biết điều đó có nghĩa gì khi

tôi nói ‘Đi vào’.

Đừng bắt đầu nhìn vào từ điển hay Bách khoa toàn thư

Encyclopaedia Britannica. Đấy không phải là vấn đề từ ngữ!

Từ ngữ đơn giản để hiểu; khi tôi nói “Đi vào,” đó đích xác là

điều tôi ngụ ý - đi vào! Đừng bắt đầu hỏi về từ ngữ - hãy

lắng nghe thông điệp ẩn kín; bằng không bạn sẽ lỡ tầu. Tôi

ngụ ý gì bởi ‘lỡ tầu’?

Để tôi kể cho bạn một câu chuyện:

Vợ của một nông dân chất phác tới ga Paddington để

đáp chuyến tầu, và có thời gian dư trước khi tầu tới, cô ấy

nghĩ cô ấy sẽ kiểm tra cân nặng của mình trên chiếc cân máy

gần đó.

Cô ấy leo lên, cho một xu vào và máy bật ra một tấm thẻ

có ghi, “Bạn nặng một trăm năm mươi pound và trong năm

phút nữa kể từ bây giờ bạn sẽ đánh rắm.” Đỏ mặt sượng

sùng và cảm thấy có chút ít bị xúc phạm, cô ấy bước ra khỏi

chiếc cân và vội vã ra xa. Năm phút sau với toàn bộ sự ngạc

nhiên của mình, cô ấy đánh cái rắm rõ to và dài.

Rất thẹn thùng, nhưng đầy tò mò, cô ấy quay lại chiếc

máy để xem nó nói gì lần này. Cho vào một xu - một thẻ

tuồn ra: “Bạn vẫn nặng một trăm năm mươi pound và năm

phút nữa kể từ bây giờ bạn sẽ bị cưỡng hiếp.” Cô ấy nhảy ra

khỏi máy một cách phẫn nộ và cương quyết bước ra xa.

Một người bán báo, người đang có buổi sáng nghỉ ngơi

đặc biệt, nhìn thấy cô thôn nữ vụng về này và nghĩ có trò vui

vẻ, cho nên trước khi cô ấy biết điều gì xảy ra, thì cô ấy bị

kéo vào sau quầy và bị cưỡng hiếp. Vài phút sau đó thoát ra

khỏi trạng thái khủng khiếp, với cái mũ còn ở một bên, gót

gầy bị vỡ, và trong trạng thái sốc hoàn toàn, cô ấy lảo đảo

bước lại cái máy và mò mẫm đút vào một xu. Một cái thẻ lại

tuồn ra: “Bạn vẫn nặng một trăm năm mươi pound, và với

tất cả những việc đánh rắm và đéo đó, bạn sẽ lỡ tầu!”

Nếu bạn trở nên quá quan tâm tới từ ngữ - “Đi vào có

nghĩa là gì? Nó có nghĩa gì, bằng lời, bằng ngôn từ?” -

Vijen, bạn sắp lỡ tầu đấy. Đừng phí thời gian với từ ngữ!

Và đấy là loại bệnh tật đặc biệt mới mà những trí thức

của thế giới này hay mắc phải. Trong ít nhất năm mươi năm

thế giới triết học đã trở nên quan tâm quá nhiều tới từ ngữ,

phân tích ngôn từ. Họ không hỏi thêm Thượng đế là gì. Họ

không hỏi thêm liệu Thượng đế có tồn tại hay không. Các

triết gia hiện đại hỏi, “Khi bạn dùng từ ‘Thượng đế’ nó có

nghĩa gì?” Đấy không phải là câu hỏi liệu Thượng đế có tồn

tại hay không. Đấy không phải là câu hỏi Thượng đế là gì.

Đấy không phải là câu hỏi làm sao đạt tới Thượng đế. Bây

giờ câu hỏi đã lấy một ngã rẽ rất mới: “Khi bạn dùng từ

‘Thượng đế’ nó có nghĩa gì?”

Bạn ngụ ý gì khi bạn dùng từ ‘hoa hồng’? Bây giờ điều

đó là dễ dàng: bạn có thể giữ triết gia lại, buộc ông ta đi ra

vườn, và bạn có thể chỉ cho ông ta bông hồng: “Đây là điều

tôi ngụ ý khi tôi dùng từ ‘hoa hồng’.” Nhưng điều này không

thể làm được với từ ‘Thượng đế’ - và điều này không thể

làm được với từ ‘thiền’ và điều này không thể làm được với

từ ‘đi vào’. Đây là những hiện tượng tinh tế. Đừng trở nên

quan tâm về mặt ngôn từ. Tôi không ở đây để dạy bạn phân

tích ngôn từ.

Toàn bộ cách tiếp cận của tôi mang tính tồn tại. Nếu bạn

thực sự muốn biết đi vào nghĩa là gì, đi vào đi! Và cách thức

là: quan sát các ý nghĩ của bạn và không bị đồng nhất với

chúng. Vẫn còn là người quan sát, hoàn toàn dửng dưng,

không ủng hộ không chống đối. Đừng phán xét, bởi vì mọi

phán xét đều đem lại đồng nhất. Đừng nói, “Những ý nghĩ

này là sai,” và đừng nói, “Những ý nghĩ này là tốt.” Đừng

bình luận về ý nghĩ. Cứ để chúng diễu qua dường như đấy là

luồng giao thông trôi qua, và bạn đang đứng bên lề đường

không quan tâm, nhìn vào giao thông.

Cái gì diễu qua không thành vấn đề - xe buýt, xe tải, xe

đạp. Nếu bạn có thể quan sát quá trình suy nghĩ của tâm trí

bạn với sự không quan tâm như thế, với tách rời như thế,

một khoảnh khắc không xa lắm sẽ tới khi ngày nào đó toàn

thể giao thông biến mất... bởi vì giao thông có thể tồn tại chỉ

nếu bạn cứ trao năng lượng cho nó. Nếu bạn dừng trao năng

lượng cho nó... Và đó là điều quan sát là gì: dừng trao năng

lượng cho nó, dừng việc chuyển năng lượng vào trong giao

thông. Chính năng lượng của bạn làm cho các ý nghĩ di

chuyển. Khi năng lượng của bạn không tới thì chúng bắt đầu

rơi rụng đi; chúng không thể đứng theo cách riêng của

chúng.

Và khi con đường của tâm trí là hoàn toàn trống rỗng,

bạn ở trong. Đó là điều tôi ngụ ý, Vijen, khi tôi nói “Đi

vào.” Và đó là điều Phật ngụ ý khi ông ấy nói: Đi theo bản

tính của ông.

Tâm trí không phản xạ là chiếc mái nghèo nàn.

Đam mê, như mưa, làm ngập lụt ngôi nhà.

Nhưng nếu mái mạnh mẽ, có chỗ trú ẩn.

Tâm trí không phản xạ... Phật không ngụ ý bởi “phản

xạ” là suy nghĩ, lưu tâm vào. Bởi “phản xạ” ông ấy đơn giản

ngụ ý việc phản xạ, không suy nghĩ - phản xạ theo nghĩa

chiếc gương phản xạ. Khi bạn tới trước gương, gương không

suy nghĩ về bạn. Tấm gương đơn giản soi gương! Việc soi

gương đó là điều Phật ngụ ý.

Tâm trí không phản xạ - tâm trí đã quên mất cách soi

gương - là chiếc mái nghèo nàn. Và chúng ta đã quên mất

cách soi gương. Chúng ta biết cách nghĩ, chúng ta không biết

cách phản xạ.

Nghĩ về đứa trẻ: đứa trẻ được sinh ra, lần đầu tiên đứa

trẻ mở mắt ra - nó sẽ thấy cây, nhưng nó sẽ không có khả

năng nói với bản thân nó, “Đây là cây.” Nó sẽ thấy ánh sáng,

nhưng nó sẽ không có khả năng nói bên trong bản thân nó,

“Đây là ánh sáng điện.” Nó sẽ thấy mầu đỏ của bông hồng,

nhưng nó sẽ không có khả năng nói, “Đây là hoa hồng và

mầu là đỏ.” Nó sẽ thấy mọi thứ, nhưng nó sẽ không nói gì

bên trong. Đó là việc soi gương: nó sẽ đơn giản soi gương.

Cây cối sẽ vẫn xanh, thực ra xanh hơn là chúng vẫn xanh,

bởi vì gương hoàn toàn thuần khiết, trong như pha lê. Gương

không có bụi bặm... ý nghĩ tụ tập bụi bặm.

Khi bạn đi vào vườn và bạn nói, “Hoa hồng đẹp quá,”

bạn có thể thậm chí không thấy hoa hồng. Bạn có thể đơn

giản lặp lại câu nói rập khuôn. Bởi vì bạn đã thấy người ta

nói rằng hoa hồng đẹp bạn nói điều đó. Thấy mặt trời lặn

đẹp, bạn có thể không thấy nó, bạn có thể không chú ý, bạn

có thể không nhận biết... nhưng một cách vô ý thức, tự động,

bạn đơn giản khẳng định, “Mặt trời lặn đẹp quá.” Bạn không

ngụ ý điều đó chút nào; bạn đơn giản nói điều đó bởi vì bạn

đã được bảo. Bạn đang lặp lại phát biểu của ai đó. Nếu bạn

quan sát sâu, bạn thậm chí có thể thấy đây là phát biểu của ai

- của mẹ bạn, của bố bạn, của thầy giáo bạn, của bạn bè bạn.

Nếu bạn quan sát kĩ lưỡng bạn có thể có khả năng nghe thấy

đích xác tiếng nói của người đã nói lần đầu tiên rằng mặt trời

lặn là đẹp... và bạn đơn giản lặp lại điều đó. Bạn chưa thấy

mặt trời lặn này. Bạn chưa thấy cái ‘này’, sự hiện diện, cái

đẹp tức khắc của nó.

Phật nói: Tâm trí không phản xạ là chiếc mái nghèo nàn.

Đam mê, như mưa, làm ngập lụt ngôi nhà.

Một tâm trí mà đã quên mất cách soi gương chân lí bao

giờ cũng là nạn nhân của ham muốn - nạn nhân của cái đầu,

nạn nhân của tương lai, nạn nhân của khao khát thường

xuyên về điều này điều nọ. Và không ham muốn nào có thể

được thoả mãn cả. Vào lúc một ham muốn được thoả mãn,

nó đã tạo ra thêm mười ham muốn nữa.

Và điều này cứ tiếp diễn mãi... và cuộc sống ngắn ngủi,

và cái chết có thể gõ cửa bạn vào bất kì lúc nào.

Bạn tới thế giới này để được thoả mãn, nhưng bạn đi với

bàn tay trống rỗng, bạn đi không được thoả mãn. Do đó bạn

sẽ phải quay lại lần nữa. Chừng nào bạn chưa học xong bài

học bạn sẽ còn phải bị ném trở lại nữa vào trong bụng mẹ

nào đó, bạn sẽ phải được tái sinh. Bạn sẽ bị gửi lại trường

học. Bạn đã bị gửi lại hàng triệu lần, và nếu bạn không chú

ý, bạn cũng sẽ lỡ tầu với cuộc sống này.

Thận trọng vào! Bắt đầu lau sạch tấm gương của bạn sao

cho bạn có thể phản xạ.

(TIẾP THEO )

Đam mê, như mưa, làm ngập lụt ngôi nhà. Nhưng nếu

mái mạnh mẽ, có chỗ trú ẩn. Nếu bạn biết cách phản xạ thực

tại, có chỗ trú ẩn. Bạn an toàn bởi vì bạn ở trong Thượng đế,

bởi vì bạn là một phần của chân lí.

Bất kì ai đi theo những ý nghĩ không thuần khiết
Đều khổ trong thế giới này và thế giới sau.
Trong cả hai thế giới người ấy khổ,
Và vĩ đại làm sao,
Khi người ấy thấy điều sai mình đã làm.

Mọi ý nghĩ đều không thuần khiết. Ý nghĩ không thể là

thuần khiết được. Cho nên để tôi nhắc bạn lần nữa: bất kì khi

nào Phật nói “ý nghĩ không thuần khiết” ông ấy ngụ ý các ý

nghĩ. Ông ấy dùng tính từ “không thuần khiết” để nhấn

mạnh nó, bởi vì nếu ông ấy đơn giản nói “ý nghĩ” bạn có thể

không hiểu đúng. Cho nên ông ấy nói “ý nghĩ không thuần

khiết,” nhưng ông ấy bao giờ cũng ngụ ý các ý nghĩ. Mọi ý

nghĩ đều không thuần khiết, bởi vì ý nghĩ nghĩa là bạn đang

nghĩ tới cái khác, ham muốn đã nảy sinh. Và bất kì khi nào

ông ấy nói “ý nghĩ thuần khiết” ông ấy ngụ ý vô ý nghĩ.

Chỉ vô ý nghĩ là thuần khiết, bởi vì thế thì bạn hoàn toàn

là bản thân mình, một mình, không cái gì can thiệp vào.

Jean-Paul Sartre nói: Người khác là địa ngục. Và ông ấy

là đúng theo một cách nào đó, bởi vì bất kì khi nào bạn đang

nghĩ về người khác, bạn ở trong địa ngục. Mọi ý nghĩ đều đề

cập tới người khác. Khi bạn đang trong trạng thái vô ý nghĩ,

bạn một mình, và tính một mình là thuần khiết. Và trong tính

một mình đó xảy ra tất cả những điều đáng xảy ra.

Nhưng bất kì ai tuân theo luật
Đều vui vẻ ở đây và vui vẻ ở kia.
87
Trong cả hai thế giới người ấy đều hân hoan,
Và vĩ đại làm sao,
Khi người ấy thấy điều tốt mình đã làm.

Đảo ngược lại, khi bạn thấy rằng bạn đã tạo ra địa ngục

cho bản thân mình - không ai khác chịu trách nhiệm ngoài

bạn - khi bạn thấy điều này bạn sẽ khổ lắm, khủng khiếp rồi.

Thậm chí không có một cái cớ, bạn không thể ném trách

nhiệm lên vai ai đó khác được: nó là trách nhiệm của bạn.

Khổ sẽ có đó và còn nhiều thế, còn mạnh hơn thế, bởi vì

bạn cũng sẽ cảm thấy, “Mình ngu quá. Không ai làm mình

khổ cả. Chỉ bởi vì ý nghĩ của mình thôi. Đấy là vì mình ngày

càng trở nên hướng ngoại hơn, ngày càng trở nên quan tâm

đến những thứ của bên ngoài, nên mình khổ. Mình duy nhất

phải chịu trách nhiệm.”

Điều này sẽ cho bạn thống khổ lớn lao - và ngược lại.

Nếu bạn tuân theo luật, theo pháp, theo Đạo, nếu bạn tuân

theo cốt lõi bên trong nhất của bạn, bản tính của bạn, bạn sẽ

vui vẻ ở đây và ở kia.

Phật không quan tâm mấy tới “ở kia.” Nhưng ông ấy nói

nếu bạn vui vẻ ở đây bạn nhất định vui vẻ ở kia. Nếu khoảnh

khắc này bạn hân hoan, khoảnh khắc tiếp bạn sẽ hân hoan

hơn, bởi vì khoảnh khắc tiếp sắp được sinh ra từ khoảnh

khắc này.

Và phúc lạc của bạn thu lấy đà, nó có tính tích luỹ. Nếu

khoảnh khắc này bạn khổ, khoảnh khắc tiếp bạn sẽ khổ hơn,

bởi vì bạn đang học cách khổ, bạn đang trở nên quen với

khổ. Bạn sẽ tạo ra nhiều khổ hơn cho khoảnh khắc tiếp bởi

vì bạn đang trở nên hiệu quả hơn trong việc tạo ra nó. Cho

nên bất kì cái gì là bản chất của khoảnh khắc này, nó sẽ được

làm mạnh thêm, sâu hơn, vào khoảnh khắc tiếp.

Nhưng Phật không bận tâm về khoảnh khắc tiếp chút

nào. Ông ấy đơn giản phát biểu một sự kiện.

Đừng bận tâm về khoảnh khắc tiếp, hay kiếp sống tiếp,

hay thế giới tiếp. Làm cho khoảnh khắc này thành hân hoan,

làm cho khoảnh khắc này là khoảnh khắc của phúc lạc, và

khoảnh khắc tiếp sẽ theo nó, và kiếp sống tiếp, thế giới tiếp

sẽ theo nó. Và mọi thứ mà bạn đang là trong khoảnh khắc

này sẽ trở nên được làm càng sâu sắc hơn. Và khi bạn thấy

rằng bạn chịu trách nhiệm cho phúc lạc của bạn, phúc lạc sẽ

thêm nhiều nữa. Khi bạn thấy rằng không ai đã trao nó cho

bạn, rằng bạn đã không phải là kẻ ăn xin, rằng nó không phải

là món quà từ ai đó khác - bởi vì không ai trao nó cho bạn,

không ai có thể lấy nó đi được - khi bạn thấy điều này bạn sẽ

hạnh phúc hơn nhiều.

Thu hoạch trong thế giới này là lớn,
và vẫn còn lớn hơn trong thế giới tiếp.
Dù ông đọc bao nhiêu lời linh thiêng,
Dù ông nói bao nhiêu lời,
Chúng sẽ làm điều gì tốt cho ông
Nếu ông không hành động theo chúng?

Nhưng toàn thể vấn đề phụ thuộc vào hành động. Đấy

không phải là vấn đề chỉ nghĩ tới các ý nghĩ đẹp. Đấy không

chỉ là vấn đề các ham muốn đẹp - về Thượng đế, về thiên

đường, về moksha. Đấy không phải vấn đề về việc suy nghĩ

về thiền, mà là hành động, làm điều gì đó về nó. Hành động

và chỉ hành động mới có thể có ích. Bạn phải trở nên được

tham dự vào, bạn phải trở nên được cam kết.

Nhiều người tới tôi và nói, “Chúng tôi yêu thích những

bài nói của thầy, nhưng chúng tôi không muốn thiền và

chúng tôi không muốn trở thành sannyasin. Thế không đủ

sao,” họ hỏi, “nếu chỉ lắng nghe những bài nói tuyệt vời của

thầy?” Điều đó hoàn toàn vô ích!

Chỉ lắng nghe bài nói của tôi là rất ngu xuẩn. Nếu bạn

không hành động, đừng phí thời gian - đấy là bài tập về tính

vô ích! Nếu bạn chỉ cứ nghe tôi và không bao giờ hành

động, thì lời tôi có thể dễ nghe, lời tôi có thể an ủi, lời tôi có

thể thuyết phục, bạn có thể thích thú điều tôi đang nói về

mặt trí tuệ, bạn có thể thích thú không gian được tạo ra bởi

sự hiện diện của tôi, nhưng một mình điều này sẽ không ích

gì. Hành động là tuyệt đối cần thiết.

Nếu bạn bị thuyết phục về chân lí nào đó, hành động

theo nó, và hành động ngay lập tức đi! - bởi vì tâm trí rất

tinh ranh, và tinh ranh lớn nhất của tâm trí là trì hoãn. Nó

nói, “Ngày mai vậy...” và ngày mai không bao giờ tới. Nó

nói, “Vâng, chúng ta sẽ thiền một ngày nào đó. Trước hết

chúng ta hiểu thiền là gì.” Và thế thì bạn có thể cứ đi hiểu

thiền là gì trong cả đời mình, và bạn sẽ không bao giờ hành

động. Và chừng nào bạn chưa hành động không cái gì sẽ xảy

ra, không biến đổi nào sẽ xảy ra.

Sannyas là cam kết. Nó là việc biểu lộ một cách tích cực

tình yêu của bạn hướng tới tôi. Đó là việc tham dự vào định

mệnh của tôi. Đó là việc đi vào trong chiếc thuyền của tôi.

Điều đó là nguy hiểm - an toàn hơn là đứng trên bờ và lắng

nghe. Thế thì đấy là một loại giải trí - giải trí tâm linh! -

nhưng hoàn toàn vô dụng, chỉ giết thời gian.

Và đó là điều mà mọi người cứ làm trong cái gọi là tụ

tập tâm linh - satsang. Họ tới buổi giảng ngày chủ nhật và

họ lắng nghe rất chăm chú và rất nghiêm chỉnh, nhưng ra

ngoài nhà thờ điều đó không có tác dụng gì lên cuộc sống

của họ. Thực ra, ngay cả người thuyết giảng cũng không bị

ảnh hưởng bởi điều ông ta nói. Chính công việc của ông ta là

nói những điều này, ông ta được trả tiền cho việc này. Ông

ta là nhà chuyên môn. Và đó là nghi lễ cho những người

nghe - chỉ có danh tiếng tốt trong cộng đồng, rằng họ là tôn

giáo, rằng họ tới nhà thờ đều đặn mọi chủ nhật. Và đó là sự

tụ tập xã hội đẹp nữa - gặp gỡ mọi người, nói chuyện với

mọi người, tán gẫu. Nó đem lại cơ hội tốt - nhân danh tôn

giáo. Một sự tụ tập xã hội! Đó là môt kiểu cổ của câu lạc bộ

Rotary, câu lạc bộ Lions, vân vân. Điều đó không có ý nghĩa

gì, điều đó không làm thay đổi cuộc sống của họ.

Có lần tôi sống ở cạnh một linh mục Ki tô giáo, một diễn

giả rất hùng biện. Một hôm ông ấy cho tôi xem khu vườn

của ông ấy, và chúng tôi bắt đầu nói về điều này điều nọ. Và

ông ấy nói, “Ông có thể giúp đỡ con tôi được không?”

Tôi nói, “Có chuyện gì với con ông vậy?”

Ông ta nói, “Nó bắt đầu coi buổi giảng lễ của tôi quá

nghiêm chỉnh. Tôi phải thuyết giảng và tôi phải nói về

những điều lớn lao. Nó tới nghe và nó bắt đầu coi những

điều đó quá nghiêm chỉnh. Bây giờ nó không muốn lấy vợ;

nó muốn trở thành người linh thiêng. Ông có thể giúp cho nó

được không?”

“Tôi có thể giúp được - đó là công việc của tôi mà! tôi

có thể giúp - tôi giúp cho những người linh thiêng trở lại

thành không linh thiêng. Ông cứ đưa nó tới tôi đi. Tôi sẽ kéo

nó xuống.”

“Nhưng nghe đây,” linh mục nói, “nó coi lời tôi quá

nghiêm chỉnh.” Ngay cả linh mục cũng không có nghĩa là

bất kì ai cũng phải coi lời của linh mục là quá nghiêm chỉnh

- và không ai làm như vậy ngoại trừ vài người ngu.

Nhưng khi bạn ở quanh một Phật, một Jesus, một

Krishna, một Mohammed, vấn đề không phải là coi lời của

họ là nghiêm chỉnh. Vấn đề là thấy tính chân thực của lời

của họ và thế rồi hành động theo đó. Nếu điều đó khuấy

động trái tim bạn, nếu chuông bắt đầu ngân trong tim bạn,

thế thì đừng dừng nó lại. Thế thì đi theo đi, thế thì đi sâu hơn

vào trong nó đi, bởi vì đó là cách duy nhất để được biến đổi.

Đó là cách duy nhất để biết cái vĩnh hằng - aes dhammo

sanantano. Đó là cách duy nhất để biết hài hoà vĩnh hằng

của sự tồn tại.

Và biết tới hài hoà vĩnh hằng là biết tới phúc lạc, là biết

tới Thượng đế, là vượt ra ngoài thời gian, là vượt ra ngoài

cái chết, là vượt ra ngoài khổ.

Hai người phụ nữ đang nói chuyện trong phòng trà vào

lúc bốn giờ, sau khi ăn cốc kem quả lớn và chút bánh đường.

Họ đã không gặp nhau từ hồi còn học phổ thông, và một

người đang khoe khoang về cuộc hôn nhân rất thuận lợi của

mình.

“Chồng tớ mua cho tớ cả bộ kim cương mới khi chiếc

của tớ bị bẩn,” cô ta nói. “Tớ chưa hề bận tâm tới việc lau

sạch chúng.”

“Tuyệt diệu!” người phụ nữ kia nói.

“Vâng,” người thứ nhất nói, “chúng tớ cứ hai tháng lại

kiếm một xe mới. Không có chuyện mua trả dần đâu nhé!

Chồng tớ mua chúng ngay lập tức, và chúng tớ đem chúng

cho người làm vườn da đen và người quản gia xem như quà

tặng.”

“Tuyệt diệu!” người kia nói.

“Còn nhà tớ,” người thứ nhất nói tiếp, “này, ích gì mà

nói về nó nhỉ? Nó chỉ là...”

“Tuyệt diệu!” người kia kết thúc.

“Vâng, mà kể cho tớ, bây giờ cậu đang làm gì vậy?”

người phụ nữ thứ nhất nói.

“Tớ đi học Trường làm duyên,” người kia nói.

“Trường làm duyên? Sao, kì lạ nhỉ! Cậu học gì ở đó?”

“Thế này, chúng tớ học nói ‘Tuyệt diệu’ thay vì ‘Chuyện

nhảm nhí’!”

Bạn có thể bắt đầu gọi chuyện nhảm nhí là “tuyệt diệu.”

nhưng điều đó không khác biệt gì. Bạn có thể học rác rưởi

tôn giáo, tâm linh...

Có nhiều người ở đây nữa, người rất chuyên gia trong

cái gọi là biệt ngữ bí truyền. Họ bao giờ cũng nói về nhiều

bình diện thế, nhiều thể thế, nhiều trung tâm thế... và họ nói

nghiêm chỉnh đến mức dường như họ biết điều họ đang nói

tới. Tránh những thứ rác rưởi bí truyền đi! Tránh tri thức bí

truyền! Đấy không phải là tri thức, đấy chỉ là đi lừa mọi

người. Nếu bạn quan tâm tới những vấn đề như vậy thì bạn

nên đọc tài liệu lớn do những người theo thuyết thần bí tạo

ra.

Phật nói: Dù ông đọc bao nhiêu lời linh thiêng, dù ông
nói bao nhiêu lời, chúng sẽ làm điều gì tốt cho ông nếu ông
không hành động theo chúng?

Niềm tin vẫn còn trong thế giới của lời. Chính tin cậy,

chính tin cậy sâu sắc đưa bạn vào hành động. Hành động là

mạo hiểm. Nói về bờ bên kia là đơn giản, nhưng bơi sang bờ

bên kia là nguy hiểm, bởi vì không bản đồ nào tồn tại. Thực

ra không ai có thể chắc chắn về bờ bên kia, liệu nó có tồn tại

hay không.

Chỉ niềm tin bình thường sẽ không có tác dụng. Chừng

nào bạn chưa tin cậy vô cùng vào cuộc sống, chừng nào bạn

chưa tin cậy vô cùg vào tiếng nói bên trong riêng của mình,

bạn không thể tiếp tục cuộc hành trình tới những biển chưa

được lập bản đồ.

Nhưng chỉ hành động sẽ chứng tỏ rằng bạn tin cậy, và

chỉ hành động mới có thể biến đổi bạn.

Ông là người chăn cừu
Ai đi đếm cừu của người khác,
Chưa bao giờ chung một đường?

Phật thường nói đi nói lại: rằng có những người ngu

xuẩn cứ đếm mãi bò của người khác - rằng người này có

mười lăm con bò, người này có mười ba con bò - và bản

thân họ thì không có lấy một con nào! Đếm bò hay cừu của

người khác phỏng có ích gì? Điều đó không nuôi sống bạn,

điều đó không nuôi dưỡng bạn. Điều đó cực kì lãng phí thời

gian!

Đừng cứ đếm mãi cừu của người khác. Đi vào trong đi!

Đừng cứ đọc mãi kinh sách. Đi vào trong! Đừng cứ nghe

mãi lời người khác! Chia sẻ con đường! Nếu bạn bắt gặp vị

phật bạn may mắn đấy. Nếu bạn yêu vị phật bạn được phúc

lành đấy. Đừng chỉ cứ nghe mãi lời của ông ấy. Đi theo con

đường, chia sẻ con đường! Nhìn vào nơi ông ấy chỉ tới, đừng

bắt đầu tôn thờ ngón tay ông ấy. Nhìn vào mặt trăng!

Đọc ít lời như ông muốn
Và nói ít hơn.
Nhưng hành động theo luật.

Để tôi nhắc bạn lần nữa, bởi vì từ ‘luật’ trong tiếng Anh

có liên hệ sai. Nó là việc dịch cho từ dhamma - pháp: luật

vĩnh hằng, luật vũ trụ, đạo. Hành động theo luật không ngụ

ý hành động theo luật hình sự Ấn Độ. Hành động theo luật

nghĩa là hành động theo bản tính bên trong của bạn.

Từ bỏ con đường cũ -
Đam mê, thù hận, điên rồ.
Biết chân lí và tìm an bình.
Chia sẻ con đường.

Từ bỏ con đường cũ... Bạn phải trở nên gián đoạn với

quá khứ. Bạn phải tồn tại theo cách mới. Bạn phải đơn giản

cắt bỏ bản thân mình khỏi quá khứ của mình chỉ bằng một

nhát. Và đó là điều tính chất sannyas tất cả là gì: cắt bản thân

bạn ra khỏi quá khứ của bạn chỉ bằng một nhát kiếm.

Con đường cũ là gì? - con đường của ham muốn, con

đường của ghét, và con đường của ngu ngốc. Đừng vận hành

từ căm giận và đừng ham muốn mọi thứ, đừng sở hữu. Và

đừng mê tín, ngu xuẩn. Nếu bạn có thể làm được chừng đó,

nếu bạn có thể lấy bước nhảy vào cái không biết... bởi vì quá

khứ đã được biết và bạn quen làm mọi thứ theo cách nào đó.

Khi bạn vứt bỏ quá khứ bạn sẽ lúng túng trong vài ngày, mất

hướng, không biết phải làm gì, làm sao để làm nó. Bạn sẽ

trong chân không. Chân không đó phải được đi qua. Điều đó

là đau đớn - đó là cái giá chúng ta phải trả cho chân lí.

Một khi bạn đã đi qua chân không đó: Biết chân lí và tìm

ra an bình. Thế thì chân lí được biết tới và an bình theo sau

chân lí như cái bóng.

Chia sẻ con đường, Phật nhấn mạnh lại lần nữa. Nhưng

điều này không thể xảy ra chỉ bởi việc lắng nghe, chỉ bởi

việc đọc công trình của các thầy.

Chia sẻ con đường.

Aes dhammo sanantano.

Còn nữa

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Câu hỏi:
Thưa Thầy kính yêu,
Sao có nhiều tôn giáo trên thế giới thế, và tại sao các
tôn giáo này liên tục cãi nhau?
Geetam, điều tự nhiên là phải có nhiều tôn giáo rồi.
Thực ra, nhiều hơn là cần đấy. Như tôi thấy nó, mỗi cá nhân
nên có tôn giáo riêng của mình; phải có nhiều tôn giáo như
có ngần ấy người. Con số không nhiều thế đâu: chỉ có ba
trăm tôn giáo - và bao nhiêu người trên trái đất?
Từng cá nhân nên có tôn giáo riêng của mình, bởi vì
từng cá nhân là duy nhất thế, khác biệt thế với bất kì ai khác.
Làm sao hai người có thể có một tôn giáo được? Điều đó là
106
không thể được. Nhưng chúng ta đang yêu cầu điều không
thể được. Từng cá nhân phải đạt tới Thượng đế theo con
đường riêng của mình, và con đường đó không bao giờ được
bất kì ai khác đi qua lần nữa.
Do đó, chư phật có thể chỉ dẫn, có thể cho bạn hướng
dẫn. Họ không thể cung cấp cho bạn bản đồ chắc chắn, tuyệt
đối chắc chắn - chỉ là hướng dẫn, vài hướng dẫn. Và những
hướng dẫn đó không nên bị coi là rất nghiêm chỉnh - nên rất
vui đùa. Bạn không định trở thành người cuồng tín. Nếu bạn
trở thành người cuồng tín thì bạn không còn là tôn giáo nữa.
Người tôn giáo là khiêm tốn, sẵn có cho mọi loại hướng
dẫn; người đó là người tìm kiếm, người tìm tòi, người thám
hiểm, và người đó sẽ học từ mọi nguồn có thể. Người đó sẽ
học từ Kinh Thánh, và người đó sẽ học từ Veda, và người đó
sẽ học từ Dhammapada. Người đó sẽ lắng nghe Phật, nghe
Jesus, nghe Zarathustra. Người đó sẽ học từ mọi nguồn có
thể, nhưng dầu vậy người đó vẫn còn là bản thân mình.
Người đó sẽ không trở thành bắt chước, người đó sẽ không
trở thành bản sao. Người đó sẽ duy trì tính đích thực của
mình. Người đó sẽ khiêm tốn, chân thành, đích thực; người
đó sẽ không trở thành đồ rởm. Người đó sẽ không là tín đồ,
người đó sẽ là người yêu.
Người đó sẽ yêu phật, nhưng người đó sẽ không theo
ông ấy; người đó sẽ không theo ông ấy đến từng chi tiết.
Làm sao bạn theo vị phật đến từng chi tiết được? Người đó
là kiểu người khác toàn bộ. Bạn chưa bao giờ là như vậy
trước đây, không ai giống như bạn đã từng có trước đây, và
không ai đích xác giống bạn sẽ có lại lần nữa. Do đó tôn
giáo của bạn phải là tôn giáo của bạn, chân lí của bạn phải là
chân lí của bạn.
107
Và đó là cái đẹp của chân lí, rằng nó bao giờ cũng tới
dưới dạng duy nhất đến mức bạn có thể nói, “Đây là món
quà đặc biệt từ Thượng đế cho tôi.” Do đó có nhiều tôn giáo
thế. Và điều đó là đẹp! - nên có nhiều hơn nữa. Nhiều người
đã cố gắng tạo ra một tôn giáo; đó là xuẩn ngốc hoàn toàn.
Bạn không thể tạo ra một tôn giáo được. Bạn có thể áp đặt
một tôn giáo lên mọi người, nhưng điều đó sẽ phá huỷ tâm
linh của họ, tự do của họ; điều đó sẽ làm què quặt bản thể họ
và làm tê liệt trưởng thành của họ.
Cũng như có nhiều ngôn ngữ thế, có nhiều tôn giáo thế.
Tính đa dạng là đẹp, tính đa dạng tạo khả năng cho bạn chọn
lựa tương ứng theo kiểu của bạn. Tôn giáo không và không
thể được quyết định bởi việc sinh, và những người đã quyết
định tôn giáo của họ bởi việc sinh của họ là kẻ ngu hoàn
toàn. Bạn không thể được sinh ra là người Hindu giáo và bạn
không thể được sinh ra là người Ki tô giáo; việc sinh không
liên quan gì tới tôn giáo của bạn cả. Tôn giáo là cuộc truy
tìm. Bạn có thể được sinh ra từ bố mẹ Hindu giáo - đó là một
điều - nhưng nếu bố mẹ bạn thực sự yêu bạn họ sẽ không
chuyển đổi bạn thành người Hindu. Tất nhiên họ sẽ nói cho
bạn về tất cả những điều họ đã biết và đã trải nghiệm, nhưng
họ sẽ để cho bạn tự do. Và họ sẽ bảo bạn, “Trở nên tỉnh táo
hơn, quan sát hơn, chín chắn hơn, và khi con đủ chín chắn và
con muốn quyết định, chọn lấy tôn giáo của riêng con.”
Đi tới chùa chiền, đi tới nhà thờ, đi tới đền đài, đi tới
gurudwara. Lắng nghe mọi loại đồ vật, nhìn mọi loại hoa:
vườn của Thượng đế tràn đầy tính đa dạng thế, phong phú
thế bởi tính đa dạng. Có hoa hồng và hoa sen và cả nghìn lẻ
một hoa khác. Đi và chọn lấy mùi hương riêng của bạn,
hương thơm riêng của bạn, bởi vì chừng nào bản thân bạn
chưa chọn, bạn sẽ không tận tâm với nó, bạn sẽ không được
buông xuôi theo nó.
108
Thế giới này không phải là tôn giáo bởi vì tôn giáo bị áp
đặt lên chúng ta. Bố mẹ đang vội vã áp đặt; nhà thờ, quốc
gia, đất nước - mọi người đều đang vội vã áp đặt tôn giáo
nào đó lên con trẻ. Ngu xuẩn làm sao! Đần độn làm sao! Tôn
giáo cần chín chắn, hiểu biết lớn lao, trước khi người ta có
thể chọn.
Không ai sinh ra mà là người Hindu giáo hay Mô ha mét
giáo hay Parsi giáo. Mọi người được sinh ra đều trong sạch,
hồn nhiên, tabula rasa, và thế rồi mọi người đều phải tìm và
kiếm. Đây là cái đẹp của cuộc sống bởi vì cuộc sống là cuộc
truy tìm. Và đừng bị lắng đọng quá sớm; không cần đâu. Có
thể là mọi tôn giáo hiện có không thể thoả mãn bạn. Nhưng
điều đó là tốt; điều đó nghĩa là tôn giáo mới được sinh ra
trong bạn. Thế giới trở nên giầu có hơn: một tôn giáo nữa,
một đoá hoa nữa, một cây nữa - một hiện tượng mới.
Phật đem tới một tôn giáo mới vào trong thế giới này;
thế giới đã nghèo hơn trước Phật bởi vì nó thiếu Phật giáo.
Phật có thể đã theo tôn giáo của bố mẹ ông ấy; thế thì thế
giới sẽ vẫn còn nghèo nàn. Thế giới bỏ lỡ cái gì đó giá trị
mênh mông, cánh cửa mới tới Thượng đế. Phật đã mở ra
cánh cửa mới, viễn kiến mới, sáng suốt mới. Ông ấy đã
không bị thuyết phục bởi tôn giáo của bố mẹ ông ấy; bằng
không ông ấy vẫn còn là người Hindu. Ông ấy đã nổi dậy.
Mọi người tôn giáo đều là người nổi dậy.
Ông ấy đã đi vào tìm kiếm cá nhân - mọi người tôn giáo
đều là nhà thám hiểm, mọi người tôn giáo đều là nhà phiêu
lưu. Sẽ dễ dàng, thuận tiện và thoải mái để tin vào tôn giáo
đã từng được bố mẹ, bố mẹ của bố mẹ tin vào, và trong hàng
thế kỉ. Điều đó sẽ còn thuận tiện nhiều hơn bởi vì bạn không
cầm truy tìm, bạn không cần đi qua toàn thể nỗ lực để tìm ra
chân lí. Nó đã được tìm ra bởi nhà tiên tri nào đó trong quá
khứ - bạn có thể đơn giản vay mượn nó. Nhưng chân lí vay
109
mượn không phải là chân lí chút nào. Chân lí vay mượn là
dối trá.
Phật đã đi tìm; gian truân là cuộc truy tìm. Ông ấy đã
mạo hiểm tất cả - vương quốc, cuộc sống. Nhưng khi bạn
mạo hiểm nhiều thế, cuộc sống mưa rào các kho báu mới lên
bạn. Một tôn giáo mới, một sự sáng suốt mới, một tầm nhìn
mới, được sinh thành vào thế giới này.
Mohammed có thể đã theo tôn giáo của bố mẹ ông ấy.
Jesus có thể đã đi theo Do Thái giáo. Trở thành một Jesus đi,
trở thành một Phật đi, trở thành một Mohammed đi! Đừng là
người Mô ha mét giáo, đừng là Phật tử và đừng là người Ki
tô giáo - thám hiểm! Đừng phí hoài cuộc sống trong việc bắt
chước, bởi vì thế thì bạn sẽ vẫn còn là rởm. Và người rởm
không thể là tôn giáo được. Đích thực , chân thành lớn lao là
cần thiết.
Cho nên, Geetam này, điều tốt là có ba trăm tôn giáo -
đáng phải có nhiều hơn! Tôi bao giờ cũng thiên về đa dạng.
Tôi muốn thế giới này giầu có hơn theo mọi cách có thể.
Bạn có muốn toàn thể thế giới này chỉ có một loài hoa - chỉ
hoa hồng, hay chỉ hoa sen không? Điều đó sẽ không là một
thế giới bần cùng hoá, rất nghèo nàn chứ? Bạn có muốn thế
giới này chỉ có một ngôn ngữ không? Thế thì những sắc thái
khác biệt của các ngôn ngữ khác nhau sẽ biến mất.
Có những điều mà chỉ có thể được nói trong tiếng Arab
và không thể nói được trong bất kì ngôn ngữ nào khác; và có
những điều chỉ có thể nói trong tiếng Do Thái và không thể
được nói trong bất kì ngôn ngữ nào khác. Có những điều chỉ
có thể được nói trong tiếng Trung quốc và không thể được
nói trong bất kì ngôn ngữ nào khác. Nếu thế giới chỉ có một
ngôn ngữ, nhiều, nhiều điều đẹp đẽ sẽ vẫn còn không được
nói ra.
110
Lão Tử chỉ nói được tiếng Trung quốc. Bạn có thể
không cân nhắc về vấn đề này: nghĩ về Lão Tử viết Đạo Đức
Kinh trong tiếng Anh mà xem... và cuốn sách sẽ khác toàn
bộ. Nó sẽ thiếu cái gì đó có giá trị mênh mông; nó sẽ có cái
gì đó khác, mầu sắc khác toàn bộ, nhưng nó sẽ thiếu hương
vị mà nó có trong tiếng Trung quốc.
Bây giờ, chữ Trung quốc không có bảng chữ cái; nó
được viết trong các kí hiệu. Bởi vì không có bảng chữ, các kí
hiệu có thể được diễn giải theo cả nghìn lẻ một cách; kí hiệu
là linh động hơn, kém cố định hơn, nhiều thi vị hơn, ít nôm
na hơn. Một kí hiệu có thể ngụ ý nhiều điều. Nó là không
khoa học; rất khó viết ra chuyên luận khoa học trong tiếng
Trung quốc. Với điều đó, tiếng Anh là ngôn ngữ thích hợp
hơn nhiều.
Nhưng điều Lão Tử đã tặng cho thế giới sẽ không thể
nào có được nếu không có chữ Trung quốc. Từng kí hiệu có
nhiều nghĩa, đa nghĩa. Bạn có thể chọn nghĩa của bạn tương
ứng với trạng thái tâm trí của bạn. Từng kí hiệu có nhiều
tầng nghĩa. Khi bạn trưởng thành trong hiểu biết của mình,
nghĩa của các kí hiệu đó thay đổi.
Do đó, ở phương Đông một kiểu đọc khác toàn bộ đã tồn
tại mà không tồn tại ở phương Tây. Bạn sẽ không thích đọc
đi đọc lại cùng cuốn sách của Bernard Shaw mãi, hay bạn
thích thế? Chừng nào bạn còn lành mạnh bạn sẽ không thích
đọc đi đọc lại nó mãi. Phỏng có ích gì? Một khi bạn đã đọc
nó rồi, nó được kết thúc! Đó là lí do tại sao sách bìa mềm lại
tồn tại: đọc nó rồi vứt nó. Nhưng ở phương Đông một loại
đọc khác tồn tại: cùng cuốn sách được đọc đi đọc lại suốt cả
đời.
Đạo Đức Kinh không phải là cuốn sách có thể được xuất
bản theo kiểu sách bìa mềm - bây giờ người ta đang làm điều
111
đó. Nó không nên được xuất bản bằng sách bìa mềm - nó
không thể là như vậy, bởi vì nó là loại sách hoàn toàn khác.
Nó có hết tầng nọ tới tầng kia nghĩa. Khi lần đầu tiên bạn
đọc nó, nó là một cuốn sách bởi vì bạn chỉ biết một nghĩa,
nông cạn. Sau khi thiền vài tháng bạn đọc lại nó lần nữa; ý
nghĩa khác tự nó lộ ra; sau khi thiền thêm vài tháng nữa bạn
đọc lại nó lần nữa... nghĩa thứ ba. Nó phải cứ tiếp diễn, nó
phải trở thành việc nghiên cứu cả đời.
Và bạn sẽ tìm thêm ra nghĩa - chúng không cạn. Aes
dhammo sanantano: điều tối thượng là vĩnh hằng và không
cạn. Nó không phải là hư cấu; bạn không thể chỉ đọc nó và
được kết thúc với nó. Một lần đọc sẽ không giúp cho bạn
chút nào đâu; nó đơn giản giới thiệu cho bạn, nó không cho
bạn cốt lõi của nó. Phải mất cả đời mới đi tới cốt lõi của nó
được.
Bây giờ chúng ta cần mọi loại ngôn ngữ. Tiếng Anh là
cần thiết cho tính xác định của nó, cho tính chắc chắn của
nó. Mỗi từ đều có một định nghĩa. Khoa học không thể phát
triển mà không có ngôn ngữ như vậy.
Khoa học không thể sinh ra ở Ấn Độ bởi vì ngôn ngữ;
tiếng Phạn là ngôn ngữ thơ ca. Bạn có thể hát nó - nó có
phẩm chất đó - bạn có thể tụng bằng nó, nhưng bạn không
thể nào làm nhiều suy luận từ nó được. Nhiều bài ca, chắc
chắn, nhưng nó không có tính biện minh; diễn đạt nhưng
không biện minh.
Tiếng Arab có phẩm chất rất ám ảnh. Nếu bạn tụng nó,
nó sẽ trở nên ám trong tim bạn. Dừng tụng nó và việc tụng
vẫn cứ tiếp tục trong tim. Tiếng Arab có phẩm chất đó trong
nó bởi vì nó là ngôn ngữ của sa mạc; ngôn ngữ sa mạc có
phẩm chất ám ảnh. Khi bạn gọi ai đó trong sa mạc, từ xa xôi,
bạn phải gọi theo cách nào đó - và trong sa mạc bạn có thể
112
gọi người ở rất xa; nếu bạn gọi họ theo cách thức có nhịp
điệu, âm thanh của bạn sẽ đạt tới họ.
Do đó có cái đẹp của Koran. Nó không phải là sách để
được đọc - những người đã đọc Koran sẽ bỏ lỡ ngĩa của nó -
nó là cuốn sách để được hát. Nó không phải là sách để được
nghiên cứu: nó là cuốn sách để được nhảy múa, chỉ thế thì
bạn sẽ đạt tới tâm linh bên trong của nó.
Điều hay là có nhiều ngôn ngữ bởi vì có nhiều điều cần
được nói, diễn đạt, trao đổi. Và khi thế giới trưởng thành,
nhiều ngôn ngữ nữa được cần tới, bởi vì khi thế giới trưởng
thành, người ta cảm thấy nhiều thứ hơn, mọi người đang đi
qua, mọi người đang đạt tới.
Tôn giáo không là gì khác hơn ngôn ngữ để bầy tỏ điều
tối thượng. Geetam, không có gì sai trong việc có nhiều tôn
giáo cả. Tất nhiên, chắc chắn có điều gì đó sai trong cãi lộn
thường xuyên của họ với nhau. Điều đó chỉ ra rằng cái gọi là
các tôn giáo đó đã đánh mất phẩm chất tôn giáo của họ, họ
đã trở thành chính trị; rằng cái gọi là các tôn giáo đó không
còn có các thầy sống nữa mà chỉ những tu sĩ chết, đờ đẫn,
xoàng xĩnh. Họ cứ cãi nhau, họ cứ cố cải đạo nhau, bởi vì
con số tạo ra quyền lực. Nếu có nhiều người Ki tô giáo hơn,
thế thì Ki tô giáo có quyền lực hơn và giáo hoàng ở Vatican
trở nên mạnh hơn. Nếu người Hin du nhiều hơn về con số,
tất nhiên họ hơn về quyền lực.
Số lượng cho quyền lực. Cho nên Ki tô giáo muốn mọi
người là người Ki tô giáo, và người Mô ha mét giáo muốn
mọi người là người Mô ha mét giáo. Cách thức và phương
tiện của họ có thể khác nhau, nhưng nỗ lực và ham muốn
của họ là như nhau, ham muốn chính trị rất sâu xa - đó là
chính trị quyền lực. Thế thì một cách tự nhiên cãi lộn sẽ nảy
113
sinh. Chính trị là cãi lộn; nó không liên quan gì tới tôn giáo
cả.
Các tôn giáo nên có nhiều nhất có thể được. Và không
có vấn đề về bất kì xung đột nào: đấy là vấn đề về thích hay
không thích. Nếu tôi thích hoa hồng, bạn không cố gắng tới
và thuyết phục tôi rằng tôi nên thích cúc vạn thọ - bạn đơn
giản chấp nhận ý thích của tôi. Và nếu bạn thích cúc vạn thọ,
điều đó hoàn toàn được; không có vấn đề tranh luận, cãi cọ.
Chúng ta không cần đánh lẫn nhau - đánh thực hay bằng trí
tuệ. Tôi có thể để bạn với chọn lựa của bạn, và tôi không
cảm thấy bị xúc phạm bởi vì bạn thích cúc vạn thọ và tôi
không thích chúng.
Thích và không thích là chuyện cá nhân. Người này có
thể thích Bhagavadgita, người khác có thể thích Koran, ai đó
khác có thể thích Dhammapada - điều đó hoàn toàn được,
tuyệt đối được. Chúng ta nên chia sẻ lẫn nhau sở thích của
mình, nhưng chúng ta không nên cố gắng cải đạo người
khác, buộc người khác vào nhóm của chúng ta. Vâng, chia
sẻ bằng đủ mọi phương tiện, bởi vì chia sẻ chỉ ra tình yêu
của bạn. Nếu bạn đã tìm ra cội nguồn, chia sẻ đi! Nhưng
chia sẻ nên là từ tình yêu, không phải từ chính trị quyền lực.
Đấy không phải là thuyết phục người khác và lôi kéo anh ta
vào nhóm của bạn. Các tôn giáo đã làm những điều xấu xa
như vậy. Mọi người đã bị cải đạo bằng đầu lưỡi lê; mọi
người đã bị cải đạo bằng tiền bạc, bằng đút lót cho họ... bằng
bất kì phương tiện gì, đúng hay sai. Trở thành người Ki tô
giáo đi! Trở thành người Mô ha mét giáo đi! Trở thành
người Hindu đi! Chộp lấy ngày càng nhiều người để bạn trở
nên ngày càng mạnh hơn, và không cho phép bất kì ai khác
rời khỏi nhóm của bạn.
114
Con trai của Mulla Nasruddin hỏi anh ta, “Bố ơi, khi
một người Ki tô giáo trở thành người Mô ha mét giáo, bố gọi
người ấy là gì?”
Nasruddin mỉm cười và nói, “Người đó đã trở về nhận
biết của mình, người đó là con người của hiểu biết, của trí
huệ. Anh ta đã hiểu ra cái gì giả là giả và cái gì thật là thật.”
Đứa con lại hỏi, “Này bố, thế nếu người Mô ha mét giáo
trở thành người Ki tô giáo bố gọi người đó là gì?”
Nasruddin giận lắm và nói, “Nó là kẻ phản bội! Nó đã
phản bội. Nó là thằng ngu!”
Bây giờ, nếu người Ki tô giáo trở thành người Mô ha
mét giáo, người đó là người thông minh, người trí huệ; và
nếu người Mô ha mét giáo trở thành người Ki tô giáo người
đó là kẻ phản bội, ngu xuẩn. Và cùng tình huống này nếu
bạn hỏi người Ki tô giáo.
Một người Hindu trở thành người Ki tô giáo. Mọi người
Hindu đều chống lại anh ta, tự nhiên thôi - anh ta đã phản
bội họ! Nhưng người Ki tô giáo làm anh ta thành thánh
nhân. Sadhu Sunder Singh là tên anh ta. Họ gần như tôn thờ
anh ta dường như anh ta là hoá thân của Jesus, bởi vì anh ta
đã chứng minh cho chân lí của Ki tô giáo. Còn người Hindu?
- họ giận con người này đến mức họ muốn giết chết anh ta.
Và có mọi khả năng là họ đã giết chết anh ta, bởi vì một hôm
anh ta bỗng nhiên biến mất và kể từ đó thi thể anh ta không
tìm thấy đâu cả. Điều gì đã xảy ra cho Sadhu Sunder Singh,
đấy vẫn còn là bí ẩn.
Tôi biết một người đã từng là người Hindu và đã trở
thành người Jaina. Người Hindu chống lại ông ta ghê lắm,
cũng là tự nhiên, hiển nhiên. Họ cố gắng theo đủ mọi cách
115
để tiêu diệt con người này, nhưng người đó trở thành vị
thánh Jaina nổi tiếng. Ganesh Varni là tên ông ta. Ông ta
đánh bại mọi vị thánh Jaina khác; ông ta đạt tới đỉnh cao
nhất. Phẩm chất thực của ông ta là gì? Tại sao ông ta đã đạt
tới đỉnh cao nhất đó? bởi vì về cơ bản ông ấy là người Hindu
và đã trở thành người Jaina. “Ông ấy đã chứng minh rằng
đạo Jaina cao xa hơn nhiều đạo Hindu; bằng không tại sao
con người này, một người khôn ngoan như vậy, lại tới nhóm
của chúng ta?”
Geetam, những tôn giáo này cãi lộn bởi vì họ không phải
là tôn giáo; họ đã trở thành ngày một chính trị hơn. Và khi
bạn cãi lộn, thế thì mọi thứ là đúng - trong tình yêu và chiến
tranh mọi thứ đều đúng.
Một người cơ đốc giáo đang cố gắng cải đạo một người
Do Thái và bảo anh ta rằng nếu anh ấy trở thành người cơ
đốc giáo lời cầu nguyện của anh ta chắc chắn sẽ được trả lời
- bởi vì ông linh mục sẽ trao chúng cho ông giám mục, ông
này sẽ trao chúng cho hồng y giáo chủ, ông này trao chúng
cho giáo hoàng, ông này sẽ đẩy chúng vào cõi trời qua một
lỗ hổng trên đỉnh Vatican, mà khớp với lỗ hổng dưới sàn của
cõi trời, nơi Thánh Peter sẽ đưa chúng tới Đức Mẹ đồng
trinh, người sẽ nói giùm nhân danh họ với Jesus, Jesus sẽ nói
lời tốt lành về chúng cho Thượng đế.
Người Do Thái lặp lại toàn bộ hành trình này với vẻ
sững sờ, kết thúc, “Ông biết điều đó phải đúng chứ, bởi vì
tôi bao giờ cũng tự hỏi họ làm gì với tất cả cứt trên cõi trời.
Họ phải vứt nó qua cái lỗ nhỏ đó ở Vatican, nơi giáo hoàng
lại đưa nó cho hồng y giáo chủ, ông này đưa nó cho giám
mục, ông này đưa nó cho linh mục, ông này đưa nó cho ông
- và ông đang cố trao tay nó cho tôi có phải không?”
116
Tôn giáo là tốt - cần nhiều hơn nữa - nhưng tôn giáo cãi
lộn không phải là tôn giáo. Chính thái độ cãi lộn làm cho họ
thành chính trị. Và tu sĩ và chính khách đã trong cùng một
mưu đồ rất tinh vi qua nhiều thời đại - bởi vì chính khách có
thể chi phối mọi người qua tu sĩ rất dễ dàng. Tu sĩ sở hữu
linh hồn mọi người và chính khách sở hữu thân thể của mọi
người. Cả hai đều là kẻ áp bức, bóc lột. Cả hai đều trong
cùng việc kinh doanh, cả hai đều là đối tác. Cả hai có thể
giúp lẫn nhau. Chính khách có thể giúp tu sĩ bởi vì ông ta có
quyền lực tạm thời, và tu sĩ có thể giúp chính khách bởi vì
mọi người nghe ông ta, tôn thờ ông ta, coi lời ông ta là
thiêng liêng.
Bạn có biết không, Phật giáo đã không trở thành tôn giáo
lớn bởi vì Phật; nó đã trở thành tôn giáo lớn bởi vì hoàng đế
Ashoka. Không phải bởi vì Phật mà hàng triệu người trở
thành phật tử, không. Trong khi Phật còn sống, chỉ có vài,
một vài người được chọn lựa là đủ dũng cảm để bước đi với
ông ấy trong ánh sáng của ông ấy, giao cảm với ông ấy. Và
họ dũng cảm thật - bởi vì họ phải chịu đựng, họ phải chịu
đựng nhiều chế giễu, đối lập, bởi vì nhà thờ Hindu đã thiết
lập chống lại con người Phật này.
Phật giáo trở thành tôn giáo thế giới không phải bởi vì
Phật mà bởi vì hoàng đế Ashoka. Khi các tu sĩ Phật giáo
nắm tay hoàng đế Ashoka, thế thì tôn giáo này trở thành tôn
giáo thế giới. Toàn thể châu Á đã được chuyển đạo. Bây giờ
các tu sĩ sẽ giúp Ashoka duy trì quyền lực của ông ấy, và
Ashoka sẽ giúp cho các tu sĩ trở nên ngày càng mạnh hơn.
Ki tô giáo đã trở thành tôn giáo thế giới không phải bởi
vì Jesus. Jesus rất một mình - chỉ vài đệ tử, mười hai đệ tử,
và vài trăm người thông cảm, có vậy thôi. Và ngay cả những
đệ tử này đã biến mất khi Jesus bị đóng đinh, và những
người thông cảm đơn giản quên ông ấy; họ thôi nói về con
117

người này bởi vì điều đó là nguy hiểm ngay cả việc biểu lộ
sự thông cảm.
Tương truyền rằng những người đã thông cảm với Jesus
đã tới để nhổ vào mặt ông ấy trong khi ông ấy sắp chết để
chỉ cho mọi người, “Chúng tôi chống lại, chúng tôi không
ủng hộ ông ta.” Để chứng minh cho mọi người... bởi vì
người này sắp chết - bây giờ họ sẽ bị rắc rối. Họ phải sống,
họ vẫn phải sống. Họ phải đưa ra bằng chứng nào đó rằng họ
chống lại người này.
Họ phủ nhận Jesus trong khi ông ấy sắp chết. Họ ném
bùn, đá, họ nhổ vào mặt ông ấy, chỉ để chỉ ra cho đám đông,
“Thấy chưa, thế không đủ bằng chứng rằng những lời đồn
đại mà các vị đã nghe rằng chúng tôi là người có cảm tình là
tuyệt đối sai sao, là không có căn cứ sao? Chúng tôi chống
lại ông ta cũng như các vị vậy - thực ra, chúng tôi chống ông
ta nhiều hơn các vị nữa.”
Kẻ thù không khạc nhổ vào ông ấy nhưng bạn khạc nhổ.
Jesus trở thành một lực lượng thế giới không phải bởi bản
thân ông ấy mà chỉ khi các hoàng đế La Mã và các linh mục
Ki tô giáo nắm tay nhau. Bây giờ, điều này là sự mỉa mai.
Jesus đã bị hoàng đế La Mã đóng đinh - xem cách thức lịch
sử chuyển vận! Pontius Pilate chỉ là đại diện của quyền lực
La Mã, của hoàng đế La Mã; ông ta đơn giản tuân theo mệnh
lệnh từ Rome. Ai đã nghĩ được rằng Rome sẽ trở thành vị trí
trung tâm của Ki tô giáo? Ai đã nghĩ được trong khi Jesus bị
đóng đinh rằng Rome sẽ là nơi thường trú của giáo hoàng?
Nhưng đó là cách thức sự việc xảy ra. Khi các linh mục nắm
tay Hoàng đế Constantine và các hoàng đế La Mã khác, Ki
tô giáo trở thành lực lượng thế giới.
Ki tô giáo, Phật giáo, Hindu giáo, Jaina giáo - tất cả họ
đều phụ thuộc vào chính trị. Họ không phải là tôn giáo thực
118
chút nào mà là trò chơi chính trị được chơi nhân danh tôn
giáo.
Tôi muốn thế giới này có nhiều tôn giáo hơn, nhiều đến
mức mỗi cá nhân có tôn giáo riêng của mình - thế thì sẽ
không tu sĩ nào được cần nữa. Đó là cách duy nhất để vứt bỏ
các tu sĩ. Nếu bạn có tôn giáo riêng của mình, không tu sĩ
nào được cần - bạn là tu sĩ và bạn là tín đồ và bạn là mọi thứ.
Bạn phải lắng nghe tiếng nói bên trong của bạn. Phật
nói: Tuân theo bản tính riêng của ông; không cần bất kì ai
xin giùm nhân danh bạn.
Nhưng tôi không thiên về việc tạo ra một tôn giáo; đủ
điều vô nghĩa đó rồi! Trong quá khứ chúng ta đã cố gắng
làm điều đó: làm ra một tôn giáo để cho việc cãi lộn có thể
chấm dứt. Nhưng điều đó là không thể được. Cho dù bạn có
thể áp đặt một tôn giáo, nếu toàn thế giới trở thành Ki tô
giáo, thế thì lại sẽ có Tin lành và Cơ đốc giáo và cả nghìn lẻ
một giáo phái. Và cùng trò chơi sẽ bắt đầu: mọi người sẽ bắt
đầu cãi lộn - bởi vì nhu cầu của họ là khác, hiểu biết của họ
là khác.
Tôi đã nghe:
Một phụ nữ trẻ đẹp từ London về nhà. Cô ấy ở một làng
nhỏ, xuất thân từ một gia đình cơ đốc giáo. Sau ba hay bốn
năm sống ở London cô ấy trở nên rất giầu; cô ấy trở về gặp
bố mẹ. Người mẹ không thể nào tin vào mắt mình. Bà ấy
hỏi, “Con xoay xở thế nào vậy? Con trở nên giầu thế - quần
áo đẹp thế, vòng kim cương, ô tô đẹp!”
119
Và cô gái trả lời, “Mẹ ạ, con đã trở thành gái mãi dâm*.”
Vừa mới nghe thấy điều này bà mẹ ngất xỉu, mất ý thức.
Khi bà ấy tỉnh dậy bà ấy hỏi lại, “Con vừa nói gì?”
Người con gái nói, “Mẹ ạ, con nói con đã trở thành gái
mãi dâm.”
Và bà mẹ bắt đầu cười và bà ấy nói, “Mẹ hiểu lầm con -
mẹ cứ nghĩ con nói con đã trở thành người theo Tin lành.”
Thành gái mãi dâm là được, nhưng trở thành người Tin
lành... ? Cùng chuyện cãi lộn sẽ bắt đầu. Ngay cả những tôn
giáo nhỏ - chẳng hạn, Jaina giáo, một trong những tôn giáo
nhỏ nhất trên thế giới - có biết bao nhiêu giáo phái, giáo phái
bên trong giáo phái. Thực ra, chúng ta còn chưa trở nên nhận
biết về sự cần thiết lớn lao rằng mỗi cá nhân cần có một
phiên bản riêng của mình về Thượng đế, và mỗi cá nhân có
con đường riêng của mình để tiếp cận Thượng đế.
Một người được một gái mãi dâm đón trong quán rượu,
lấy làm ngạc nhiên bởi cờ hiệu trường đại học và chứng chỉ
trang trí trên tường của phòng cô ấy.
“Đây là chứng chỉ của cô ư?” anh ta hỏi.
“Hẳn rồi,” cô ấy nói một cách vui vẻ. “Tôi có bằng thạc
sĩ nghệ thuật tại trường Columbia, và tôi đã lấy bằng tiến sĩ
về Shakespeare tại Oxford.”
Người này ngờ vực. “Nhưng làm sao một cô gái như cô
đi làm cái nghề như thế này?”
* Trong tiếng Anh gái mãi dâm - prostitude phát âm gần giống với
người Tin lành - Prorestant.
120
“Tôi không biết,” cô ấy nói. “Chỉ may, tôi đoán.”
Mọi người có hiểu biết khác nhau, các cách khác nhau
để nhìn vào mọi thứ, các cách diễn giải khác nhau. Và họ
phải được phép có tự do này.

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Câu hỏi :

Thưa Thầy kính yêu,

Tôi cảm thấy rằng tôi là người rất đặc biệt. Tôi đặc biệt

đến mức tôi muốn chỉ là người bình thường. Xin thầy nói

đôi điều về điều này?

Anand Sangito, mọi người ở đây đều nghĩ hệt như vậy

đấy. Và cũng không chỉ ở đây đâu, mà ở mọi nơi khác nữa.

Mọi người sâu trong tim họ đều biết rằng mình là đặc biệt.

Đây là trò đùa Thượng đế chơi trên mọi người. Khi ngài làm

ra một người mới và đẩy người đó xuống trái đất, ngài thì

thào vào tai người đó, “Con là đặc biệt. Con là vô song, con

là duy nhất!”

Nhưng điều này ngài cứ làm cho mọi người và mọi

người cứ mang nó sâu trong tim, mặc dầu mọi người không

nói to điều đó như bạn đang làm, bởi vì họ sợ người khác có

thể cảm thấy khó chịu. Và không ai sẽ bị thuyết phục về điều

ấy, cho nên phỏng có ích gì mà nói nó ra? Nếu bạn bảo ai

đó, “Tôi là người đặc biệt,” bạn không thể nào thuyết phục

được người đó bởi vì bản thân người đó biết rằng người đó

là đặc biệt. Làm sao bạn có thể thuyết phục được bất kì ai?

126

Vâng, có thể đôi khi ai đó được thuyết phục, ít nhất giả vờ

được thuyết phục. Nếu người đó có việc gì đó cần làm với

bạn, như việc hối lộ người đó có thể nói, “Vâng, anh thật là

đặc biệt, anh thật là vĩ đại.” Nhưng sâu bên dưới người đó

biết kinh doanh vẫn cứ là kinh doanh thôi.

Một kẻ ba hoa đang kể cho bạn anh ta về ba chiếc xe của

anh ta, vân vân và vân vân. Khi anh ta cũng nhắc rằng anh ta

có hai chiếc đang được để ở nhà các tình nhân ở New York,

nhưng anh ta cũng muốn nói rằng anh ta đã làm cho cô thư

kí riêng đẹp mê hồn và đam mê khủng khiếp có mang, và do

đó phải đem cô viết tốc kí tóc vàng tuyệt trần đi cùng mình

trong chuyến đi kinh doanh tới Rio de Janeiro để xem vũ hội

hoá trang, người nghe bỗng nhiên bắt đầu thở hổn hển, nắm

lấy ca vát của mình, và bị đau tim.

Kẻ ba hoa ngừng câu chuyện, lấy nước, vỗ vào lưng nạn

nhân, vân vân và vân vân, và anh ta hỏi một cách rất lo lắng

chuyện gì xảy ra. “Tôi có thể giúp gì không?” người này hổn

hển. “Tôi bị dị ứng với chuyện nhảm nhí.”

Tốt hơn cả là giữ những chuyện nhảm nhí như vậy sâu

kín bên trong bạn, bởi vì mọi người đều dị ứng cả. Nhưng

theo một cách nào đó cũng tốt là bạn đã phơi bầy tâm trí

mình.

Nếu bạn nghĩ bạn là đặc biệt thế thì bạn nhất định tạo ra

khổ cho bản thân bạn. Nếu bạn nghĩ rằng bạn cao hơn người

khác, khôn hơn người khác, thế thì bạn sẽ đạt tới bản ngã rất

mạnh. Và bản ngã là chất độc, chất độc thuần khiết. Và bạn

càng trở nên bản ngã hơn, nó càng gây tổn thương hơn, bởi

vì nó là vết thương. Bạn càng trở nên bản ngã hơn thì bạn

127

càng không thể bắc cầu được từ cuộc sống. Bạn rơi vào tách

biệt khỏi cuộc sống; bạn không còn trong luồng chảy của sự

tồn tại, bạn đã trở thành tảng đá trong dòng sông. Bạn đã trở

thành lạnh như băng, bạn đã mất mọi hơi ấm, mọi tình yêu.

Người đặc biệt không thể yêu được, bởi vì bạn sẽ tìm đâu ra

người đặc biệt khác?

Tôi đã nghe nói về một người vẫn không lấy vợ trong cả

đời mình, và khi người đó sắp chết, chín mươi tuổi, ai đó hỏi

ông ấy, “Ông vẫn không lấy vợ trong cả đời, nhưng ông

chưa bao giờ nói lí do là gì. Bây giờ ông sắp chết rồi, ít nhất

giải đáp cho tò mò của chúng tôi đi. Nếu có bí mật gì, bây

giờ ông có thể nói ra, bởi vì ông sắp chết; ông sẽ qua đời.

Cho dù bí mật có được mọi người biết tới, điều đó không thể

hại ông được.”

Người này nói, “Vâng, có một bí mật. Không phải là tôi

chống lại hôn nhân đâu, nhưng tôi đã tìm kiếm người đàn bà

hoàn hảo. Tôi cứ tìm và tìm mãi, và cả đời tôi trôi tuột qua.”

Người hỏi lại hỏi, “Nhưng trên trái đất to lớn này, có đến

hàng triệu người, một nửa là đàn bà, không lẽ ông không thể

tìn được một đàn bà hoàn hảo sao?”

Nước mắt lăn dài từ mắt người hấp hối. Ông ta nói,

“Vâng, tôi đã tìm ra một người.”

Người hỏi hoàn toàn bị sốc. Anh ta nói, “Thế thì điều gì

xảy ra? Sao ông lại không lấy vợ?”

Còn ông già nói, “Nhưng người đàn bà này đang đi tìm

người chồng hoàn hảo.”

128

Cuộc sống của bạn sẽ rất khó khăn nếu bạn sống với

những ý tưởng như vậy. Và vậy mà bản ngã thủ đoạn thế,

tinh ranh thế, nó có thể cho bạn, Sangito, dự án mới này:

“Mình đặc biệt thế, trở thành bình thường thôi.” Nhưng

trong cái bình thường của bạn, bạn sẽ biết bạn là người bình

thường phi thường nhất. Không ai bình thường hơn bạn! Nó

sẽ vẫn là cùng trò chơi thôi, được nguỵ trang lại.

Đó là điều mà cái gọi là người khiêm tốn của bạn cứ làm

mãi. Họ nói, “Tôi là người khiêm tốn nhất. Tôi chỉ là cát bụi

dưới chân bạn.” Nhưng họ không ngụ ý điều đó! Đừng nói,

“Vâng, tôi biết anh là vậy,” bằng không họ sẽ không bao giờ

tha thứ cho bạn đâu. Họ đang đợi bạn nói, “Anh là người

khiêm tốn nhất mà tôi đã từng gặp, anh là người ngoan đạo

nhất mà tôi đã từng gặp.” Thế thì họ sẽ được thoả mãn, bằng

lòng. Đấy là bản ngã ẩn sau tính khiêm tốn. Bạn không thể

nào vứt bỏ được bản ngã theo cách này.

Bạn hỏi, “Tôi cảm thấy rằng tôi là người rất đặc biệt. Tôi

đặc biệt đến mức tôi muốn chỉ là người bình thường. Xin

thầy nói đôi điều về điều này?”

Không ai là đặc biệt cả, hay, mọi người đều đặc biệt.

Không ai là bình thường, hay mọi người đều bình thường.

Bất kì điều gì bạn nghĩ về bản thân mình, xin nghĩ cùng điều

đó về mọi người khác, và vấn đề sẽ được giải quyết. Bạn có

thể chọn. Nếu bạn muốn dùng từ ‘đặc biệt’, bạn có thể nghĩ

bạn là đặc biệt - nhưng thế thì mọi người cũng đặc biệt.

Không chỉ mọi người, mà cả cây cối, chim chóc, con vật,

tảng đá - toàn thể sự tồn tại đều đặc biệt, bởi vì bạn bắt

nguồn từ sự tồn tại này và bạn sẽ tan biến trong sự tồn tại

này. Nhưng nếu bạn thích từ ‘bình thường’ - chính là từ hay

hơn, thảnh thơi hơn - thế thì biết rằng mọi người đều bình

thường. Thế thì toàn thể sự tồn tại là bình thường.

129

Một điều cần phải nhớ: bất kì điều gì bạn nghĩ về bản

thân mình, nghĩ cùng điều đó cho mọi người khác và bản

ngã sẽ biến mất. Bản ngã là ảo tưởng được tạo ra bởi việc

suy nghĩ về bản thân mình theo cách này và nghĩ về người

khác theo cách khác. Nó là suy nghĩ kép. Nếu bạn vứt bỏ suy

nghĩ kép, bản ngã chết theo cách riêng của nó.

133

Tỉnh thức là cuộc sống

Tỉnh thức là cách sống.
Kẻ ngu ngủ
dường như là đã chết,
Nhưng người chủ tỉnh thức
Và người đó sống mãi mãi.
Người đó quan sát.
Người đó trong vắt.
Người đó hạnh phúc làm sao!
Vì người đó thấy rằng tỉnh thức là cuộc sống.
Người đó hạnh phúc làm sao,
Đi theo con đường của người thức tỉnh.
Với kiên nhẫn lớn lao
Người đó thiền, tìm kiếm
Tự do và hạnh phúc.
Cho nên tỉnh thức, phản xạ, quan sát.
134
Làm việc với chăm chú và chú ý.
Sống theo cách này
Và ánh sáng sẽ lớn lên trong ông.
Bằng quan sát và làm việc
Người chủ làm cho bản thân mình thành hòn đảo
Mà ngập lụt không thể tràn lên được.

Một trong những điều quan trọng nhất cần được hiểu về

con người là ở chỗ con người ngủ. Ngay cả lúc người đó

nghĩ mình đang thức, người đó không thức. Thức của người

đó rất mong manh; thức của người đó nhỏ tí xíu thế, không

thành vấn đề chút nào. Thức của người đó chỉ là cái tên đẹp,

nhưng hoàn toàn trống rỗng.

Bạn ngủ ban đêm, bạn ngủ ban ngày; từ sinh tới tử bạn

cứ thay đổi hình mẫu ngủ, nhưng bạn chưa bao giờ thực sự

thức cả. Chỉ bằng việc mở mắt ra, đừng tự lừa mình rằng bạn

thức. Chừng nào con mắt bên trong còn chưa mở ra, chừng

nào bên trong bạn còn chưa tràn đầy ánh sáng, chừng nào

bạn chưa thể thấy bản thân mình, bạn là ai, đừng nghĩ rằng

bạn đang thức.

Đó là ảo tưởng lớn nhất con người đang sống trong đó.

Và một khi bạn chấp nhận rằng bạn đã thức, thế thì không có

vấn đề làm bất kì nỗ lực nào để thức.

Điều đầu tiên chìm sâu vào trong tim bạn là ở chỗ bạn

đang ngủ, hoàn toàn ngủ. Bạn đang mơ, ngày tới, ngày đi.

Bạn đang mơ đôi khi với mắt mở và đôi khi với mắt nhắm,

nhưng bạn đang mơ, bạn là giấc mơ. Bạn chưa là thực tại.

135

Và, tất nhiên, trong mơ bất kì điều gì bạn làm đều vô

nghĩa, bất kì điều gì bạn nghĩ đều không ích gì, bất kì điều gì

bạn phóng chiếu vẫn còn là một phần của giấc mơ của bạn

và không bao giờ cho phép bạn thấy cái đang hiện hữu. Do

đó sự nhấn mạnh của Phật... và không chỉ Phật Gautama mà

mọi chư phật đều nhấn mạnh chỉ một điều: Thức tỉnh! Liên

tục, hàng thế kỉ, toàn thể giáo huấn của họ có thể được hàm

chứa trong một lời: Thức tỉnh!

Và họ đã phát minh ra các phương pháp, chiến lược, họ

đã tạo ra hoàn cảnh và không gian, và trường năng lượng

trong đó bạn có thể bị choáng vào nhận biết. Vâng, chừng

nào bạn chưa bị choáng, rung chuyển tới chính nền tảng của

bạn, bạn sẽ không thức tỉnh đâu. Giấc ngủ đã lâu quá rồi, nó

đã đạt tới chính cốt lõi của bản thể bạn; bạn đã thấm đẫm

trong nó. Mỗi tế bào của thân thể bạn và từng thớ tâm trí bạn

đã trở nên đầy việc ngủ. Đấy không phải là hiện tượng nhỏ

đâu. Do đó nỗ lực lớn được cần tới để tỉnh táo, để chăm chú,

để quan sát, để trở thành nhân chứng.

Nếu trên một chủ đề mà mọi chư phật trên thế giới đều

đồng ý, đây là chủ đề này: rằng con người như người đó vậy

là đang ngủ, và con người như người đó đáng phải vậy thì

phải thức tỉnh. Thức tỉnh là mục đích, và thức tỉnh là hương

vị của mọi giáo huấn của họ. Zarathustra, Lão Tử, Jesus,

Phật, Bahauddin, Kabir, Nanak - tất cả những người đã thức

tỉnh này đều đã thuyết giảng một chủ đề duy nhất, trong các

ngôn ngữ khác nhau, trong các biểu dụ khác nhau, nhưng bài

ca của họ là như nhau. Giống như vị mặn của biển - dù biển

được nếm ở phương bắc hay phương đông hay phương tây,

biển bao giờ cũng mang vị mặn - hương vị của phật tính là

tỉnh thức.

Nhưng bạn sẽ không nỗ lực gì nếu bạn cứ tin rằng bạn

đã thức tỉnh rồi; thế thì không có vấn đề làm nỗ lực nào cả.

136

Sao bận tâm? Và bạn đã tạo ra tôn giáo, thượng đế, lời cầu

nguyện, thánh lễ, từ giấc mơ của mình - thượng đế của bạn

là một phần của giấc mơ của bạn như bất kì cái gì khác.

Chính trị là một phần giấc mơ của bạn, tôn giáo là một phần

giấc mơ của bạn, thơ ca của bạn, bức tranh cảu bạn, nghệ

thuật của bạn - bất kì cái gì bạn làm, bởi vì bạn ngủ, bạn làm

nó tương ứng theo trạng thái tâm trí riêng của mình.

Kinh thánh nói Thượng đế đã tạo ra con người theo hình

ảnh riêng của ngài - chân lí dường như là điều đối lập lại:

con người đã tạo ra Thượng đế theo hình ảnh riêng của

mình. Thượng đế của bạn là giả bởi vì bạn giả. Tôn giáo của

bạn là giả bởi vì bạn giả. Kinh sách của bạn không thể có bất

kì ý nghĩa gì bởi vì bạn không có bất kì ý nghĩa gì.

Hai tu sĩ đang chơi gôn. Người trẻ hơn đánh trượt một

cú bóng dễ dàng và nói, “Cứt thật!” Người già hơn mắng mỏ

người đó về điều này, nói rằng nếu người đó cứ tiếp tục

dùng những từ tục tĩu như thế thì Thượng đế chắc chắn sẽ

làm nổ tung người đó bằng một cú sét. Họ lại chơi và anh tu

sĩ trẻ lại đánh trượt một cú nữa, và lại nói, “Cứt thật!”

Bầu trời đột nhiên toạc ra: một tia sét nhoáng lên, và

đánh chết viên tu sĩ già. Có một khoảng dừng, và tiếng nói

trên trời nghe được nói trong âm hưởng của tiếng sét: “Cứt

thật!”

Các thượng đế của bạn không thể khác bạn được. Ai sẽ

tạo ra họ? Ai sẽ cho họ hình dáng và mầu sắc và hình dạng?

Bạn tạo ra họ, bạn khắc hoạ họ; họ có mắt như bạn, mũi như

bạn - và tâm trí giống bạn! Thượng đế trong Cựu Ước nói,

“Ta là một Thượng đế rất ghen tị!” Bây giờ ai đã tạo ra

137

Thượng đế này mà ghen tị thế? Thượng đế không thể ghen

tị. Và nếu Thượng đế ghen tị, thế thì có gì sai trong việc

ghen tị nào? Cho dù Thượng đế ghen tị, tại sao bạn phải nghĩ

tới việc điều gì đó sai khi bạn ghen tị? Thế thì ghen tị là

thiêng liêng.

Thượng đế trong Cựu Ước nói, “Ta là một Thượng đế

rất giận dữ! Nếu ngươi không theo mệnh lệnh của ta, ta sẽ

tiêu diệt ngươi. Ngươi sẽ bị ném vào ngọn lửa địa ngục vĩnh

viễn. Và bởi vì ta rất ghen tị,” Thượng đế nói, “đừng tôn thờ

bất kì ai khác. Ta không thể dung thứ điều đó được.”

Ai đã tạo ra Thượng đế như vậy? Đấy phải là từ ghen tị

của riêng chúng ta, từ giận dữ của riêng chúng ta, mà chúng

ta đã tạo ra hình ảnh này.

Một người Do Thái mà từ lâu đã toàn gặp vận rủi, đi vào

trong rừng và cất lên lời cầu nguyện và buộc tội. “Ôi,

Thượng đế,” người đó hỏi trời với giọng đầy nước mắt,

“Chẳng phải con đã làm những điều tốt cho người Do Thái

đấy sao? Chẳng phải con bao giờ cũng làm từ thiện đấy sao,

ngay cả với đám goyim đáng nguyền rủa này? Chẳng phải

con đã đem gia đình con vào khuôn phép đó sao? Không bao

giờ uống rượu, chửi thề, ăn trộm; không đàn bà xấu, không

cái gì cả! Sao ngài làm điều này với con hả Thượng đế? Tại

sao? Tại sao vậy?”

Một đám mây đen bỗng nhiên xuất hiện trên đầu, và một

giọng nói ghê gớm đáp lại, “Mi phá bĩnh ta.”

Thượng đế chắc chắn không thể nào khác bạn được. Đấy

là phóng chiếu của bạn, đấy là cái bóng của bạn. Nó vọng lại

bạn và không ai khác. Đó là lí do tại sao có nhiều thượng đế

138

trên thế giới này thế. Người Hindu có ý tưởng nào đó về

Thượng đế - ý tưởng Hindu - điều đó phản ánh tâm trí người

Hindu.

Nếu bạn quay lại với kinh sách Hindu, bạn sẽ ngạc

nhiên. Bạn sẽ không có khả năng tin được người Hindu đã

tạo ra những loại thượng đế nào - rất dâm dục. Ngoại tình là

rất phổ biến trong các thượng đế của người Hindu, và họ

không chỉ chơi trò chơi ngoại tình của họ trong thiên đường

Hindu, họ thậm chí không thể để trái đất một mình; họ tới cả

trái đất nữa, để hãm hiếp đàn bà, để quyến rũ đàn bà đơn

giản. Họ thậm chí không tha cho cả vợ của các nhà tiên tri

lớn. Và bởi vì họ có quyền năng vô hạn, họ có thể thậm chí

xuất hiện như người chồng, họ có thể trông như người

chồng. Và phụ nữ thì không có ý tưởng gì về ai đang ẩn sau

cái mẽ ngoài ấy cả.

Ai đã tạo ra những thượng đế này? - đấy phải là một tâm

trí rất dâm dục ở rất sâu.

Và cũng điều này là trường hợp cho mọi thượng đế khác

của mọi tôn giáo khác. Chính bởi vì điều này mà Phật không

hề nói tới Thượng đế. Ông ấy nói: Phỏng có ích gì mà nói về

Thượng đế cho những người đang ngủ? Họ sẽ nghe trong

giấc ngủ của họ. Họ sẽ mơ về bất kì điều gì được nói cho họ,

và họ sẽ tạo ra các thượng đế riêng của họ - điều hoàn toàn

giả, hoàn toàn bất lực, hoàn toàn vô nghĩa. Tốt hơn cả là

không có những thượng đế như vậy.

Đó là lí do tại sao Phật không quan tâm tới việc nói về

các thượng đế. Toàn bộ mối quan tâm của ông ấy là trong

việc đánh thức bạn.

139

Chuyện kể về một thầy chứng ngộ Phật giáo, người ngồi

bên cạnh con sông một tối nọ, tận hưởng tiếng nước chảy,

tiếng gió xào xạc qua cây... Một người tới và hỏi ông

ấy,”Xin thầy nói cho tôi chỉ một lời về điều tinh tuý của tôn

giáo thầy?”

Thầy vẫn im lặng, hoàn toàn im lặng, dường như ông ấy

không nghe thấy câu hỏi. Người hỏi nói, “Thầy điếc hay bị

làm sao không đấy?”

Thầy nói, “Ta đã nghe thấy câu hỏi của anh, và ta đã trả

lời nó rồi đấy! Im lặng là câu trả lời. Ta vẫn còn im lặng -

cái dừng đó, khoảng trống đó, là câu trả lời của ta.”

Người này nói, “Tôi không thể hiểu nổi câu trả lời bí ẩn

như vậy. Thầy không thể làm rõ ràng ra hơn một chút được

sao?”

Thế là thầy viết lên cát chữ “thiền,” trong dòng chữ nhỏ

dưới ngón tay. Người này nói, “Bây giờ tôi có thể đọc được.

Có tốt hơn lần đầu. Ít nhất tôi có một từ mà ngẫm nghĩ.

Nhưng thầy không thể làm điều đó rõ thêm chút nữa được

sao?”

Thầy viết lại “thiền.” Tất nhiên lần này ông ấy viết chữ

lớn hơn. Người này cảm thấy chút ít bối rối, phân vân, chạm

tự ái, giận dữ. Người đó nói, “Thầy lại viết thiền sao? Thầy

không thể làm rõ hơn chút nữa cho con được sao?”

Và thầy viết các chữ rất to, chữ hoa, “THIỀN.”

Người này nói, “Thầy dường như điên rồi.”

Thầy nói, “Ta đã đi xuống rất nhiều rồi. Câu trả lời thứ

nhất là câu trả lời đúng, câu thứ hai không đúng được như

thế, câu thứ ba còn sai hơn, câu thứ tư đã đi rất sai” - bởi vì

khi bạn viết “THIỀN” bằng chữ hoa, bạn đã làm ra thượng

đế từ đó rồi.

140

Đó là lí do tại sao từ ‘Thượng đế’ lại được viết hoa với

chữ ‘T’. Bất kì khi nào bạn muốn làm cho cái gì đó thành tối

cao, tối thượng, bạn viết nó bằng chữ hoa.

Thầy nói, “Ta đã phạm phải một tội lỗi.” Ông ấy xoá đi

tất cả những từ mình đã viết, và ông ấy nói, “Xin nghe câu

trả lời thứ nhất của ta - chỉ thế thì ta mới còn đúng.”

Im lặng là không gian trong đó người ta thức tỉnh, và

tâm trí ồn ào là không gian trong đó người ta vẫn còn ngủ.

Nếu tâm trí bạn liên tục huyên thuyên, bạn đang ngủ đấy.

Ngồi im lặng, nếu tâm trí biến mất và bạn có thể nghe thấy

tiếng chim huyên thuyên và không có tâm trí bên trong, im

lặng... tiếng chim hót, tiếng líu lo, và không có vận hành của

tâm trí trong đầu bạn, hoàn toàn im lặng... thế thì nhận biết

trào lên trong bạn. Nó không tới từ bên ngoài, nó nảy sinh từ

bạn, nó lớn lên từ bạn. Bằng không nhớ lấy: bạn đang ngủ.

Chồng và vợ cùng ngủ. Khoảng 3 giờ sáng cô vợ mơ

việc gặp gỡ bí mật với một người khác. Thế rồi cô ấy mơ

thấy chồng mình tới.

Trong giấc ngủ cô ấy hét inh tai, “Trời đất, chồng em!”

Chồng cô ta, đột nhiên tỉnh dậy, nhảy phốc qua cửa sổ.

Và nhớ lấy, đấy không phải là chuyện cười đâu, đấy là

thực tại, đấy là cách bạn đang sống. Đấy là cách con người

đang tồn tại trong trạng thái bình thường của mình.

141

Một cô vợ cố gắng chiếm lại tình yêu của chồng, theo lời

khuyên của một cô bạn, bằng cách đem đến cho anh ta đôi

dép lê và tẩu thuốc khi anh ta về nhà muộn trong đêm, đưa

cho anh ta một li nước, dụi mình trong lòng anh ta, chỉ mặc

mỗi bộ áo dài mỏng bằng lụa, và kết thúc với lời đề nghị thì

thầm, “Đi lên gác đi anh yêu!”

“Cũng được,” anh chồng sửng sốt nói, “Đằng nào anh

cũng gặp địa ngục khi anh về nhà!”

Chúng ta cứ sống tuyệt đối không để ý tới về điều đang

xảy ra quanh mình. Vậy mà chúng ta đã trở nên rất hiệu quả

trong việc làm mọi thứ. Điều chúng ta làm, chúng ta trở nên

hiệu quả trong việc làm đến mức chúng ta không cần nhận

biết nào để làm nó. Điều đó trở thành máy móc, tự động.

Chúng ta vận hành như người máy. Chúng ta chưa là người;

chúng ta là máy.

Đó là điều mà George Gurdjieff hay nói đi nói lại, rằng

con người như người đó đang tồn tại là cái máy. Ông ấy làm

nhiều người khó chịu, bởi vì không ai thích bị gọi là máy cả.

Máy thích được gọi là thượng đế; thế thì họ cảm thấy rất

sung sướng, được thổi phồng. Gurdjieff thường gọi mọi

người là máy, và ông ấy đúng. Nếu bạn quan sát bản thân

mình, bạn sẽ biết bạn hành xử máy móc như thế nào.

Nhà tâm lí học người Nga Pavlov, và nhà tâm lí học

người Mĩ Skinner đúng đến chín mươi chín phẩy chín phần

trăm về con người: họ tin rằng con người là cỗ máy đẹp, có

vậy thôi. Không có linh hồn trong con người. Tôi nói chín

mươi chín phẩy chín phần trăm họ đúng; họ chỉ lỡ bởi một lề

rất nhỏ. Trong lề nhỏ đó là chư phật, những người đã thức

tỉnh. Nhưng họ có thể được tha thứ, bởi vì Pavlov chưa bao

142

giờ bắt gặp vị phật nào - ông ấy đã bắt gặp hàng triệu người

như bạn.

Skinner đã nghiên cứu về người và chuột và thấy chẳng

khác biệt gì. Chuột là người đơn giản, có vậy thôi; người có

chút ít phức tạp hơn. Người là máy tinh vi cao, chuột là máy

đơn giản. Nghiên cứu chuột dễ dàng hơn; đó là lí do tại sao

các nhà tâm lí cứ đi nghiên cứu chuột. Họ nghiên cứu chuột

và họ kết luận về người - và kết luận của họ gần đúng hết.

Tôi nói “gần,” lưu ý vào, bởi vì điểm một phần trăm đó là

hiện tượng quan trọng nhất đã từng xảy ra: một Phật, một

Jesus, một Mohammed. Một vài người thức tỉnh đó là những

người thực, nhưng B. F. Skinner có thể tìm đâu ra vị phật?

Chắc chắn không ở Mĩ.

Tôi đã nghe:

Một người hỏi giáo sĩ, “Tại sao Jesus không chọn được

sinh ra trong thế kỉ hai mươi ở nước Mĩ?”

Giáo sĩ nhún vai và nói, “Tại Mĩ sao? Điều ấy sẽ không

thể được. Trước hết ông tìm đâu ra người đồng trinh? Và thứ

hai là ông tìm đâu ra ba người trí huệ?”

Và không có mẹ đồng trinh và ba người trí huệ, làm sao

Jesus có thể được sinh ra?

Tôi đã nghe:

Trong một nhà thờ, ông linh mục yêu cầu những người

nghe, “Xin mời tất cả đàn bà nào còn trinh đứng dậy!”

143

Chỉ một người đàn bà với đứa con gái nhỏ đứng dậy.

Chắc chắn là chị ta là người mẹ, và ông linh mục nói, “Chị

nghĩ bản thân chị còn trinh không? Chị là mẹ!”

Cô ta nói, “Vâng, tôi là mẹ thật - nhưng đứa con gái này

còn trinh, mà nó thì lại không thể đứng được trên chân của

nó.”

F. Skinner sẽ tìm thấy vị phật ở đâu? Và cho dù ông

ta có thể tìm thấy vị phật, các định kiến, các ý tưởng có sẵn

của ông ấy sẽ không cho phép ông ấy thấy. Ông ấy sẽ cứ

thấy chuột thôi. Ông ấy không thể nào hiểu bất kì cái gì mà

chuột không thể làm được. Bây giờ, chuột không thiền,

chuột không trở nên chứng ngộ. Và quan niệm của ông ấy về

người chỉ là dạng chuột được khuếch đại lên. Và tôi vẫn nói

rằng ông ấy là đúng đối với số lớn mọi người; kết luận của

ông ấy không sai. Và chư phật sẽ đồng ý với ông ấy về cái

gọi là nhân loại thông thường này: nhân loại thông thường

hoàn toàn ngủ. Thậm chí con vật không ngủ đến thế.

Bạn đã bao giờ thấy con hươu trong rừng chưa - nó

trông tỉnh táo làm sao, nó bước đi thận trọng làm sao? Bạn

đã bao giờ thấy con chim đậu trên cây chưa - nó cứ quan sát

một cách thông minh làm sao mọi điều đang xảy ra khắp

xung quanh? Bạn đi về phía con chim - có một khoảng cách

nào đó nó cho phép; vượt ra ngoài khoảng cách đó, thêm

một bước nữa, và nó bay mất. Nó có tỉnh táo nào đó về lãnh

thổ của nó. Nếu ai đó đi vào trong lãnh thổ đó, thế thì điều

đó là nguy hiểm.

Nếu bạn nhìn xung quanh bạn sẽ ngạc nhiên: con người

dường như là con vật ngủ nhiều nhất trên trái đất này.

144

Một người phụ nữ mua một con vẹt tại một cuộc bán đấu

giá đồ đạc của nhà thổ, và để lồng vẹt được che kín trong hai

tuần để làm cho nó quên đi vốn từ tục tĩu. Khi cái lồng cuối

cùng được mở ra, con vẹt nhìn quanh và nhận xét, “A óc!

Nhà mới. Bà mới.” Khi con gái bà ta về nhà, nói nói thêm,

“A óc! Gái mới.”

Khi chồng bà ta về nhà đêm đó, con vẹt nói, “A óc! A

óc! Cùng ông khách cũ. Chào, Joe!”

Con người ở trong trạng thái rất sa ngã. Thực ra, đó là

nghĩa của chuyện ngụ ngôn Ki tô giáo về sa ngã của Adam,

việc anh ta bị đuổi ra. Nhưng tại sao Adam và Eve bị đuổi ra

khỏi thiên đường? Họ đã bị đuổi ra bởi vì họ đã ăn quả tri

thức. Họ đã bị đuổi ra bởi vì họ đã trở thành tâm trí, và họ đã

đánh mất tâm thức của họ. Nếu bạn trở thành tâm trí bạn

đánh mất tâm thức - tâm trí có nghĩa là ngủ, tâm trí có nghĩa

là ồn ào, tâm trí có nghĩa là máy móc.

Nếu bạn trở thành tâm trí bạn mất tâm thức. Do đó, toàn

thể công việc phải được làm là: làm sao lại trở thành tâm

thức và làm mất tâm trí. Bạn phải vứt hệ thống tất cả những

thứ mà bạn đã thu thập như là tri thức. Chính tri thức đang

giữ bạn ngủ; do đó, người càng nhiều tri thức, càng ngủ

nhiều.

Điều đó cũng đã là quan sát của tôi nữa. Dân làng hồn

nhiên tỉnh táo và thức tỉnh hơn nhiều so với giáo sư đại học

và các bác học trong đền đài. Các bác học không là gì ngoài

những con vẹt; các viện sĩ hàn lâm trong đại học đầy những

cái không có gì ngoài phân bò linh thiêng, đầy những ồn ào

tuyệt đối vô nghĩa - chỉ tâm trí mà không tâm thức.

145

Những người làm việc với tự nhiên - nông dân, người

làm vườn, tiều phu, thợ mộc, hoạ sĩ - họ tỉnh táo hơn nhiều

so với những người làm việc trong các đại học như chủ

nhiệm khoa, phó hiệu trưởng, hiệu trưởng. Bởi vì khi bạn

làm việc với tự nhiên, tự nhiên là tỉnh táo, cây cối tỉnh táo;

hình dạng tỉnh táo của chúng chắc chắn là khác, nhưng

chúng rất tỉnh táo.

Bây giờ có những bằng chứng khoa học về sự tỉnh táo

của chúng. Nếu người chặt cây tới với cái cưa trong tay và

với ham muốn có chủ tâm để chặt cây, mọi cây thấy người

đó tới đều run rẩy. Bây giờ có những bằng chứng khoa học

về điều đó; tôi không nói chuyện thơ ca, tôi đang nói khoa

học khi tôi nói điều này. Bây giờ có các công cụ để đo liệu

cây hạnh phúc hay bất hạnh, sợ hãi hay không sợ hãi, buồn

hay cực lạc. Khi người chặt cây tới, mọi cây cối thấy người

đó bắt đầu run rẩy. Chúng trở nên nhận biết rằng cái chết là

cận kề. Và người chặt cây vẫn chưa chặt cây nào - mới chỉ đi

tới...

Và một điều nữa, kì lạ hơn nhiều: nếu người chặt cây

đơn giản đi qua đó không có ý đồ chủ tâm nào để chặt cây,

thế thì không cây nào trở nên sợ. Vẫn cùng người chặt cây

đó, với cùng cái cưa đó. Dường như là ý định chặt cây của

người đó ảnh hưởng tới cây cối. Điều đó nghĩa là ý định của

người đó đã được hiểu; nó nghĩa là chính rung động này

được cây cối giải mã.

Và một sự kiện có ý nghĩa hơn đã được quan sát về mặt

khoa học: là nếu bạn đi vào trong rừng và giết loài vật,

không chỉ vương quốc loài vật quanh đó trở nên run rẩy, mà

cây cối cũng run rẩy. Nếu bạn giết một con hươu, mọi con

hươu quanh đó đều cảm thấy rung động của việc giết hại, trở

nên buồn; run rẩy lớn nảy sinh trong chúng. Đột nhiên chúng

sợ không bởi lí do đặc biệt nào cả. Chúng có thể không thấy

146

con hươu bị giết, nhưng bằng cách nào đó, theo cách tinh tế,

chúng bị ảnh hưởng - theo bản năng, theo trực giác. Nhưng

không chỉ hươu bị ảnh hưởng - cây cối bị ảnh hưởng, vẹt bị

ảnh hưởng, hổ bị ảnh hưởng, đại bàng bị ảnh hưởng, nhành

cỏ bị ảnh hưởng. Sát hại đã xảy ra, tàn phá đã xảy ra, cái

chết đã xảy ra - mọi thứ xung quanh bị ảnh hưởng.

Con người dường như là loài ngủ nhiều nhất...

Những lời kinh này của Phật cần phải được suy ngẫm

sâu sắc, được thấm đẫm, được tuân theo.

Tỉnh thức là cách sống

Bạn sống chỉ theo tỉ lệ với điều bạn nhận biết. Nhận biết

là khác biệt giữa chết và sống. Bạn không sống chỉ bởi vì

bạn đang thở, bạn không sống chỉ bởi vì tim bạn đang đập.

Về mặt vật lí bạn có thể được giữ cho sống trong bệnh viện,

mà không có ý thức nào. Tim bạn sẽ tiếp tục đập và bạn sẽ

có khả năng thở. Bạn có thể được giữ trong một cách bố trí

cơ giới mà bạn có thể sống trong nhiều năm - theo nghĩa của

thở và tim đập, máu tuần hoàn. Bây giờ có nhiều người khắp

thế giới ở các nước tiên tiến, người sống một cách thực vật

trong bệnh viện, bởi vì công nghệ tiên tiến đã làm cho cái

chết của bạn được trì hoãn vô thời hạn - trong nhiều năm,

nhiều thế kỉ, bạn có thể được giữ vẫn sống. Nếu đấy là cuộc

sống, thế thì bạn có thể được giữ cho sống. Nhưng đây

không phải là sống chút nào. Chỉ sống thực vật không phải

là sống.

Chư phật có định nghĩa khác. Định nghĩa của họ bao

gồm nhận biết. Họ không nói bạn sống bởi vì bạn có thể thở,

họ không nó bạn sống bởi vì máu bạn vẫn đang tuần hoàn;

họ nói bạn sống nếu bạn thức tỉnh. Cho nên ngoại trừ những

147

người đã thức tỉnh, không ai thực sự sống cả. Các bạn là

những cái xác - bước đi, nói năng, làm mọi thứ - nhưng bạn

là người máy.

Tỉnh thức là cách sống, Phật nói. Trở nên tỉnh thức

nhiều hơn và bạn sẽ trở nên sống nhiều hơn. Và cuộc sống là

Thượng đế - không có Thượng đế nào khác. Do đó Phật nói

về cuộc sống và nhận biết. Cuộc sống là mục đích và nhận

biết là phương pháp luận, là kĩ thuật để đạt tới nó.

Kẻ ngu ngủ...

Và mọi người đều ngủ cả, cho nên tất cả đều ngu. Đừng

cảm thấy bị xúc phạm. Sự kiện phải được phát biểu ra như

chúng vậy. Bạn vận hành trong giấc ngủ; đó là lí do tại sao

bạn cứ lầm lỡ, bạn cứ làm những điều bạn không muốn làm.

Bạn cứ làm những điều bạn đã quyết định không làm. Bạn

cứ làm những điều bạn biết là không đúng để làm, và bạn

không làm những điều bạn biết là đúng.

Làm sao điều này là có thể được? Tại sao bạn không thể

bước ngay thẳng? Tại sao bạn cứ mắc vào đường cụt? Tại

sao bạn cứ đi lầm đường thế?

Một thanh niên có giọng tốt được mời tham dự vào vở

hoạt cảnh lịch sử, mặc dầu anh ta cứ cố nài xin được miễn,

nói anh ta bao giờ cũng bối rối trong những hoàn cảnh như

vậy. Anh ta được đảm bảo rằng sự việc rất đơn giản, và anh

ta chỉ phải nói có một dòng : “Tôi tới để đoạt lấy cái hôn, và

lao vào trong cuộc ẩu đả. Nghe đây! Tôi nghe thấy tiếng

súng lục bắn...” và rồi bước ra khỏi sân khấu.

148

Vào lúc biểu diễn, người đó lên sân khấu, rất bối rối bởi

cái quần ngắn bó sát mình mà người ta mới làm cho anh ta

để mặc vào khoảnh khắc cuối, và trở nên hoàn toàn rệu rã tại

cảnh người nữ anh hùng đẹp đẽ đang nằm dài trên ghế ngồi

trong vườn, đợi anh ta, trong bộ quần áo dài trắng. Anh ta

đằng hắng cổ và tuyên bố: “Tôi tới để hoạt lấy cái đôn - ấy

không! - đoạt lấy cái hôn, và đao vào cuộc ẩu lả - ấy tôi nói

lao vào cuộc ẩu đả! Nghe đây! tôi nghe thấy tiếng búng lục

sắn - không! - súng lục bắn. Ôi, cứt dơi, cứt chuột, cứt mọi

vị! Tôi không bao giờ muốn tham dự vào cái vở kịch đáng

nguyền rủa này bằng bất kì cách nào!”

Đây là điều đang xảy ra. Quan sát cuộc sống của bạn:

mọi thứ mà bạn đang làm bị lẫn lộn và đang lẫn lộn thế. Bạn

không có bất kì sáng tỏ nào, bạn không có bất kì cảm nhận

nào. Bạn không tỉnh táo. Bạn không thể thấy được! Bạn

không thể nghe được! Chắc chắn, bạn có tai cho nên bạn có

thể nghe, nhưng không có ai bên trong để hiểu điều đó. Chắc

chắn bạn có mắt cho nên bạn có thể nhìn, nhưng không có ai

hiện diện bên trong. Cho nên mắt bạn cứ nhìn và tai bạn cứ

nghe, nhưng không điều gì được hiểu cả.

Nếu bạn thực sự có mắt bạn sẽ thấy Thượng đế ở mọi

nơi. Và nếu bạn có thể nghe bạn sẽ nghe thấy âm nhạc tinh

tú, bạn sẽ nghe thấy hài hoà của sự tồn tại.

Và trên từng bước bạn sẩy chân, trên từng bước bạn

phạm phải điều gì đó sai. Và dầu vậy bạn cứ tin rằng bạn

nhận biết. Vứt bỏ ý tưởng đó hoàn toàn đi. Vứt bỏ nó là

bước nhảy lớn, bước đi lớn, bởi vì một khi bạn vứt bỏ ý

tưởng rằng “tôi nhận biết” bạn sẽ bắt đầu tìm và kiếm cách

thức và phương tiện để nhận biết. Cho nên điều đầu tiên cần

chìm vào trong bạn là ở chỗ bạn đang ngủ, hoàn toàn ngủ.

149

Tâm lí học hiện đại đã phát hiện ra vài điều có ý nghĩa;

mặc dầu người ta mới chỉ phát hiện ra về mặt trí tuệ, đấy vẫn

là việc mở đầu tốt đẹp. Nếu về mặt trí tuệ mà chúng đã được

phát hiện ra, thì sớm hay muộn chúng cũng sẽ được kinh

nghiệm về sự tồn tại.

Freud là người tiên phong vĩ đại; tất nhiên, không phải là

vị phật, nhưng vẫn là một người có ý nghĩa lớn, bởi vì ông

ấy là người đầu tiên đưa ra ý tưởng được phần lớn nhân loại

chấp nhận rằng con người có vô thức lớn ẩn bên trong mình.

Tâm trí có ý thức chỉ là một phần mười, và tâm trí vô ý thức

gấp chín lần lớn hơn phần có ý thức.

Thế rồi một đệ tử của ông ấy, Jung, đi xa thêm chút ít,

sâu hơn chút ít, và đã khám phá ra vô thức tập thể. Đằng sau

vô thức cá nhân có vô thức tập thể. Bây giờ ai đó được cần

để khám phá ra một điều nữa vẫn đang có đó, và tôi hi

vọng... Sớm hay muộn các cuộc nghiên cứu tâm lí đang tiếp

diễn, ở cả hai phía tấm màn sắt, nhất định sẽ khám phá ra nó

- vô thức vũ trụ. Phật đã nói về nó.

Cho nên chúng ta có thể nói: tâm trí có ý thức, một điều

rất mỏng manh, một phần rất nhỏ của bản thể bạn. Đằng sau

ý thức là tâm trí tiềm thức - mơ hồ. Bạn có thể nghe thấy

tiếng thì thào của nó nhưng bạn không thể hình dung ra nó

được. Nó bao giờ cũng có đó, đằng sau ý thức, giật dây.

Thứ ba: tâm trí vô thức cái bạn bắt gặp chỉ trong mơ hay

khi bạn dùng ma tuý. Thế rồi, tâm trí vô thức tập thể. Bạn

bắt gặp nó chỉ khi bạn đi vào truy tìm rất sâu trong tâm trí vô

thức của bạn; thế rồi bạn bắt gặp vô thức tập thể. Và nếu bạn

vẫn đi xa hơn nữa, sâu hơn nữa, bạn sẽ tới vô thức vũ trụ.

Vô thức vũ trụ là tự nhiên. Vô thức tập thể là toàn thể

nhân loại đã sống cho tới giờ, nó là một phần của bạn. Vô

thức này là vô thức cá nhân của bạn mà xã hội đã kìm nén

150

trong bạn, cái không được phép diễn đạt. Do đó nó tới theo

cửa sau trong đêm, trong mơ của bạn. Và tâm trí có ý thức...

Tôi sẽ gọi nó là cái gọi là tâm trí có ý thức bởi vì nó vẫn chỉ

được gọi như vậy. Nó quá nhỏ bé, chỉ là một đốm sáng lung

linh, nhưng cho dù nó chỉ là một đốm sáng lung linh nó là

quan trọng bởi vì nó có hạt mầm; hạt mầm bao giờ cũng

nhỏ. Nó có tiềm năng lớn.

Bây giờ một chiều hướng hoàn toàn mới đang mở ra.

Cũng như Freud đã mở ra chiều hướng dưới ý thức, Sri

Aurobindo đã mở ra chiều hướng trên ý thức. Freud và Sri

Aurobindo là hai người quan trọng nhất của thời đại này. Cả

hai đều là trí thức, không người nào là người đã thức tỉnh,

nhưng cả hai đã phục vụ được rất nhiều cho nhân loại. Về

mặt trí tuệ họ đã làm cho chúng ta nhận biết rằng chúng ta

không nhỏ bé thế như chúng ta dường như vậy trên bề mặt,

rằng bề mặt đang che giấu chiều sâu và chiều cao lớn.

Freud đi vào chiều sâu, Sri Aurobindo cố gắng thấm vào

chiều cao. Trên cái gọi là tâm trí có ý thức là tâm trí có ý

thức thực; điều đó được đạt tới chỉ qua thiền. Khi tâm trí có

thức bình thường của bạn được bổ sung thêm thiền, khi tâm

trí có ý thức bình thường của bạn được cộng với thiền, thì nó

trở thành tâm trí có ý thức thực. Bên ngoài tâm trí có ý thức

thực là tâm trí siêu ý thức.

Khi bạn thiền thì bạn có chỉ các thoáng nhìn. Thiền là dò

dẫm trong bóng tối. Vâng, vài cửa sổ sẽ mở ra, nhưng bạn cứ

rơi đi rơi lại mãi. Tâm thức siêu ý thức có nghĩa là samadhi -

bạn đã đạt tới cảm nhận trong như pha lê, bạn đã đạt tới

nhận biết tích hợp. Bây giờ bạn không thể rơi xuống thấp

hơn nó; nó là của bạn. Ngay cả trong giấc ngủ nó vẫn còn

với bạn.

151

Bên ngoài siêu ý thức là siêu ý thức tập thể; siêu ý thức

tập thể là cái được biết tới như “thần” trong các tôn giáo. Và

bên ngoài siêu ý thức tập thể là siêu ý thức vũ trụ cái thậm

chí vượt ra ngoài các thần. Phật gọi nó là niết bàn, Mahavira

gọi nó là kaivalya, các nhà huyền môn Hindu đã gọi nó là

moksha; bạn có thể gọi nó là chân lí.

Đấy là chín trạng thái của bản thể bạn, và bạn chỉ đang

sống trong một góc nhỏ của bản thể mình - tâm trí có ý thức

tí xíu; dường như ai đó có lâu đài và đã quên mất hoàn toàn

về lâu đài này và bắt đầu sống trong hành lang - và tưởng

đây là tất cả.

Freud và Sri Aurobindo cả hai đều là những người

khổng lồ trí tuệ, tiên phong, triết gia, nhưng cả hai đều làm

những phỏng đoán vĩ đại. Thay vì dạy cho sinh viên về triết

học của Bertrand Russell, Alfred North Whitehead, Martin

Heudegger, Jean-Paul Sartre, sẽ tốt hơn nhiều nếu mọi người

được dạy nhiều về Sri Aurobindo, bởi vì ông ấy là triết gia vĩ

đại nhất của thời đại này. Nhưng ông ấy đã hoàn toàn bị giới

hàn lâm quên lãng, bỏ qua - bởi những lí do nào đó.

Lí do là, cho dù việc đọc Sri Aurobindo có làm cho bạn

cảm thấy rằng bạn không nhận biết; và bản thân ông ấy

không là vị phật, nhưng dầu vậy ông ấy sẽ tạo ra tình huống

rất bối rối cho bạn. Nếu ông ấy đúng, thế thì bạn đang làm

gì? Thế thì sao bạn lại không thám hiểm các chiều cao của

bản thể bạn?

Freud đã được chấp nhận với sự chống cự lớn, nhưng

cuối cùng ông ấy đã được chấp nhận. Sri Aurobindo thậm

chí vẫn chưa được chấp nhận. Thực ra thậm chí không có

đối lập nào với ông ấy cả; ông ấy đơn giản bị bỏ qua. Và lí

do là rõ ràng. Freud nói về cái gì đó bên dưới bạn - cái đó

không gây bối rối lắm; bạn có thể cảm thấy thoải mái mà

152

biết rằng bạn có ý thức, và dưới ý thức của bạn còn có tiềm

thức và vô thức và vô thức tập thể. Nhưng những trạng thái

này là bên dưới bạn; bạn ở trên đỉnh, bạn có thể cảm thấy

thoải mái. Nhưng nếu bạn học Sri Aurobindo, bạn sẽ cảm

thấy bối rối, bị xúc phạm, bởi vì có những trạng thái cao hơn

bạn - bản ngã của con người không bao giờ muốn chấp nhận

rằng có bất kì cái gì cao hơn người đó. Con người muốn tin

rằng mình là đỉnh cao nhất, cực đỉnh, đỉnh Gourishanka,

đỉnh Everest - rằng không còn gì cao hơn người đó...

Đó là lí do tại sao con người hiện đại lại muốn phủ nhận

Thượng đế, bởi vì chấp nhận Thượng đế có nghĩa là bạn phải

chấp nhận cái gì đó cao hơn bạn. Và bản ngã hiện đại được

thổi phồng đến mức tâm trí hiện đại nói không có Thượng đế

và không có cõi bên kia và không có kiếp sống sau. Và

người ta cảm thấy rất thoải mái - với việc chối bỏ vương

quốc riêng của bạn, chối bỏ các đỉnh cao riêng của mình,

bạn cảm thấy rất thoải mái. Nhìn vào cái ngu xuẩn của nó

đi.

Phật là đúng. Ông ấy nói:

Kẻ ngu ngủ

dường như là đã chết,

Nhưng người chủ tỉnh thức

Và người đó sống mãi mãi.

Nhận biết là vĩnh hằng, nó không biết đến cái chết. Chỉ

vô nhận biết chết. Cho nên nếu bạn vẫn còn vô ý thức, ngủ,

bạn sẽ phải chết lần nữa. Nếu bạn muốn gạt bỏ toàn thể cái

khổ của việc sinh ra và chết đi lặp lại mãi, nếu bạn muốn gạt

bỏ bánh xe sinh tử, thì bạn sẽ phải trở thành tuyệt đối tỉnh

táo. Bạn sẽ phải đạt tới đỉnh cao hơn và cao hơn nữa trong

tâm thức.

153

Và những điều này không được chấp nhận trên nền tảng

trí tuệ; những điều này phải trở thành kinh nghiệm, những

điều này phải trở thành sự tồn tại. Tôi không bảo bạn phải bị

thuyết phục về mặt triết lí, bởi vì thuyết phục triết lí không

đem lại cái gì, không thu hoạch gì. Thu hoạch thực chỉ tới

khi bạn làm nỗ lực lớn để đánh thức bản thân mình.

Nhưng những bản đồ trí tuệ này có thể tạo ra ham muốn,

khao khát trong bạn; có thể làm cho bạn nhận biết về tiềm

năng, về khả năng; có thể làm cho bạn nhận biết rằng bạn

không phải là điều bạn dường như đang là - bạn hơn thế

nhiều lắm.

Kẻ ngu ngủ

dường như là đã chết,

Nhưng người chủ tỉnh thức

Và người đó sống mãi mãi.

Người đó quan sát.

Người đó trong vắt.

Những phát biểu đơn giản và đẹp. Chân lí bao giờ cũng

đơn giản và bao giờ cũng đẹp. Nhìn vào tính đơn giản của

hai phát biểu này... nhưng chúng hàm chứa nhiều làm sao -

thế giới trong thế giới, vô hạn thế giới. Người đó quan sát.

Người đó trong vắt.

Điều duy nhất cần phải được học là tính quan sát. Quan

sát đi! Quan sát từng hành động bạn làm. Quan sát từng ý

nghĩ thoáng qua trong tâm trí bạn. Quan sát mọi ham muốn,

cái chiếm sở hữu bạn. Quan sát ngay cả những cử chỉ nhỏ

nhặt nhất - bước, nói, ăn, tắm. Cứ quan sát mọi thứ. Để mọi

điều trở thành cơ hội cho quan sát.

154

Đừng ăn một cách máy móc, đừng cứ tọng thức ăn vào

bản thân bạn - rất quan sát. Nhai thật kĩ và quan sát... và bạn

sẽ ngạc nhiên là từ trước tới giờ bạn đã bỏ lỡ biết bao nhiêu

điều, bởi vì mỗi cái nhai sẽ cho bạn thoả mãn vô cùng; nếu

bạn ăn một cách có quan sát, nó sẽ trở nên ngon hơn. Ngay

cả thức ăn thông thường cũng ngon nếu bạn ăn có quan sát;

và nếu bạn không quan sát, bạn có thể ăn những thức ăn

ngon nhất nhưng sẽ không có vị ngon gì trong đó cả, bởi vì

không có ai quan sát. Bạn đơn giản cứ tọng các thứ vào bản

thân mình.

Ăn từ tốn, có quan sát; mỗi miếng đều phải được nhai,

nếm. Ngửi, chạm, cảm thấy cơn gió thoảng và tia sáng mặt

trời. Nhìn trăng và trở thành vũng nước im lặng của quan

sát, và trăng sẽ được phản chiếu trong bạn với cái đẹp vô

cùng. Đi trong đời vẫn còn quan sát liên tục.

Lần nọ lần kia bạn sẽ quên. Đừng trở nên khổ vì điều đó;

điều đó là tự nhiên. Trong hàng triệu kiếp sống bạn chưa bao

giờ thử quan sát, cho nên điều đơn giản, tự nhiên là bạn cứ

quên đi quên lại mãi. Nhưng khoảnh khắc bạn nhớ, lại quan

sát.

Nhớ một điều: khi bạn nhớ rằng bạn quên quan sát, đừng

trở nên hối hận, đừng ăn năn; bằng không, lần nữa bạn phí

thời gian. Đừng cảm thấy khổ: “Mình lại bỏ lỡ rồi.” Đừng

bắt đầu cảm thấy, “Mình là kẻ tội lỗi.” Đừng bắt đầu lên án

bản thân mình, bởi vì điều này cực kì phí thời gian. Đừng

bao giờ ăn năn về quá khứ! Sống trong khoảnh khắc này.

Nếu bạn đã quên, thì sao? Điều đó tự nhiên mà - điều đó đã

thành thói quen, và thói quen khó chết. Và đây không phải là

thói quen tiêm nhiễm trong một kiếp sống; đây là thói quen

đã tiêm nhiễm trong hàng triệu kiếp. Cho nên nếu bạn có thể

vẫn còn quan sát cho dù vài khoảnh khắc thôi, cảm thấy biết

155

ơn Thượng đế đi - cảm thấy cám ơn. Cho dù vài khoảnh

khắc đó còn nhiều hơn là được trông đợi.

Người đó quan sát. Người đó trong vắt.

Và khi bạn quan sát, sáng tỏ nảy sinh. Tại sao sáng tỏ

nảy sinh từ tính quan sát? Bởi vì bạn càng trở nên quan sát

hơn, mọi hấp tấp của bạn càng chậm lại hơn. Bạn trở thành

duyên dáng hơn. Khi bạn quan sát, tâm trí huyên thuyên của

bạn bớt huyên thuyên đi, bởi vì năng lượng đã dùng cho việc

huyên thuyên chuyển đi và trở thành việc quan sát - nó là

cùng năng lượng! Bây giờ ngày càng nhiều năng lượng sẽ

được biến đổi thành quan sát và tâm trí sẽ không được nuôi

dưỡng nữa. Các ý nghĩ sẽ bắt đầu loãng ra, chúng sẽ bắt đầu

mất sức nặng. Dần dần, dần dần chúng sẽ bắt đầu chết. Và

khi các ý nghĩ bắt đầu chết đi, sáng tỏ nảy sinh. Bây giờ tâm

trí bạn trở thành tấm gương.

Người đó hạnh phúc làm sao! Và khi người ta sáng tỏ,

người ta phúc lạc. Chính lẫn lộn là căn nguyên của khổ;

chính sáng tỏ là nền tảng của phúc lạc.

Người đó hạnh phúc làm sao!

Vì người đó thấy rằng tỉnh thức là cuộc sống.

Và bây giờ người đó biết không có cái chết, bởi vì tỉnh

thức không bao giờ có thể bị phá huỷ. Khi cái chết tới, bạn

sẽ quan sát nó nữa. Bạn sẽ chết trong khi quan sát; việc quan

sát sẽ không chết. Thân thể bạn sẽ biến mất, cát bụi trở về

với cát bụi, nhưng việc quan sát của bạn sẽ vẫn còn; nó sẽ

trở thành một phần của toàn thể vũ trụ. Nó sẽ trở thành tâm

thức vũ trụ.

156

Trong những khoảnh khắc này các nhà tiên tri của

Upanishad tuyên bố, “Aham Brahmasmi! - Ta là tâm thức vũ

trụ!” Chính trong không gian đó mà al-Hillaj Mansoor đã

công bố, “Ana’l Haq! - Ta là chân lí!”

Đây là những đỉnh cao chính là quyền tập ấn của bạn.

Nếu bạn không đạt được chúng, thì chỉ bạn là có trách nhiệm

chứ không người nào khác.

Người đó hạnh phúc làm sao!

Vì người đó thấy rằng tỉnh thức là cuộc sống

Người đó hạnh phúc làm sao,

Đi theo con đường của người thức tỉnh

Với kiên nhẫn lớn lao

Người đó thiền, tìm kiếm

Tự do và hạnh phúc.

Lắng nghe những lời này thật chăm chú: Với kiên nhẫn

lớn lao... Chừng nào bạn chưa đem toàn thể nỗ lực ra để

đánh thức bản thân mình điều đó sẽ không xảy ra đâu. Nỗ

lực bộ phận là vô tích sự. Bạn không thể chỉ làng nhàng, bạn

không thể chỉ hờ hững. Điều đó không ích gì. Nước ấm

không thể bay hơi được, và nỗ lực hờ hững để tỉnh táo nhất

định thất bại. Biến đổi xảy ra chỉ khi bạn đặt toàn thể năng

lượng của bạn vào trong nó. Khi bạn đang sôi lên ở nhiệt

một trăm độ, thế thì bạn bay hơi, thế thì thay đổi giả kim

thuật xảy ra. Thế thì bạn bắt đầu bốc lên.

Bạn chưa quan sát điều đó sao? - nước chảy xuống,

nhưng hơi nước bốc lên. Đích xác cùng điều đó xảy ra: vô

thức đi xuống, ý thức đi lên. Và một điều nữa: đi lên là đồng

nghĩa với vào trong, và đi xuống là đồng nghĩa với ra ngoài.

Ý thức đi vào trong, vô thức đi ra ngoài. Vô thức làm cho

157

bạn quan tâm tới thứ khác - mọi vật, mọi người, nhưng nó

bao giờ cũng là những thứ khác. Vô thức giữ bạn hoàn toàn

trong bóng tối; mắt bạn cứ tập trung vào người khác. Nó tạo

ra một loại ngoại diên, nó làm cho bạn thành hướng ngoại. Ý

thức tạo ra nội tâm, nó làm cho bạn hướng nội; nó đưa bạn

vào trong, ngày càng sâu hơn.

Và ngày càng sâu hơn có nghĩa là ngày càng cao hơn;

chúng trưởng thành đồng thời, như cây cối trưởng thành vậy.

Bạn chỉ thấy nó vươn lên cao, bạn không thấy rễ của nó đi

xuống dưới. Nhưng trước hết rễ phải đi xuống, chỉ thế thì

cây mới có thể vươn lên cao được. Nếu cây muốn đạt tới

trời, thì nó sẽ phải đâm rễ xuống tận đáy, xuống chiều sâu

thấp nhất có thể được. Cây trưởng thành đồng thời theo cả

hai hướng. Đích xác theo cùng cách thức đó tâm thức đi

lên... đi xuống, nó đâm rễ vào trong bản thể bạn.

Tôi đã nói về chín trạng thái của tâm thức. Các nhánh

tâm thức của bạn sẽ đi lên, từ ý thức - cái gọi là ý thức - tới ý

thức thực, từ ý thức thực tới siêu ý thức, từ siêu ý thức tới ý

thức tập thể, từ ý thức tập thể tới ý thức vũ trụ. Và rễ của bạn

sẽ trưởng thành từ cái gọi là ý thức tới tiềm thức, từ tiềm

thức tới vô thức, từ vô thức tới vô thức tập thể, từ vô thức

tập thể tới vô thức vũ trụ. Khoảnh khắc rễ của bạn đạt tới tự

nhiên, hoa của bạn bắt đầu nở trong Thượng đế. Do đó tự

nhiên và Thượng đế là không phân chia - trong người thức

tỉnh chúng được bắc cầu qua.

Người thức tỉnh thực sự không chống lại tự nhiên, không

thể thế được; người đó tất cả đều ủng hộ tự nhiên. Thực ra,

người đó giúp bạn theo cả hai đườngh - một mặt vào tự

nhiên, mặt kia vào Thượng đế. Đó là nỗ lực của tôi ở đây.

Tôi muốn bạn được tự nhiên, tự nhiên đến mức rễ của bạn

bắt vào cốt lõi sâu nhất của bản thể bạn - bởi vì đó là cách

duy nhất để giúp bạn trưởng thành đi lên. Rễ phải cứng cáp

158

trong đất, mạnh mẽ đến mức chúng có thể hỗ trợ cho cây

tuyết tùng Li băng vươn lên cao. Nếu nó phải đi lên vài chục

mét chiều cao, nó cần rễ lớn. Bởi vì điều này mà tôi đang bị

hiểu lầm trong cả nước này nói riêng, và trên khắp thế giới

nói chung.

Rễ phải đạt tới năng lượng dục, bởi vì đó là chỗ thấp

nhất, cái đáy trong bạn; chỉ thế thì hoa của bạn có thể nở

trong siêu tâm thức, trong samadhi. Hoa sen có thể nở chỉ

nếu nó bắt rễ sâu trong bùn trong hồ. Đây là khả năng chỉ có

với kiên nhẫn lớn lao. Con người như người đó hiện tại là rất

lười biếng; bởi vì người đó ngủ, người đó lười biếng.

Câu chuyện này là về một anh chồng và một cô vợ đồng

ý với nhau rằng bất kì ai nói trước thì sẽ phải đi đóng cửa ra

phố mà ngẫu nhiên đang bị để mở. Kẻ trộm thấy cửa mở, đi

vào, và thấy một đôi im lặng không di chuyển, nó liền ăn hết

thức ăn trên bàn, lấy các thứ có giá trị và cuối cùng hiếp cô

vợ, và đề nghị cạo râu anh chồng.

“Thôi được,” anh chồng bật khóc vào lúc đó, “Tôi sẽ đi

đóng cái cửa chết tiệt này!”

Mọi người đều thực sự lười, lười lắm. Lười là một phần

của ngủ. Do đó, kiên nhẫn, nỗ lực, nỗ lực liên tục, nỗ lực

thường xuyên sẽ được cần tới. Bạn sẽ sa ngã đi sa ngã lại

mãi. Bạn đang trong trạng thái say bét nhè; do đó ngã lùi lại

là tha thứ được. Nhưng khoảnh khắc bạn nhận ra, bất kì khi

nào một tia sáng xảy ra và bạn nhớ, đưa toàn bộ năng lượng

vào trong nó lần nữa. Đừng vẫn còn xuẩn ngốc nữa, đừng

vẫn còn ngủ nữa, đừng còn say sưa nữa.

159

Có ba kẻ say khướt cò bợ đang bước đi trên phố. Một

người đang mang ổ bánh mì, người khác mang bình rượu

vang còn người thứ ba cầm cánh cửa ô tô. Khi họ bước đi

cùng nhau, một cảnh sát chặn họ lại và hỏi, “Các anh đi

đâu?”

“Đi cắm trại,” người đem bánh mì nói.

“Đi cắm trại sao?” viên cảnh sát nói. “Bánh mì tôi có thể

hiểu được - các anh có thể ăn nó khi các anh đói; rượu các

anh có thể uống khi các anh khát. Nhưng tại sao cánh cửa ô

tô? - điều đó tôi không thể nào hiểu nổi.”

“Thế này,” người mang cánh cửa nói, “nếu trời quá lạnh

tôi có thể vặn cửa sổ lên.”

Bạn sẽ phải thoát ra nhiều tầng say. Tham là trạng thái

say, và mọi người đều tham - tham thêm nữa. Tâm trí liên

tục đòi thêm nữa, và nhu cầu không bao giờ chấm dứt. Nếu

bạn theo đuổi tiền bạc, tiền nữa. Nếu bạn theo đuổi quyền

lực chính trị, quyền nữa. Nếu bạn theo duổi danh vọng, danh

nữa. Nếu bạn quan tâm tới việc trở thành khiêm tốn, thế thì

khiêm tốn nữa, bởi vì bạn phải là người khiêm tốn nhất trên

thế giới. Nếu bạn theo đuổi từ bỏ, thế thì cứ ngày càng từ bỏ.

Không bao giờ có bất kì kết thúc nào cho nhu cầu thường

xuyên của tâm trí cả - nữa...

Tham là say, nó là ngủ. Giận cũng vậy. Bạn chưa từng

quan sát rằng trong giận bạn có thể làm những điều mà bạn

không thể làm được lúc bình thường sao? Bạn nói những

điều rồi bạn lại hối hận về sau. Và bạn không thể tin được về

sau rằng bạn đã thốt ra những điều vô nghĩa thế, rằng bạn có

khả năng thốt ra những điều vô nghĩa thế. Điều gì đã xảy ra

khi bạn giận? Bạn đang trong trạng thái say.

160

Trở nên quan sát hơn và giận sẽ bớt đi, tham sẽ bớt đi và

ghen sẽ bớt đi.

Tôi không nói với bạn: đừng giận, bởi vì đó là điều đã

được nói cho bạn qua nhiều thời đại. Cái gọi là các thánh

nhân của bạn đã từng bảo bạn, “Đừng giận!” cho nên bạn đã

học cách kìm nén giận. Nhưng bạn càng kìm nén giận, bạn

càng tạo ra vô thức lớn hơn trong bản thân bạn. Bạn đang

ném mọi thứ vào tầng hầm, và thế rồi bạn sẽ sợ đi vào trong

tầng hầm, bởi vì tất cả những thứ này - giận và tham và dục -

đều có đó. Bạn biết! Bạn đã ném chúng vào đó. Mọi loại rác

rưởi có đó, và những thứ nguy hiểm, độc hại. Bạn sẽ không

sẵn sàng đi vào trong.

Đó là lí do tại sao mọi người không muốn đi vào trong,

bởi vì đi vào trong nghĩa là phải đương đầu với tất cả những

điều này. Và không ai muốn đương đầu với những điều này;

người ta muốn tránh chúng. Trong hàng nghìn năm bạn đã

từng được bảo phải kìm nén, và bởi vì kìm nén bạn đã trở

thành ngày càng vô thức hơn. Tôi không thể nói cho bạn kìm

nén. Tôi muốn nói cho bạn làm điều đối lập lại: đừng kìm

nén - quan sát, tỉnh táo. Khi giận kéo tới, ngồi trong phòng,

đóng cửa lại và quan sát nó.

Bạn chỉ biết hai cách: hoặc là giận, bạo hành, phá phách,

hoặc là kìm nén nó. Bạn không biết cách thứ ba, và cách thứ

ba này là cách thức của chư phật: không mê đắm không kìm

nén - quan sát. Mê đắm tạo ra thói quen. Nếu bạn trở nên

giận hôm nay và ngày mai lại giận, rồi ngày kia lại giận, bạn

đang tạo ra thói quen; bạn đang ước định bản thân mình

ngày càng giận hơn.

Cho nên mê đắm không thể đưa bạn ra khỏi nó. Đó là

nơi phong trào trưởng thành hiện đại bị mắc kẹt. Các nhóm

đương đầu, trị liệu nguyên thuỷ, động thái, năng lượng sinh

161

học... và biết bao nhiêu điều đẹp đẽ khác đang xảy ra trên

thế giới, nhưng họ đều mắc kẹt tại điểm nào đó. Vấn đề của

họ là: họ dạy cách diễn đạt - và nó là tốt, nó là tốt hơn nhiều

so với kìm nén. Nếu chỉ có một cách chọn lựa này, kìm nén

hay diễn đạt, thế thì tôi sẽ gợi ý diễn đạt. Nhưng đây không

phải là lựa chọn thực; còn có phương án thứ ba quan trọng

hơn nhiều so với cả hai cách này. Nếu bạn diễn đạt, bạn trở

thành thói quen; bạn học bằng cách làm đi làm lại nó - bạn

không thể thoát ra khỏi nó.

Trong cộng đồng này có ít nhất năm mươi nhóm trị liệu

đang vận hành, bởi những lí do nào đó. Đấy chỉ là để cân

bằng cho hàng nghìn năm kìm nén; đấy chỉ là làm cân bằng

thôi. Đấy chỉ là để đem tới nhẹ nhàng cho tất cả những điều

mà bạn đã kìm nén như người Ki tô giáo, Hindu giáo, Mô ha

mét giáo, Jaina giáo, Phật giáo. Đấy chỉ là hoàn tác lại cái

hại cũ của hàng thế kỉ mà đã được làm cho bạn.

Nhưng nhớ lấy, những nhóm này không phải là mục

đích; chúng chỉ chuẩn bị cho bạn thiền. Chúng không phải là

mục đích; chúng chỉ đơn giản nghĩa là hoàn tác lại cái sai

của quá khứ. Một khi bạn đã vứt khỏi hệ thống của bạn tất

cả những điều bạn đã kìm nén từ trước tới giờ, tôi phải đưa

bạn vào quan sát. Bây giờ điều đó sẽ dễ quan sát hơn.

Nhưng bạn không trở thành người nghiện nhóm, bạn

không trở thành người cổ động cho nhóm. Có những người

hiện nay trên thế giới đang nghiện các nhóm; họ đi hết nhóm

nọ sang nhóm kia. Nhóm đụng độ kết thúc - thế thì nhóm

chạy ma ra tông khác, rồi nhóm động thái, rồi thế nọ thế

kia... Sau chỉ có vài ngày cái ngứa ngáy lại nảy sinh - bởi vì

diễn đạt ở đâu? Trong xã hội thông thường họ không thể

diễn đạt được, họ phải kìm nén.

162

Cho nên nhóm trở thành chỉ là lối xả. Xã hội thông

thường buộc bạn phải kìm nén, nhóm giúp bạn diễn đạt

nhưng bạn không thực sự trưởng thành. Lần nữa bạn sẽ quay

lại trong xã hội bình thường, bạn sẽ đi vào tình huống nguy

hiểm hơn nhiều. Bạn có thể giết hại ai đó - bạn có nhiều giận

thế. Bạn sẽ bị tù, bị giam cầm vĩnh viễn. Hay nếu bạn cứ

đánh nhau với mọi người - nếu bạn tát ông chủ ở công sở,

nếu bạn đánh vợ, đánh con, đánh chồng - thế thì toàn thể

cuộc sống của bạn sẽ trở thành hỗn độn, sẽ không thể nào

sống nó được. Cho nên sau vài ngày tích luỹ bạn cần đương

đầu khác. Vài ngày đương đầu và bạn cảm thấy nhẹ gánh;

trở lại xã hội bạn sẽ lại nặng gánh lần nữa.

Điều này sẽ không ích gì. Đây chỉ là giảm nhẹ tạm thời.

Bạn có thể la hét về ham muốn của trái tim bạn trong nhóm

trị liệu nguyên thuỷ, nhưng nếu bạn bắt đầu la hét trên

đường, thế thì bạn sẽ bị cảnh sát lôi vào đồn. Bạn có thể la

hét trong hoàn cảnh của nhóm - điều đó là được phép, có ích,

khêu gợi; bạn dược thuyết phục cứ la hét, bởi vì từ thời còn

trẻ thơ bạn đã kìm nén nó. Nó đã trở thành vết thương; nó

cần được mở ra. Nếu mủ rỉ ra và vết thương được để mở cho

gió và mặt trời và mưa, nó sẽ tự chữa lành, bởi vì bạn có

năng lượng chữa lành; nó là có sẵn. Nhưng trở lại trong xã

hội lần nữa... bạn có thể vẫn còn trong nhóm trị liệu nguyên

thuỷ được bao lâu? Trở lại lần nữa trong cùng xã hội cũ, bạn

sẽ phải kìm nén; bạn không thể cứ la hét ở đó được.

Thế thì việc la hét tụ lại, thế thì hơi nước sẽ tụ lại. Thế

thì một ngày nào đó bạn phải đi vào trong nhóm này lần nữa.

Đây là việc làm giảm nhẹ tạm thời; tốt khi nó diễn ra, nhưng

nó không thể làm cho bạn thành vị phật được. Đó là nơi mà

công xã này khác với các viện như Esalen. Họ kết thúc với

các nhóm - chúng ta bắt đầu từ các nhóm. Chỗ họ kết thúc,

đích xác từ điểm đó chúng ta bắt đầu.

163

Và không phải là trùng hợp mà hàng nghìn nhà trị liệu

đã trở nên quan tâm tới công trình của tôi. Họ đã tới đây...

Trong số các sannyasin của tôi, nhóm lớn nhất so với mọi

nghề chuyên môn là nhóm của các nhà trị liệu tâm lí. Bây

giờ chúng ta có thể cảm thấy một nhu cầu lớn trên khắp thế

giới rằng đương đầu, trị liệu nguyên thuỷ, động thái có thể

giúp chút ít làm nhẹ gánh bớt cho mọi người, nhưng chúng

không thể giúp làm cho họ thành chư phật được - chúng

không thể giúp cho họ trở nên thức tỉnh được.

Mê đắm tạo ra thói quen, kìm nén thu thập chất độc bên

trong. Trong mê đắm bạn ném chất độc vào người khác,

nhưng họ sẽ không còn im lặng - họ sẽ ném trả lại nó. Điều

đó trở thành trận đấu: bạn ném giận của bạn lên người khác,

họ ném giận của họ lên bạn - nhưng không ai được giúp đỡ

cả, mọi người đều bị hại và tổn thương.

Và nếu bạn kìm nén... Bởi vì cái vô tích sự của mê đắm,

các tu sĩ đã bịa ra kìm nén. Nó giữ bạn thoát khỏi nguy hiểm.

Kìm nén giữ bạn là công dân tốt, người tử tế. Nó giữ bạn

không bị nguy hiểm của việc bị pháp luật bắt giữ, của việc

không lâm vào thù hận; nó giữ bạn hoà dịu. Kìm nén giúp

bạn trở thành con người xã hội tốt hơn, điều đó đúng. Nhưng

nó làm cho bạn bị thương bên trong, chỉ là vết thương, và

mủ cứ tụ lại bên trong. Bên ngoài nó vận hành như chất bôi

trơn, nhưng bên trong bạn trở nên ngày một điên hơn.

Nếu xã hội này và thế kỉ này là điên khùng nhất trong

toàn thể lịch sử, công trạng thuộc về quá khứ. Năm nghìn

năm khuyên can thánh thiện cho mọi người - công trạng này

thuộc về các thánh nhân đó. Nếu mọi người đang trở nên

điên khùng, nếu mọi người đang trở nên mất trí, nếu mọi

người đang tự tử, nếu mọi người đang trở thành sát nhân,

công trạng này chắc chắn thuộc về mọi cái gọi là các thánh

164

nhân, các tu sĩ, các nhà thuyết giáo, các lãnh tụ. Họ chịu

trách nhiệm cho điều đó.

Mới hôm nọ tôi đã kể cho các bạn về chính phủ Canada

muốn điều tra, tiến hành cuộc điều tra sâu rộng về công xã

này bởi vì một công dân Mĩ, là một sannyasin, đã tự tử, và

một người Mĩ khác, cũng là sannyasin, đã phát điên. Bây giờ

tôi tự hỏi: người tự tử đó đã sáu mươi tuổi. Ông ta là người

Ki tô giáo trong sáu mươi năm, nhưng Ki tô giáo không bị

điều tra. Và ông ta đã là sannyasin thậm chí không tới sáu

mươi ngày! Công trạng này thuộc về Ki tô giáo, không phải

tôi.

Người đã phát điên là một người Tin lành. Bây giờ, tôi

bị kết án bởi vì người đó là sannyasin, nhưng nhà thờ Tin

lành không bị kết án. Và người đó đã lớn lên như một người

Tin lành, người đó sống như một người Tin lành trong ba

mươi nhăm năm, và mới chỉ vài ngày đây người đó mới là

sannyasin. Bây giờ, xã hội Mĩ không bị kết án.

Đây là logic kì lạ... và tôi đang cố gắng giúp mọi người.

Khi người đó tới đây, người đó đã điên rồi. Người đó đã tới

đây sau sáu năm phân tâm; bởi vì phân tâm không thể giúp

gì cho người đó nên người đó đã tới đây và trở thành một

sannyasin. Bởi vì nhà thờ Tin lành và các mục sư không thể

giúp cho người đó, cho nên người đó đã tới đây và trở thành

sannyasin. Nhưng họ đã làm những việc tốt đến mức khó mà

đem người đó trở lại đất được.

Và người đó đã không ở lại đây lâu; người đó đã ở đây

chỉ ba tuần. Bây giờ công trạng này không thể thuộc về tôi

được. Nếu người đó trở nên điên, tôi không thể có trách

nhiệm được. Nhưng logic kì lạ này có đó.

Tại đây nữa cùng logic này tiếp tục. Nếu một sannyasin

cư xử sai, tôi bị kết án. Nhưng biết bao nhiêu người Hindu bị

165

bỏ tù hàng ngày - Hindu giáo không bị kết án. Biết bao

nhiêu người Mô ha mét giáo cư xử không đúng, nhưng Mô

ha mét giáo không bị kết án. Nếu một người Sikh giết ai đó,

Sikh giáo không bị kết án. Đây là một thế giới rất ngu xuẩn

và ngớ ngẩn.

Mọi người tới tôi để xin giúp đỡ. Nhiều người đã được

giúp. Chín mươi chín phần trăm mọi người đã được giúp đỡ.

Nhưng một phần trăm đã hư hại nhiều đến mức gần như

không thể nào giúp được họ. Họ cũng có thể được giúp đỡ,

nhưng tôi không được phép giúp họ.

Chẳng hạn, một người thích ở truồng tới đây, người này

thỉnh thoảng ở truồng trước mọi người. Bây giờ người đó có

thể được giúp đỡ, dễ dàng được giúp đỡ - nếu người đó được

phép đi lại trần truồng. Người đó không nguy hiểm; người

đó không làm hại gì cho bất kì ai. Người đó đơn giản mang ý

tưởng lập dị này... người đó thích điều đó làm bạn sốc. Đây

là cách làm cho bạn bị sốc, đây là cách thu được sự chú ý: ở

truồng ra trước mọi người. Nếu người đó đơn giản được

phép đi lại trần truồng mà không ai chú ý gì tới người đó cả,

người đó sẽ được chữa.

Việc chữa là đơn giản, rất đơn giản! Đừng bị sốc, và

đừng chú ý. Điều đó gây chấn động cho bạn và làm bạn để ý

rằng người đó là kẻ thích trần truồng. Nếu không ai để ý tới,

nếu người đó có thể trần truồng tới bạn và bạn nói với người

đó cứ dường như là người đó không trần truồng, người đó sẽ

phân vân. Người đó sẽ không thể nào tin được vào điều đang

xảy ra nữa. Người đó sẽ đi và nhìn vào gương để xem liệu

người đó có trần truồng hay không! Và vấn đề là gì? Nếu

không ai chú ý gì và không ai sốc cả, người đó có thể thử

mặc quần áo - có thể đây là những người lạ và họ có thể bị

sốc bởi việc mặc quần áo chăng!

166

Mọi người có thể được giúp đỡ, nhưng xã hội không cho

phép tôi giúp họ. Thậm chí một phần trăm đó cũng có thể

được chữa lành, bởi vì không ai thực sự là không thể được

chữa lành. Nhưng sẽ phải cần tới thời gian, sẽ phải cần tới

kiên nhẫn.

Phật nói: Với kiên nhẫn lớn lao người đó thiền, tìm kiếm

tự do và hạnh phúc.

Thiền - thiền nghĩa là quan sát - và bạn sẽ đạt tới tự do

và phúc lạc.

Cho nên tỉnh thức, phản xạ, quan sát.

Làm việc với chăm chú và chú ý.

Sống theo cách này

Và ánh sáng sẽ lớn lên trong ông.

Ánh sáng trưởng thành theo cách riêng của nó. Bạn đơn

giản trở nên im lặng hơn, quan sát hơn, thiền hơn, và ánh

sáng hạ xuống bạn - theo cách riêng của nó. Bạn không cần

đi đâu cả.

Bằng quan sát và làm việc

Người chủ làm cho bản thân mình thành hòn đảo

Ngập lụt không thể tràn lên được.

Việc quan sát của bạn trở thành hòn đảo, thành trì, mà

không đam mê, không thèm khát, không tham lam, không

giận dữ nào có thể chiếm được. Với hòn đảo đó, lần đầu tiên

bạn trở thành cá nhân tích hợp. Lần đầu tiên bạn trở thành

con người.

167

Con người này là tuyệt đối cần thiết hôm nay, con người

mới này - homo novus.

Còn tiếp

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Câu hỏi:

Thưa Thầy kính yêu,

Tôi cảm thấy bây giờ tôi biết câu trả lời. Tại sao tôi vẫn

cho phép câu hỏi trở thành vấn đề?

Savita, không có nhiều câu trả lời, chỉ có một câu trả lời

duy nhất thôi. Và câu trả lời đó không phải là của tâm trí,

câu trả lời đó không thể là của tâm trí được. Tâm trí là nhiều.

Tâm trí có toàn câu trả lời và câu trả lời, nhưng không có

một câu trả lời duy nhất.

Câu trả lời đó là trạng thái vô trí. Nó không phải là nói

ra lời. Bạn có thể biết nó nhưng bạn không thể thu nó thành

tri thức. Bạn có thể biết nó, nhưng bạn không thể nói được

nó. Nó được biết tới ở chỗ thầm kín bên trong nhất của bản

thể bạn. Nó là ánh sáng đơn giản chiếu sáng nội tâm của

bạn.

170

Nó không phải là câu trả lời cho bất kì câu hỏi đặc biệt

nào. Nó là kết thúc của mọi việc hỏi, nó không tham chiếu

tới câu hỏi chút nào. Nó đơn giản làm tan biến mọi câu hỏi

và một trạng thái được bỏ lại mà không có câu hỏi nào... đó

là câu trả lời. Chừng nào điều đó chưa được biết tới, không

cái gì được biết tới.

Do đó, bạn có thể cảm thấy rằng bạn biết câu trả lời,

nhưng dầu vậy các câu hỏi vẫn cứ bật ra, các câu hỏi vẫn cứ

hành hạ bạn. Dầu vậy các câu hỏi nhất định nảy sinh bởi vì

gốc rễ chưa bị chặt đứt. Lá mới sẽ mọc, cành mới sẽ mọc.

Rễ chỉ bị cắt đi khi bạn bứt bản thân mình ra khỏi tâm

trí, khi bạn trở nên nhận biết, quan sát đến mức bạn có thể

thấy tâm trí là tách bạch khỏi bạn. Khi mọi đồng nhất với

tâm trí bị vứt bỏ, khi bạn là người quan sát trên đồi và tâm

trí bị bỏ lại sâu bên dưới trong bóng tối của thung lũng, khi

bạn đang trên các đỉnh đầy ánh mặt trời, chỉ là chứng kiến

thuần khiết, thấy, quan sát, nhưng không bị đồng nhất với

bất kì cái gì - tốt hay xấu, tội nhân hay thánh nhân, thế này

thế nọ - trong việc chứng kiến đó mọi câu hỏi đều tan biến.

Tâm trí tan ra, bay hơi. Bạn bị bỏ lại như sự hiện hữu thuần

khiết, chỉ là sự tồn tại thuần khiết - hơi thở, nhịp đập của trái

tim, hoàn toàn trong khoảnh khắc này, không quá khứ,

không tương lai, do đó không hiện tại nữa.

Chừng nào trạng thái đó còn chưa tới, nhiều lần bạn sẽ

cảm thấy rằng bạn biết câu trả lời, nhưng mỗi câu trả lời sẽ

chỉ tạo ra các câu hỏi mới. Mỗi câu trả lời sẽ làm bật ra cả

chuỗi câu hỏi mới trong bạn. Bạn có thể đọc, bạn có thể

nghiên cứu, bạn có thể nghĩ, nhưng bạn sẽ ngày càng lún sâu

vào trong bãi lầy của tâm trí, ngày càng vướng mắc hơn,

mắc bẫy hơn. Tuột ra khỏi tâm trí đi!

171

Do đó, tôi không cho bạn câu trả lời, tôi đang cố chỉ ra

một câu trả lời duy nhất. Bạn không thể dùng số nhiều cho

nó bởi vì nó là một thôi. Nó là trạng thái của im lặng hoàn

toàn, an bình, vô ý nghĩ. Phật gọi nó là chính tâm -

sammasati. Và ông ấy nói rằng những người chính tâm, tỉnh

táo, nhận biết, chân lí tới với họ theo cách riêng của nó. Bạn

không cần phải đi đâu cả, nó tới. Bạn thậm chí không cần

tìm và kiếm, bởi vì làm sao bạn có thể tìm và kiếm được? Từ

dốt nát của bạn, bất kì cái gì bạn làm sẽ đem lại nhiều dốt

nát hơn. Từ dốt nát của mình, dù bạn đi bất kì đâu, bạn sẽ đi

lạc lối. Từ lẫn lộn của bạn, làm sao bạn tìm thấy sáng tỏ? Từ

lẫn lộn của bạn, bạn sẽ ngày càng lẫn lộn hơn - trong tìm

kiếm sáng tỏ.

Do đó Phật nói: Người chủ quan sát, người chủ là trong

vắt. Aes dhammo sanantano - đây là luật, điều tối thượng,

luật vĩnh hằng, không cạn.

Im lặng là có câu trả lời. Im lặng là hiện hữu mà không

có câu hỏi... và rễ bị chặt đứt, thế thì không lá nào tới nữa.

Savita, bạn nói, “Tôi cảm thấy tôi biết câu trả lời.”

Đấy chỉ là ảo tưởng. Và tâm trí rất ranh mãnh trong việc

tạo ra những ảo tưởng mới. Tâm trí rất lừa dối: nó có thể lừa

bạn trong tri thức nữa. Nó có thể lừa bạn trong mọi điều! Nó

có thể thậm chí làm cho bạn tin rằng bạn đã chứng ngộ, rằng

bạn đã là vị phật. Thận trọng! Kẻ thù duy nhất là tâm trí;

không có kẻ thù nào khác.

Các kinh sách cổ nói về tâm trí. Chúng đặt tên đặc biệt

cho nó - chúng gọi nó là Quỉ. Quỉ không phải ai đó ở bên

ngoài bạn; nó là tâm trí riêng của bạn mà cứ cám dỗ bạn, mà

cứ lừa bịp bạn, lừa dối bạn, mà cứ bịa ra những ảo tưởng

mới trong bạn. Thận trọng, quan sát tâm trí! Và trong quan

172

sát, câu hỏi biến mất - không phải là chúng đã được trả lời,

để tôi nhắc lại điều đó lần nữa.

Vị phật biết không có câu trả lời - không phải là ông ấy

đã đi tới kết luận về mọi câu hỏi, không, không chút nào.

Ngược lại, ông ấy không còn câu hỏi nào nữa. Bởi vì ông ấy

không có câu hỏi nào nữa, toàn thể bản thể ông ấy đã trở

thành câu trả lời.

Savita, khoảnh khắc đó là có thể.

Đó là toàn thể công trình của tôi ở đây. Tôi không ở đây

để cho bạn nhiều thông tin hơn; điều đó bạn có thể lấy được

ở bất kì đâu. Hàng nghìn đại học tồn tại, hàng nghìn thư viện

tồn tại. Thông tin bạn có thể có được ở bất kì đâu, bạn có thể

trở nên thông thái ở bất kì đâu. Nỗ lực của tôi làm làm cho

bạn dỡ bỏ bất kì cái gì bạn đã học từ trước tới giờ, để làm

cho bạn thành hồn nhiên để cho bạn có thể vận hành từ trạng

thái không biết. Để cho bạn không có bất kì câu trả lời nào,

để cho bạn hành động một cách tự phát, không phải từ quá

khứ và từ những kết luận đã đạt tới. Để cho bạn không có

bất kì công thức làm sẵn nào cho bất kì cái gì... để cho bạn

giống như đứa trẻ nhỏ soi gương thực tại.

Và khi bạn im lặng, không tri thức kêu la ầm ĩ bên trong

bạn, cảm nhận của bạn là trong vắt - không bụi bặm trên

gương... bạn phản xạ cái đang đấy. Và từ phản xạ đó bất kì

hành động nào nảy sinh đều là đức hạnh.

173

Câu hỏi:

Thưa Thầy kính yêu,

Thầy muốn chúng tôi là những cá nhân, nhưng trong khi

làm việc ở đạo tràng chúng tôi phải rất có kỉ luật. Kỉ

luật và chủ nghĩa cá nhân - liệu chúng không đối lập với

nhau chứ?

Sudarshan, tôi muốn các bạn là các cá nhân, nhưng

không là người theo chủ nghĩa cá nhân. Và có khác biệt lớn

lao. Người theo chủ nghĩa cá nhân còn chưa là cá nhân.

Người theo chủ nghĩa cá nhân, người tin vào chủ nghĩa cá

nhân, chỉ là người bản ngã. Và là người bản ngã không phải

là cá nhân. Chính điều ngược lại: cá nhân không có bản ngã,

và bản ngã không có tính cá nhân.

Bản ngã là hiện tượng thông thường thế - mọi người đều

có nó! Không có gì đặc biệt về nó cả, không có gì duy nhất

về nó cả. Mọi người đều có bản ngã. Nó thông thường thế!

Điều không thông thường là vô ngã.

Chỉ tâm thức vô ngã mới đạt tới tính cá nhân. Và bởi

tính cá nhân tôi đơn giản ngụ ý nghĩa đúng nguyên văn của

từ này: cá nhân nghĩa là không phân chia được, cá nhân

nghĩa là tích hợp; cá nhân nghĩa là một người không phải

nhiều người, người không là đám đông, người không là đa

tâm lí; người đã đạt tới sự thống nhất, người đã trở thành sự

hiện hữu kết tinh. Gurdjieff dùng từ ‘kết tinh hoá’ cho tính

cá nhân. Nhưng yêu cầu cơ bản cho việc kết tinh hoá là vứt

bỏ bản ngã, bởi vì bản ngã là thực thể giả tạm. Nó sẽ không

cho phép bạn được là thực, nó sẽ không cho phép bạn được

đích thực. Nó sẽ không cho phép bạn trưởng thành. Nó là giả

174

tạm, nó là lừa dối, nó là ảo tưởng. Bạn không tách rời khỏi

sự tồn tại, nhưng bản ngã cứ giả vờ tách rời.

Và từ khác mà bạn đã dùng trong câu hỏi này cũng cần

phải được hiểu: kỉ luật. Kỉ luật không có nghĩa là cái gì đó bị

áp đặt lên bạn.

Bạn nói, Sudarshan, “Chủ nghĩa cá nhân và kỉ luật - liệu

chúng không đối lập với nhau chứ?

Chúng không đối lập đâu! Cá nhân bao giờ cũng là hiện

tượng có kỉ luật. Người không có kỉ luật không là cá nhân;

người đó chỉ là hỗn độn, người đó là nhiều mảnh. Mọi mảnh

đó đều vận hành tách biệt, thậm chí còn đối lập lẫn nhau. Đó

là cách thức mọi người là bình thường: phần này của tâm trí

đi về phương nam, phần khác đi về phương bắc; phần này

nói điều này, phần kia nói điều đối lập lại. Bạn biết điều đó

rồi! Tôi chỉ đơn giản phát biểu sự kiện - bạn có thể quan sát

nó. Phần này nói, “Làm điều này đi.” Phần khác lập tức nói

“Không!” Đôi khi nó nói, “Có,” và đôi khi lập tức huỷ bỏ

điều đó bằng việc nói, “Không.”

Đây là tình huống của bạn! Bạn là cá nhân trong tình

huống như vậy, khi nào bạn thậm chí không thể nói có toàn

bộ hay không toàn bộ? Cái không của bạn bao giờ cũng nửa

vời và cái có của bạn cũng vậy - và bạn nghĩ bạn là cá nhân

sao?

Cá nhân nghĩa là một người có thể vận hành như một

toàn bộ, như một thể thống nhất hữu cơ. Làm sao bạn sẽ trở

thành một thể thống nhất hữu cơ được? Điều đó chỉ có thể

có được qua kỉ luật có ý thức.

Đó là điều Phật cứ nói đi nói lại mãi: kiên nhẫn, nỗ lực,

có ý thức, nỗ lực có chủ tâm để trưởng thành - và nỗ lực toàn

bộ, không hờ hững. Bạn phải sôi lên một trăm độ. Vâng, đôi

khi điều đó là đau đớn, nhưng tất cả điều đó đều phụ thuộc

vào bạn, vào cách bạn diễn giải nó. Nếu bạn thực sự muốn

trưởng thành điều đó không đau đớn - nó là hài lòng vô

cùng. Mỗi bước đi sâu hơn vào kỉ luật đem tới cho bạn ngày

càng nhiều vui vẻ hơn, bởi vì nó cho bạn ngày càng nhiều

linh hồn, bản thể.

176

Kỉ luật (discipline) có nghĩa là sẵn sàng để học; do đó

mới có từ ‘đệ tử’ (disciple), chúng tới từ cùng một gốc. Ai là

đệ tử? - người cúi mình xuống, buông xuôi, và sẵn sàng để

học. Và kỉ luật là gì? - là tính sẵn sàng, là sự cởi mở, tính

mong manh, để học.

Tôi ở đây để làm cho các bạn

thành cá nhân, nhưng bạn sẽ phải trải qua nhiều, nhiều

phương cách. Bạn sẽ phải đi qua nhiều lửa, nhiều thử thách.

Chỉ thế thì dần dần, dần dần bạn sẽ được gắn kết lại thành

một thể thống nhất. Và bạn vẫn còn đa tính cách đã lâu,

trong nhiều kiếp đến mức chừng nào nỗ lực tập trung còn

chưa được thực hiện, chừng nào bạn còn chưa bị công kích

từ mọi góc, mọi xó xỉnh, chừng nào việc ngủ của bạn còn

chưa bị phá vỡ theo mọi cách thức có thể, bạn còn chưa bị

chấn động và rung chuyển, tính cá nhân vẫn chưa sinh ra

được.

Kỉ luật là cách để tạo ra tính cá nhân. Nhưng nhớ lấy: là

cá nhân không phải là người theo chủ nghĩa cá nhân. Chủ

nghĩa cá nhân là trò bản ngã. Và người tin vào chủ nghĩa cá

nhân không phải là cá nhân, nhớ lấy - nhớ cho rõ. Sâu bên

dưới họ biết họ không phải là cá nhân, do đó họ tạo ra mẽ

ngoài của triết lí, logic, của biện luận, bởi vì sâu bên dưới họ

không cảm thấy họ là cá nhân. Họ giả vờ ở bên ngoài rằng

họ là cá nhân. Họ giả vờ ở bên ngoài rằng họ là cá nhân - họ

tin vào chủ nghĩa cá nhân. Tin vào chủ nghĩa cá nhân không

trở thành một cá nhân được. Niềm tin bao giờ cũng giả.

Khi bạn là một cá nhân bạn không cần tin vào chủ nghĩa

cá nhân. Khi đấy là chân lí của bản thể bạn, niềm tin là

không cần thiết. Niềm tin được cần chỉ để che phủ mọi thứ:

bạn không biết về Thượng đế và bạn tin vào Thượng đế.

Người tin là kẻ vô thần. Người ấy có thể là người Ki tô giáo,

Hindu giáo, Mô ha mét giáo, Phật tử, không thành vấn đề:

người tin là kẻ vô thần. Người đó không biết về Thượng đế,

và dầu vậy người đó tin. Điều đó nghĩa là người đó thậm chí

cố lừa Thượng đế! Người đó là kẻ đạo đức giả, người đó là

con vẹt. Giống như vẹt người đó cứ lặp lại điều kinh sách

nói, điều người khác nói. Và vẹt có thể lặp lại rất hay, nhưng

không hiểu gì, không biết gì, một cách máy móc.

Một người da đen vào hiệu vẹt ở khu Harlem, muốn mua

một con vẹt nói giỏi. Người chủ bảo người đó rằng họ có

nhiều cách chọn vẹt, cho nên người đó muốn chọn loại nào?

Người da đen hỏi xem con vẹt quãng năm mươi đô la.

“Polly muốn ăn bánh qui không? Polly muốn ăn bánh qui

không?” người đó gọi ngay khi con vẹt xuất hiện. Con vẹt

không nói gì.

“Tôi muốn một con vẹt nói giỏi,” người đó nói, “Cho tôi

xem một con giỏi.”

Thế là người chủ đem ra một con vẹt hai trăm đô la:

“Polly muốn ăn bánh qui không? Polly muốn ăn bánh qui

không?” Không trả lời.

“Ông có con vẹt nào khá hơn con này không?” người da

đen hỏi.

Ông chủ nói có, và đưa người da đen ra sau quầy, tới

chỗ con vẹt một nghìn đô la, với bộ lông đẹp với đôi mắt

nhỏ toé sáng, rõ ràng là con vẹt rất đặc biệt, đang tự hào đậu

trong cái lồng xa hoa.

“Polly muốn ăn bánh qui không? Polly muốn ăn bánh

qui không?” người da đen lại nói, nhưng con vẹt không thèm

ngước mắt nhìn lên.

“Này ông, đây là con vẹt tốt nhất của ông sao?” người da

đen hỏi, “bởi vì tôi muốn một con vẹt nói giỏi mà con này

thì có vẻ câm.”

Ông chủ lại đưa người đó ra sau cửa hàng nơi có một cái

lồng đồng thau bóng loáng đặc biệt với kích cỡ một chiếc

phòng nhỏ trong đó có niềm tự hào của toàn thể sưu tập của

ông chủ - con vẹt năm nghìn đô la. Con vẹt này, mặc chiếc

áo lụa mầu khói và ngồi trên đệm, đang hút thuốc và đọc

Thời báo tài chính.

180

“Polly muốn ăn bánh qui không? Polly muốn ăn bánh

qui không?” người da đen hét lên.

Con vẹt khụt khịt và nhìn vào người đó qua cặp kính

viền vàng với sự khinh thị quí tộc.

“Polly muốn ăn bánh qui không? Polly muốn ăn bánh

qui không?” người da đen lại hét lên lần nữa.

“Polly muốn ăn bánh qui không?” con vẹt nhắc lại bằng

giọng Oxford không chê vào đâu được. “Người da đen muốn

ăn dưa hấu không?”

Người tin là con vẹt. Người tin không biết gì. Người tin

là kẻ vô thần trá hình. Người đó cố gắng tự lừa mình, lừa thế

giới và thậm chí cả Thượng đế.

Người tin vào chủ nghĩa cá nhân không phải là cá nhân.

Người thực sự là cá nhân không cần tin - người đó biết điều

đó, cho nên phỏng có ích gì mà tin? Niềm tin bao giờ cũng

cần dốt nát, và chủ nghĩa cá nhân là niềm tin. Là cá nhân là

một kinh nghiệm! Chủ nghĩa cá nhân rất rẻ, nhưng là cá

nhân cần kỉ luật gian truân. Nó cần kiên nhẫn lớn lao, làm

việc, quan sát. Nó chỉ tới từ nhiều năm gắng sức trong nhận

biết, trong thiền.

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Thưa Thầy kính yêu,

Chỉ một bước thôi sao?

200

Digambara, vâng, thực ra, thậm chí không cả một bước...

bởi vì chúng ta không đi đâu. Chúng ta đã trong Thượng đế

rồi! Tôi nói “chỉ một bước” chỉ để an ủi bạn thôi, bởi vì nói

không bước nào bạn sẽ quá phân vân. Tôi giảm nó lại tối

thiểu, chỉ một bước, sao cho cái gì đó còn lại để bạn làm, bởi

vì bạn chỉ hiểu ngôn ngữ của làm. Bạn là người làm! Nếu tôi

nói, “Không có gì phải làm cả, thậm chí một bước cũng

không phải bước,” bạn sẽ lúng túng không biết đầu đuôi ra

sao nữa.

Chân lí hiện hữu, thậm chí không cần một bước nào.

Ngồi im lặng không làm gì, xuân tới và cỏ tự nó mọc lên.

Nhưng điều đó có thể là quá nhiều. Tâm trí người làm của

bạn có thể đơn giản bỏ qua nó hay có thể nghĩ nó tất cả là vô

nghĩa. Làm sao bạn có thể đạt tới Thượng đế mà không làm

gì cả? Vâng, lối tắt tâm trí có thể hiểu được; đó là lí do tại

sao tôi nói, “một bước thôi.” Đó là lối ngắn nhất - nó không

thể rút gọn lại bé hơn thế.

Chỉ một bước thôi! Điều đó chỉ làm cho bạn hiểu rằng

việc làm là không thiết yếu. Để đạt tới bản thể, việc làm là

tuyệt đối không thiết yếu. Khi bạn đồng ý và bị thuyết phục

rằng chỉ một bước là cần thiết, thế thì tôi sẽ thì thào vào tai

bạn, “Thậm chí không đến một bước đâu - bạn đã ở đấy rồi!”

Rabiya, một nhà huyền môn Sufi vĩ đại, đi qua... Đó là

một phố bà ấy thường đi qua hàng ngày trên đường ra bãi

chợ, bởi vì ở bãi chợ bà ấy sẽ đi ra hàng ngày và kêu to lên

chân lí mà bà ấy đã đạt tới. Và trong nhiều ngày bà ấy đã

quan sát một nhà huyền môn, nhà huyền môn nổi tiếng,

Hassan, ngồi trước cánh cửa ngôi đền và cầu nguyện

Thượng đế, “Xin Thượng đế mở cửa ra! Xin mở cửa ra! Xin

cho con vào!”

201

Rabiya không thể dung thứ được điều đó vào ngày hôm

đó. Hassan kêu khóc, nước mắt lăn dài và ông ấy kêu gào

mãi “Xin mở cửa ra! Cho con vào! Sao ngài không nghe?

Sao ngài không nghe lời cầu nguyện của con?”

Mọi ngày bà ấy đều cười, cứ mỗi khi bà ấy nghe thấy

Hassan là bà ấy cười, nhưng hôm nay thì quá lắm. Nước

mắt... và Hassan đã thực sự khóc, kêu gào từ tận tim mình.

Bà ấy tới, bà ấy lay Hassan, và nói, “Dừng mọi cái vô nghĩa

này đi! Cửa mở rồi đấy - thực ra ông đã ở trong rồi!”

Hassan nhìn vào Rabiya, và khoảnh khắc đó trở thành

khoảnh khắc khải lộ. Nhìn vào mắt của Rabiya, ông ấy cúi

đầu, chạm chân bà và nói, “Bà tới đúng lúc; bằng không tôi

chắc gọi cả đời! Trong nhiều năm tôi đã làm mãi việc này -

bà đã ở đâu trước đây? Và tôi biết bà đi qua phố này hàng

ngày. Bà phải đã thấy tôi kêu khóc, cầu nguyện.”

Rabiya nói, “Vâng, nhưng chân lí chỉ có thể được nói ra

vào khoảnh khắc nào đó, trong không gian nào đó, trong

hoàn cảnh nào đó. Ta đợi cho tới đúng lúc, khoảnh khắc chín

muồi. Hôm nay nó đã tới; do đó ta tới gần ông. Hôm qua nếu

như ta nói cho ông, ông chắc cảm thấy bực bội; ông có thể

thậm chí còn trở nên giận dữ. Ông có thể phản ứng lại một

cách đối nghịch; ông có thể bảo tôi, “Bà đã quấy rầy lời cầu

nguyện của tôi!” - và việc quấy rối lời cầu nguyện của bất kì

ai cũng đều là không phải.”

Ngay cả vua cũng không được phép quấy nhiễu lời cầu

nguyện của kẻ ăn xin. Ngay cả kẻ tội phạm, kẻ giết người,

đang cầu nguyện trong các quốc gia Mô ha mét giáo, cảnh

sát phải đợi cho tới khi hắn ta kết thúc việc cầu nguyện, chỉ

thế thì hắn ta mới có thể bị bắt. Lời cầu nguyện không nên bị

quấy rối.

202

Rabiya nói, “Tôi đã muốn bảo ông điều này, rằng

‘Hassan, đừng là kẻ ngốc, cửa mở rồi đấy - thực ra, ông đã ở

trong rồi!’ Nhưng tôi phải đợi cho tới đúng khoảnh khắc.”

Digambara, tôi nói “chỉ một bước” - và thậm chí điều đó

dường như không thể tin được đối với bạn, do đó mới có câu

hỏi này.

Bạn hỏi tôi, “Thưa Thầy kính yêu, chỉ một bước sao?”

Thận chí không một bước, Digambara. Nhưng khoảnh

khắc đúng vẫn còn chưa tới, ít nhất cho bạn. Khi nó tới tôi sẽ

thì thào vào tai bạn, “Bạn đã trong đó rồi. Thậm chí không

cần bước nào” - bởi vì chúng ta không đi ra ngoài. Bước đi

là cần thiết để đi ra ngoài, bước đi là không cần để vào

trong.

Cũng giống như một người mơ, và trong giấc mơ của

mình người đó đã đi rất xa. Người đó có cần cuộc hành trình

dài để quay về nhà không? Người đó đã ở nhà rồi, người đó

đang ngủ trong nhà mình... nhưng người đó có thể ở

Timbuktu trong giấc mơ. Tất cả những điều cần là ở chỗ

người đó phải được lay dậy.

Như Rabiya lay Hassan, Digambara, một ngày nào đó

tôi sẽ lay bạn dậy! Bạn chỉ cần nước lạnh dội vào bạn - nước

thực là lạnh, nước đá, để cho trong cơn sốc bạn mở mắt ra.

Bạn có cho rằng bạn sẽ hỏi tôi, “Làm sao về nhà - bởi vì tôi

đang ở Timbuktu không?” Không, bạn sẽ không hỏi, nếu bạn

thấy rằng bạn đã ở nhà bạn, đã rơi vào giấc ngủ và mơ về

Tmbuktu. Bạn chưa bao giờ đi tới đó.

Bạn đã không đi ra ngoài Thượng đế! Bạn không thể đi

ra ngoài được, điều đó là không thể được, bởi vì duy nhất

Thượng đế tồn tại. Chúng ta có thể đi đâu, chúng ta có thể đi

203

đâu được? Không có chỗ nào mà không có Thượng đế.

Chúng ta bao giờ cũng trong ngài và ngài bao giờ cũng trong

chúng ta. Nhưng điều đó cần sự tỉnh thức.

Thậm chí không một bước - điều đó chỉ để đem bạn tới

gần chân lí hơn. Dần dần, dần dần bạn phải bị thuyết phục.

Một nghìn bước được rút gọn lại một bước, và thế rồi tôi sẽ

lấy bước đó ra khỏi bạn nữa. Nhưng điều đó cần khoảnh

khắc đúng. Chân lí tối thượng chỉ có thể được nói vào đúng

lúc, tình huống chín muồi.

Khoảnh khắc đó cũng sẽ tới.

Sẵn sàng đón nhận nó đi, đón chào nó...

Bằng quan sát...

Người ngu không để ý.
Nhưng người chủ canh quan sát của mình.
Đấy là kho báu quí giá nhất của người đó.
Người đó không bao nhượng bộ ham muốn.
Người đó thiền.
Và trong sức mạnh của quyết tâm
Người đó phát hiện ra hạnh phúc thực sự.
Người đó vượt qua ham muốn -
Và từ chiếc tháp của trí huệ
Người đó nhìn xuống thản nhiên
về đám đông buồn..
Từ đỉnh núi
Người đó nhìn xuống những người
Sống gần mặt đất.
Lưu tâm trong những điều đơn giản,
Thức tỉnh khi người khác mơ,
206
Nhanh như ngựa đua
Người đó bỏ xa cánh đồng.
Bằng quan sát
Indra trở thành vua của các thần.
Quan sát kì diệu làm sao,
Ngủ ngu xuẩn làm sao.
Khất sĩ canh tâm trí
Và sợ tính đồng bóng của ý nghĩ của mình
Đốt cháy mọi mối ràng buộc
Bằng ngọn lửa cảnh giác của mình.
Khất sĩ canh tâm trí
Và sợ lẫn lộn của riêng mình
Không thể ngã.
Người đó tìm thấy con đường tới an bình.

Lời kinh hôm nay:

Người ngu không để ý.
Nhưng người chủ canh quan sát của mình.
Đấy là kho báu quí giá nhất của người đó.

Phật gọi một người là ngu xuẩn, không phải bởi vì người

đó dốt nát, không phải bởi vì người đó không hiểu biết. Theo

Phật, một người là ngu xuẩn nếu người đó vô ý thức, nếu

người đó hành xử một cách vô ý thức, nếu người đó sống

trong giấc ngủ, nếu người đó là người mộng du. Nếu người

đó cứ hành xử mà không lưu tâm, thế thì người đó là ngu

xuẩn. Từ này có ý nghĩa đặc biệt, nhớ lấy: vô ý thức, không

nhận biết, không lưu tâm - đó là định nghĩa của Phật về

người ngu xuẩn.

216

Người đó đi trong cuộc đời như bèo dạt, cuốn theo chiều

gió. Người đó không biết mình là ai, người đó không biết

mình tới đâu, người đó không biết mình đang đi đâu. Người

đó tình cờ; người đó đơn giản sống các kiếp sống một cách

tình cờ. Người đó không có ý thức, không chủ tâm tìm kiếm

bản thể, chân lí, thực tại. Người đó đi theo đám đông; người

đó vẫn còn là một phần của tâm lí đám đông. Người đó

không phải là một cá nhân. Người đó không có thông minh

đích thực riêng của mình; người đó đơn giản theo người

khác. Bố mẹ nói điều gì đó, thầy giáo, tu sĩ, chính khách nói

điều gì đó, và người đó cứ tuân theo đủ mọi loại lời khuyên.

Người đó không có ý tưởng tại sao người đó ở đây, để làm

gì, và người đó làm gì, và tại sao. Người đó chưa bao giờ

nêu ra những câu hỏi như vậy.

Những câu hỏi này là rất không thoải mái với người đó.

Chúng tạo ra lo âu trong người đó; người đó tránh né những

câu hỏi này. Người đó đơn giản tin vào câu trả lời đã được

trao cho người đó; người đó không bao giờ hoài nghi những

câu trả lời này. Không phải là người đó đã đạt tới tin cậy -

không, người đó không có tin cậy nào - nhưng người đó đơn

giản kìm nén hoài nghi của mình bởi vì hoài nghi tạo ra

không thoải mái.

Người đó vẫn còn là người Hindu, người Mô ha mét

giáo, người Ki tô giáo. Người đó chưa bao giờ truy tìm và

người đó không bao giờ dám mạo hiểm bất kì cái gì cho việc

truy tìm. Người đó chưa bao giờ đi vào thám hiểm. Người

đó không phải là kẻ phiêu lưu, cuộc sống của người đó

không phải là cuộc phiêu lưu. Người đó bị mắc kẹt, người đó

im lìm, trì trệ. Bạn không thể tách người đó ra khỏi đám

đông của người đó; người đó giống như con cừu. Phật gọi

người đó là người ngu xuẩn.

217

Người ngu xuẩn có thể rất thông thái - thực ra gần như

người đó bao giờ cũng là như vậy. Người đó có thể là bác

học, học giả, giáo sư lớn - đó là cách người đó che giấu cái

ngu xuẩn của mình. Bằng việc thu thập tri thức ở chu vi,

người đó che giấu cái dốt nát tồn tại ở trung tâm.

Có hai kiểu người: một kiểu là người rất thông thái -

thông thái, nhưng họ không biết gì. Họ có một loại tri thức

dốt nát. Và có loại khác nữa: những người không phải là

người thông thái - nhưng họ biết. Họ có một loại dốt nát biết.

Khi Phật dùng từ ‘ngu xuẩn’, ông ấy không nói về loại

người thứ hai này - bởi vì bản thân Phật không phải là người

thông thái lắm, mà cả Jesus, cả Mohammed cũng vậy. Họ

đều là những người hồn nhiên, những người đơn giản, nhưng

tính đơn giản của họ, cái hồn nhiên của họ, phẩm chất ngây

thơ của họ lại đến mức là họ đã có khả năng thấm vào cốt lõi

bên trong nhất của bản thể của họ. Họ đã có thể biết tới chân

lí của họ; họ có khả năng đạt tới chính cốt lõi của sự tồn tại

của họ. Họ biết, nhưng họ không thông thái. Việc biết của họ

không phải là qua kinh sách. Việc biết của họ đã xảy ra qua

quan sát. Nhớ tới cội nguồn: việc biết thực tới qua thiền,

nhận biết, ý thức, lưu tâm, quan sát, chứng kiến. Và tri thức

không thực tới qua kinh sách. Bạn có thể học tri thức không

thực rất dễ dàng và bạn có thể khoe khoang về nó, nhưng

bạn sẽ vẫn còn là kẻ ngu xuẩn - kẻ ngu xuẩn có học, nhưng

kẻ ngu xuẩn tất cả như nhau.

Nếu bạn thực sự muốn biết thì bạn sẽ phải vứt bỏ tất cả

tri thức của bạn, bạn sẽ phải dỡ bỏ nó. Bạn sẽ phải trở thành

dốt nát lần nữa, giống như trẻ nhỏ, với đôi mắt ngạc nhiên,

với sự tỉnh táo. Bạn sẽ có khả năng biết không chỉ bản thể

riêng của bạn mà còn cả bản thể tồn tại trong thế giới... bản

thể tồn tại trong cây cối và chim chóc và con vật và tảng đá

218

và các vì sao. Nếu bạn có khả năng biết tới bản thân mình,

bạn sẽ có khả năng biết tới tất cả những cái đang đấy.

Thượng đế là tên khác cho tất cả những cái đang đấy.

Người ngu không để ý. Với “không để ý” Phật ngụ ý

người đó hành xử một cách vô ý thức. Người đó không biết

mình đang làm gì. Người đó đơn giản cứ làm mọi việc bởi vì

người đó không thể nào còn nhàn rỗi được; người đó muốn

thường xuyên bận bịu. Người đó không thể còn một mình

được; người đó muốn thường xuyên có bầu bạn. Người đó

không thể vẫn còn không dính líu cho dù chỉ một khoảnh

khắc, bởi vì bất kì khi nào người đó không tham dự, không

bận bịu, một mình, người đó bắt đầu đối diện với bản thân

mình - và người đó rất sợ điều đó.

Người đó không muốn đi vào trong vực thẳm của bản

thể riêng của mình. Tất cả những điều mà người đó biết đều

vô nghĩa ở đó. Tất cả những điều người đó biết, người đó

không thể đem vào đó được. Tất cả tri thức của người đó, tất

cả tính hiệu quả của người đó, tất cả kinh sách của người đó,

tất cả lí thuyết của người đó, đều hoàn toàn vô tích sự trong

thế giới bên trong này. Người đó níu bám vào bên ngoài bởi

vì ở đó người đó là ai đó. Trong thế giới bên trong người đó

là không ai.

Quan sát mọi người mà xem! Thực ra đấy là giải trí lớn

nhất: đứng bên đường và chỉ quan sát mọi người. Họ đang

làm gì? Tại sao họ làm điều đó? Và thế rồi quan sát bản thân

bạn - bạn đang làm gì vậy? và tại sao?

Một người tới đón một phụ nữ trẻ trong sảnh khách sạn

và đi lên phòng cô ấy cùng cô ấy. Họ cả hai đều cởi quần áo,

219

nhưng thế rồi cô gái nói, “Trước hết đuổi em đã! Em muốn

được bốc lửa, kích động!”

Anh chàng đuổi cô gái trong hai giờ, nhưng không thể

nào bắt được cô ấy và bỏ đi trong phẫn nộ.

Đêm hôm sau người đó thấy cô ấy đón một nạn nhân

khác trong cùng sảnh và người đó lén nấp ở thang thoát hiểm

để quan sát sự thất bại của gã khờ mới qua cửa sổ. Khi người

đó quan sát thấy những đôi chân trần nhoáng lên dưới bóng

cửa sổ kéo một phần, người đó nói to với mình, “A, người

anh em, lấy tải của cái đó!”

“Anh đã nói điều đó!” một giọng đàn ông thốt ra cạnh

tai người đó, “nhưng anh nên thấy thằng chó đẻ đã ở đây

đêm hôm qua!”

Quan sát mọi người - họ đang làm gì? Săn cái bóng, săn

đuổi mọi thứ mà họ không cần, cố gắng làm nỗ lực lớn để

đạt tới cái gì đó mà một khi đạt tới rồi họ sẽ không biết phải

làm gì. Đấy là cách mọi người đang theo đuổi tiền bạc, theo

đuổi quyền lực chính trị. Một khi bạn có nó bạn không biết

phải làm gì với nó.

Một phụ nữ nói với một phụ nữ khác, “Chị có lo nghĩ về

chồng mình không? Anh ấy cứ liên tục đi săn đuổi đàn bà,

bất kì đàn bà nào - mà chị biết điều đó!”

Và người phụ nữ kia cười phá lên. Cô ấy nói, “Không có

gì phải lo nghĩ cả: việc săn đàn bà của anh ấy giống như chó

săn xe thôi.”

Người kia nói, “Tôi không hiểu. Chị ngụ ý gì, chó săn xe

là sao?”

220

Chị này nói, ‘Vâng, chó săn xe - một khi chúng bắt được

một xe chúng không biết phải làm gì với xe cả, và đó là cách

thức của chồng tôi. Anh ấy sẽ săn đàn bà, anh ấy sẽ bắt lấy

cô ấy. Thế rồi anh ấy không biết phải làm gì với cô ấy. Tôi

biết anh ấy! Đó là lí do tại sao tôi không lo nghĩ.”

Đây là tình huống ấy. Ai đó muốn rất nổi tiếng, và người

đó sẽ phí toàn thể cuộc đời mình trong việc trở thành nổi

tiếng và thế rồi người đó sẽ không biết phải làm gì với nó.

Thực ra, một khi bạn trở thành rất nổi tiếng bạn muốn trở

thành không nổi tiếng lần nữa, bởi vì nó thành nặng nề đến

thế. Bạn không thể thảnh thơi được. Bạn không thể đi bất kì

đâu mà không bị đám đông theo dõi. Bạn không có tính

riêng tư nào nữa, bạn không thể sống bất kì cuộc sống cá

nhân nào. Mọi người đều nhìn, quan sát, điều tra cuộc sống

của bạn. Bạn không thể cười, bạn không thể nói dễ dàng...

mọi thứ trở thành khó khăn.

Mới vài ngày trước đây Jimmy Carter đã nói rằng nếu

Kennedy chống lại ông ta trong cuộc bầu cử tổng thống thì

ông ấy sẽ “quất roi vào đít ông ta.” Bây giờ ông ấy bị kết án

trên khắp thế giới vì dùng từ đó. Bạn thậm chí không thể

dùng một từ hồn nhiên. Bây giờ ông ta phải cảm thấy rất hối

hận về điều mình đã làm. Ông ấy đã phạm phải một tội.

Bạn không có cuộc sống riêng tư khi bạn nổi tiếng - khi

bạn là tổng thống của một nước, người được giải Nobel, bạn

là một vật công cộng. Bạn bao giờ cũng trong trưng bầy,

trong tủ bầy hàng; bạn bao giờ cũng phải giữ gìn diện bảnh.

Bạn không thể làm một cử chỉ đơn giản trong tự do.

Mọi người có tiền... và thế thì họ không biết phải làm gì

với nó.

221

Con người ngẫu nhiên là ngu xuẩn. Người trí huệ di

chuyển một cách có chủ ý, đi từng bước có ý thức. Cuộc

sống người đó là cuộc truy tìm thường xuyên về chân lí.

Người đó không đi lạc lối. Người đó vẫn còn tỉnh táo trong

mỗi một hành động của mình - không phải bởi vì người

khác. Người đó vẫn còn tỉnh táo chỉ bởi vì chính việc tỉnh

táo mà người ấy trở thành được tích hợp, người đó sẽ trở

thành được kết tinh.

Người ngu không để ý. Người trí huệ chăm nom - người

đó chăm nom về bản thân mình, người đó chăm nom về cuộc

sống mình, người đó chăm nom về những người khác nữa.

Người đó chăm nom mọi thứ, bởi vì người đó đánh giá cao

cuộc sống của mình. Người đó biết rằng cuộc sống là rất quí

giá, rằng nó là cơ hội Thượng đế trao cho để trưởng thành,

rằng nó phải không bị mất đi trong một loại say sưa nào đó.

Một gái mãi dâm đã cải tà gia nhập đội quân cứu tế và

đang đưa ra bằng chứng tại một góc phố. “Tôi đã quen nằm

trong vòng tay của các đàn ông,” cô ấy thú nhận, “đàn ông

da trắng, đàn ông da đen, đàn ông Trung quốc. Nhưng nay

tôi nằm trong vòng tay của Jesus.”

“Phải đấy, cô em,” một kẻ say kêu lên từ hàng cuối,

“đéo hết tất cả chúng nó!”

Quan sát mọi người và quan sát bản thân mình, và bạn

sẽ ngạc nhiên làm sao chúng ta vô ý thức thế, chúng ta say

sưa thế. Sơ suất làm sao! Chúng ta không lắng nghe điều

được nói, chúng ta không thấy điều ta thấy. Mắt ta bị mây

phủ, tâm trí chúng ta bị lẫn lộn, bản thể chúng ta không sáng

tỏ. Chúng ta không cảm nhận, chúng ta không nhạy cảm.

222

Chúng ta cứ thốt ra những điều chúng ta không ngụ ý, và

thế rồi chúng ta đau khổ về chúng. Chúng ta cứ nói những

điều mà chúng ta không bao giờ muốn nói. Chúng ta cứ làm

mọi thứ - thậm chí trong khi đang làm chúng, chúng ta biết

rằng mình không muốn làm những điều này, dầu vậy chúng

ta vẫn cứ làm chúng. Một lực vô thức nào đó cứ lái chúng ta

đi. Đôi khi thậm chí chúng ta quyết định không làm việc nào

đó, không nói điều gì đó - dầu vậy chúng ta lại cứ làm điều

đó, cho dù ngược với quyết định riêng của chúng ta. Chúng

ta không có bất kì quyết tâm nào, chúng ta không có bất kì ý

chí kiên quyết nào, chúng ta không có bất kì ý chí nào.

Cô ấy biết rằng đây là những giờ phút cuối của mình

trên trái đất này, cho nên cô ấy gọi chồng tới bên mình và

trong giọng ngập ngừng nói với anh ta yêu cầu cuối của

mình.

“Em biết,” cô ấy nói, “rằng anh và mẹ chưa bao giờ hoà

thuận với nhau. Nhưng xin anh một ân huệ đặc biệt cho em,

anh đi cùng xe với mẹ đến nghĩa trang được không?”

“Cũng được,” anh chồng bất hạnh đáp. “Nhưng điều đó

sẽ phá hỏng cả ngày của tôi.”

Đây không thực là chuyện đùa đâu - điều này xảy ra

hàng ngày. Bạn nói những điều mà bạn phải biết là không

nên nói. Nhưng bạn chỉ biết điều đó về sau, khi cái hại đã

được làm. Điều vô ý thức thốt ra.

Bây giờ, anh chàng này có thể khóc lóc và nói với vợ

mình, “Không có em, anh không thể nào sống nổi. Anh bao

giờ cũng thấy trống rỗng khi thiếu em, một phần linh hồn

223

anh sẽ chết với em...” và những điều như thế. Nhưng bây

giờ, trong khoảnh khắc này, người đó đã quên tất.

Người ngu không để ý. Nhưng người chủ canh việc quan

sát của mình. Đấy là kho báu quí giá nhất của người đó.

Người ngu xuẩn vẫn còn là nô lệ - nô lệ của bản năng, nô lệ

của ham muốn vô ý thức, nô lệ của ý tưởng chợt nảy ra, nô

lệ của xã hội trong đó người đó được sinh ra, nô lệ của thời

thượng - nô lệ của bất kì cái gì xảy ra xung quanh người đó.

Người đó đơn giản nhặt nó lên. Nếu hàng xóm mua chiếc xe

mới, người đó phải mua chiếc xe mới. Người đó không cần

nó. Nếu hàng xóm mua ngôi nhà mới trên núi, người đó phải

mua ngôi nhà mới. Có thể là khó khăn và vất vả xoay xở

tiền. Người đó có thể phải đi vay mượn, người đó có thể

phải mất nhiều năm để trả nợ, nhưng người đó phải mua nó.

Bản ngã người đó bị tổn thương. Mọi người đang sống theo

cách bắt chước, rất sơ suất.

Trong những người Eskimo có một truyền thống, một

truyền thống rất hay, rằng mỗi năm, ngày đầu tiên của năm,

mọi gia đình đều tìm trong nhà xem cái gì là không cần thiết

và cái gì là cần thiết - họ sắp xếp mọi thứ. Và chỉ cái gì tuyệt

đối cần mới được giữ lại; tất cả những cái không cần đều

được đem đi làm quà tặng cho mọi người.

Và bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng nhà của người

Eskimo là nhà sạch nhất trên thế giới, có sự thuần khiết về

nó - không rác rưởi, không cái gì tích luỹ lại. Rộng rãi - nhỏ

nhưng rộng rãi; chỉ những cái gì cần thiết, tuyệt đối cần

thiết...

Nghĩ về tất cả những thứ mà bạn cứ tích trữ lại: chúng

có thực sự cần thiết không? bạn có thực sự cần chúng

không? Hay đấy chỉ bởi vì mọi người tích trữ mà bạn cũng

trở nên tích trữ?

224

Người quan sát trở thành người chủ cuộc sống mình.

Người đó sống cuộc sống tương ứng theo ánh sáng của

mình, không theo cuộc sống của người khác. Người đó sống

nó theo nhu cầu riêng của mình. Và nhớ lấy, nhu cầu của

bạn là không nhiều. Nếu bạn trí huệ, quan sát, bạn sẽ có

cuộc sống rất rất mãn nguyện, và rất đơn giản, và với những

điều nhỏ bé.

Nhưng nếu bạn bắt chước, thế thì cuộc sống của bạn sẽ

trở thành rất phức tạp, phức tạp không cần thiết. Và tôi

không định cho bạn những chỉ dẫn đặc biệt về bạn phải có gì

và phải không có gì. Tôi đơn giản nói cứ quan sát... bất kì

cái gì cần thiết cho bạn, có nó đi; và bất kì cái gì không cần

thiết cho bạn, quên nó đi. Đây là cách thức của sannyasin.

Tôi không ủng hộ từ bỏ mọi thứ, nhưng tôi chắc chắn

ủng hộ việc vứt rác không cần thiết. Và cũng không chỉ là

bạn thu thập những thứ không cần thiết thôi đâu - bạn ham

muốn cả những thứ không cần thiết, và bạn chưa bao giờ

thiền liệu những thứ này có thực sự cần thiết không. Chúng

liệu có ích theo bất kì cách nào không? Chúng có làm cho

bạn hạnh phúc hơn không, phúc lạc hơn không?

Trước khi bạn bắt đầu ham muốn một thứ, nghĩ về nó ba

lần... và bạn sẽ ngạc nhiên. Trong một trăm ham muốn của

bạn, chín mươi chín điều là tuyệt đối vô dụng. Chúng đơn

giản giữ cho bạn bận bịu; đó là chức năng duy nhất của

chúng. Chúng giữ cho bạn xa khỏi bản thân bạn; đó là tiện

dụng duy nhất của chúng. Chúng không cho phép bạn có

thời gian, không gian để ở với bản thân mình. Chúng là nguy

hiểm. Chính bởi những điều không cần thiết này mà bạn sẽ

làm phí hoài cả cuộc đời mình, và bạn sẽ chết đi trong phá

sản.

...người chủ canh việc quan sát của mình.

225

Tôi đã nghe:

Chồng và vợ đang bị xô đẩy tới điên khùng bởi sự hiện

diện thường xuyên của người anh vợ, người tới nghỉ cuối

tuần nhưng cứ ở lì lại sáu tháng nữa. Họ quyết định rằng

người vợ sẽ nấu gà còn người chồng sẽ giả vờ món này bị

quá nhừ. Họ sẽ gây chuyện với ông anh vợ. Nếu người đó

nói món gà ngon anh chồng sẽ tống người đó đi; nếu người

đó nói món gà tồi chị vợ sẽ tống người đó đi. Sự việc không

thể hỏng được!

Khung cảnh được dàn dựng như dự tính, với rất nhiều

quát tháo và buộc tội giả vờ, trong khi ông anh vợ vẫn im

lặng ăn lậu thức ăn. Bỗng nhiên chồng và vợ dừng quát tháo

và quay sang người đó.

“Harry,” anh chồng nói, “anh nghĩ gì?”

“Tôi á?” Harry nói, cắn một miếng chân gà. “Tôi nghĩ

tôi định ở lại thêm ba tháng nữa.”

Phải là người rất quan sát. Phải là người rất để ý, tỉnh

táo. Người đó không bị mắc bẫy. Cái bẫy này chắc chắn rất

tinh vi. Trừ phi người đó rất tỉnh táo, bằng không chắc chắn

là bị mắc bẫy. Người đó không đưa ra ý kiến nào. Người đó

đơn giản chỉ phát biểu một sự kiện, rằng “tôi định ở lại thêm

ba tháng nữa.”

Sống có quan sát và bạn sẽ không bị mắc bẫy. Sống một

cách vô ý thức và trên mỗi bước bạn đều bị mắc bẫy; cuộc

sống của bạn trở thành ngày càng bị cầm tù. Và không ai

chịu trách nhiệm trừ bạn.

226

Nhưng người chủ canh việc quan sát của mình. Đấy là

kho báu quí giá nhất của người đó. Bất kì điều gì người đó

làm, người đó đều làm với nhận biết toàn bộ. Bất kì điều gì

bạn làm, bạn làm gần như máy móc. Bạn sẽ phải giải tự

động hoá cho bản thân bạn. Đó là điều thiền tất cả là gì: quá

trình giải tự động hoá.

Bạn đã trở thành máy tự động. Bạn cứ lái xe, hút thuốc,

nói chuyện với bạn bè, và nghĩ cả nghìn lẻ một thứ bên

trong. Phần lớn những điều ngẫu nhiên xảy ra bởi điều này.

Nhiều người chết hàng năm trong ô tô, tầu hoả, máy bay và

những tai nạn tương tự hơn là chết trong chiến tranh. Aldolf

Hitler có thể không giết nhiều người như người đã bị chết

hàng năm bởi hành vi máy móc của con người trên khắp trái

đất.

Nhưng bạn có thể làm được gì? Đó là toàn thể cách sống

của bạn, đó là cách bạn sống. Bạn ăn - bạn đơn giản cứ tọng

các thứ vào, bạn không chú ý bạn đang ăn gì. Bạn làm tình

với vợ bạn hay chồng bạn - bạn thậm chí không thấy khuôn

mặt của người đàn bà. Bạn đã trở nên rất không nhạy cảm;

bạn chỉ cứ đi qua những cử chỉ trống rỗng, không ý nghĩa gì.

Chúng không thể có bất kì ý nghĩa gì chừng nào bạn chưa

tỉnh táo tràn đầy.

Chính ánh sáng của nhận biết làm cho mọi thứ thành quí

giá, phi thường. Thế thì những thứ nhỏ bé không còn nhỏ bé

nữa. Khi một người với tỉnh táo, nhạy cảm, tình yêu, chạm

vào một viên sỏi thường trên bãi biển, viên sỏi đó trở thành

viên kim cương kohinoor. Còn nếu bạn chạm vào viên

kohinoor trong trạng thái vô ý thức của mình, nó chỉ là viên

sỏi bình thường - thậm chí không được như thế. Cuộc sống

của bạn sẽ có nhiều chiều sâu và nhiều ý nghĩa khi bạn có

nhận biết.

227

Bây giờ mọi người trên khắp thế giới đang hỏi, “Ý nghĩa

của cuộc sống là gì?” Tất nhiên ý nghĩa này bị mất rồi, bởi

vì bạn đã mất con đường tìm nghĩa - và con đường là nhận

biết. Đấy là kho báu quí giá nhất của người đó.

Người đó không bao nhượng bộ ham muốn.

Phật ngụ ý gì bởi “ham muốn”? Ham muốn nghĩa là toàn

thể tâm trí của bạn. Ham muốn nghĩa là không ở đây và bây

giờ. Ham muốn nghĩa là đi đâu đó trong tương lai mà còn

chưa có. Ham muốn nghĩa là cả nghìn lẻ một cách thoát li

khỏi hiện tại. Ham muốn tương đương với tâm trí. Theo

thuật ngữ của Phật, ham muốn là tâm trí.

Và ham muốn cũng là thời gian nữa. Khi tôi nói ham

muốn cũng là thời gian nữa, tôi không ngụ ý thời gian đồng

hồ, tôi ngụ ý thời gian tâm lí. Bạn tạo ra tương lai trong tâm

trí mình thế nào? - bằng việc ham muốn. Bạn muốn làm điều

gì đó ngày mai, bạn đã tạo ra ngày mai; bằng không ngày

mai chưa có ở đâu cả, và bởi vì bạn muốn làm điều gì đó

ngày mai nên bạn đã tạo ra ngày mai tâm lí.

Và mọi người đều đang tạo ra năm sau, kiếp sau. Họ

thậm chí còn nghĩ về phải làm gì sau kiếp này, sau cái chết.

Họ còn thậm chí chuẩn bị cho điều đó! Và những người này

được coi là tôn giáo; họ không tôn giáo chút nào. Ham muốn

đưa họ đi xa khỏi bây giờ-ở đây, và bây giờ-ở đây mới là

thực tại duy nhất.

Do đó Phật nói: Người đó không bao giờ nhượng bộ

ham muốn. Người đó không bao giờ đi vào trong tương lai,

người đó sống trong hiện tại. Sống trong tương lai là sống

cuộc sống giả tạo, cuộc sống giả.

Còn tiếp

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Một nữ nghệ sĩ thời thượng từ chối một thanh niên cầu

xin ân huệ của cô ấy, với cái cớ rằng người đó là người Do

Thái, và cười vào đề nghị của người đó với giá một trăm

nghìn franc. Cô ấy bảo anh chàng rằng để chỉ ra cho anh ta

thấy mình nhỏ bé thế nào, cô ấy chiếu cố số tiền của người

đó và người đó có thể làm tình với cô ấy trong thời gian một

trăm nghìn franc đó cháy.

Người đó quay lại vào ngày hôm sau với số tiền đó, đặt

mười tờ bạc thành một hàng với các tờ bạc chờm lên nhau,

đốt tờ thứ nhất rồi nhảy lên giường với cô ấy. Khi tờ bạc

cuối cùng đã cháy hết, cô ta đẩy người đó ra khỏi mình.

“Được rồi, anh đã có em,” người đó nói một cách chiến

thắng.

“Vâng,” cô ta mỉm cười, “và một trăm nghìn franc này

cháy thành tro.”

“Thì có vấn đề gì đâu?” người đó nói, châm điếu thuốc,

“Chúng là tiền giả mà.”

Người sống trong tương lai, sống cuộc đời giả. Người đó

không thực sự sống, người đó chỉ giả vờ sống. Người đó hi

vọng sống, người đó ham muốn sống, nhưng người đó chưa

bao giờ sống. Và ngày mai không bao giờ tới, bao giờ cũng

chỉ là hôm nay thôi. Và bất kì cái gì tới bao giờ cũng là bây

giờ và ở đây, và người đó không biết cách sống bây giờ-ở

đây; người đó chỉ biết cách thoát khỏi bây giờ-ở đây. Cách

để trốn thoát được gọi là “ham muốn”, tanha - đó là từ của

Phật về việc trốn thoát khỏi hiện tại là gì, từ cái thực vào cái

không thực.

Người ham muốn là kẻ trốn chạy.

229

Bây giờ, điều này rất lạ, rằng thiền nhân bị coi là kẻ trốn

chạy. Điều đó hoàn toàn vô nghĩa. Duy nhất thiền nhân

không phải là kẻ trốn chạy - mọi người khác đều trốn chạy.

Thiền nghĩa là thoát khỏi ham muốn, thoát khỏi ý nghĩ, thoát

khỏi tâm trí. Thiền nghĩa là thảnh thơi trong khoảnh khắc

này, trong hiện tại. Thiền là điều duy nhất trên thế giới này

mà không phải là người trốn chạy, mặc dầu nó bị coi là thứ

trốn chạy nhất. Những người kết án thiền bao giờ cũng kết

án nó với luận cứ rằng nó là trốn tránh, trốn tránh khỏi cuộc

sống. Họ đơn giản nói những điều vô nghĩa; họ không hiểu

điều họ đang nói.

Thiền không phải là trốn chạy khỏi cuộc sống: nó là trốn

vào cuộc sống. Tâm trí đang trốn thoát khỏi cuộc sống, ham

muốn đang trốn thoát khỏi cuộc sống.

Người đó không bao nhượng bộ ham muốn.
Người đó thiền.

Người đó đem bản thân mình vào lại trong hiện tại. Lặp

đi lặp lại tâm trí bắt đầu vận hành và người đó đem nó trở lại

hiện tại. Dần dần, dần dần nó bắt đầu xảy ra: cửa sổ mở ra và

lần đầu tiên bạn thấy bầu trời như nó vậy. Và lần đầu tiên

bạn cảm thấy gió và mưa và mặt trời, trong tính trực tiếp của

chúng, bởi vì bạn trở nên có tính thiền. Bạn bắt đầu chạm tới

cuộc sống. Thế thì cuộc sống không còn là một từ nữa mà là

hiện thực sờ nắm được; thế thì tình yêu không còn là một từ

nữa mà là năng lượng tràn ngập. Thế thì phúc lành không

còn chỉ là ham muốn, hi vọng - bạn cảm thấy nó, bạn có nó,

bạn là nó.

Người đó thiền... Phật không ủng hộ cho cầu nguyện,

ông ấy ủng hộ cho thiền, bởi vì cầu nguyện một cách nào đó

lại là một loại ham muốn. Khi bạn cầu nguyện, bạn ham

230

muốn. Cầu nguyện bao giờ cũng về tương lai; cầu nguyện

nghĩa bạn đang đòi hỏi cái gì đó. Bạn có thể không đòi hỏi

tiền bạc, bạn có thể đòi hỏi chính bản thân Thượng đế,

nhưng điều đó là một thôi. Đòi hỏi, và bạn đã đi xa. Thiền là

trạng thái không đòi hỏi, không đặt câu hỏi, không suy nghĩ.

Cầu nguyện vẫn là một phần của suy nghĩ - một suy nghĩ

đẹp, nhưng suy nghĩ là suy nghĩ; một nhà tù đẹp, nhưng nhà

tù vẫn là nhà tù thôi.

Và tâm trí cầu nguyện là tham lam, và tâm trí cầu

nguyện không trải qua biến đổi. Nó vẫn còn là cùng tâm trí

đó. Và lời cầu nguyện được sinh ra từ cùng một tâm trí; nó

không thể có phẩm chất rất khác biệt. Làm sao bạn có thể

cầu nguyện điều gì đó mà khác với bạn được? - nó sẽ là lời

cầu nguyện của bạn. Nó sẽ phản ánh tâm trí bạn, nó sẽ đi ra

từ tâm trí bạn, nó sẽ mọc ra từ tâm trí bạn. Làm sao nó có thể

đưa bạn vượt ra ngoài tâm trí được? Cầu nguyện không thể

đưa bạn vượt ra ngoài tâm trí được. Chỉ thiền có thể đưa bạn

vượt ra ngoài tâm trí.

Thiền là trạng thái của vô trí. Lời cầu nguyện là trạng

thái của tâm trí tôn giáo, nhưng tâm trí có đó. Và khi nó vẫn

còn là cái vỏ ngoài tôn giáo đẹp đẽ bao quanh nó, nó thậm

chí trở thành nguy hiểm hơn.

Một cậu nhỏ đi cắm trại lạc xa khỏi gia đình, và bỗng

nhiên nhận ra rằng mình bị lạc và màn đêm đang buông

xuống. Trở nên hoảng hốt sau khi lang thang vô mục đích

một lúc, và gào thét gọi bố mẹ mà không nhận được câu trả

lời nào, cậu bé quì xuống và cầu nguyện với hai tay giơ lên

trời. “Lạy trời,” cậu bé nói, “xin giúp con tìm lại bố mẹ và

con sẽ không đánh đứa em gái nhỏ của con nữa, con xin lấy

danh dự mà thề không đánh nữa!”

231

Khi cậu đang quì cầu nguyện, một con chim bay qua và

ỉa một bãi cứt vào bàn tay để mở của cậu. Cậu nhỏ xem xét

nó và ngước mắt lên trời.

“Ôi xin trời,” cậu cầu xin, “đừng cho con cái cứt ấy. Con

thực sự bị lạc!”

Lời cầu nguyện của bạn là lời cầu nguyện của bạn; nó là

một phần của bạn, sự mở rộng của bạn. Nó không thể giúp

bạn vượt qua bản thân bạn. Thiền là cách duy nhất để vượt

qua bản thân người ta, cách duy nhất để siêu việt lên bản

thân người ta.

Và thiền là gì? Nó không có nghĩa là ngẫm nghĩ về cái gì

đó; từ tiếng Anh meditation là sai. Trong tiếng Anh không

có từ thích hợp để dịch từ sammasati của Phật. Nó đã được

dịch ra là ngẫm nghĩ, là việc để ý đúng đắn, là nhận biết, là

có ý thức, tỉnh táo, quan sát, chứng kiến - nhưng không thực

sự có riêng một từ mang phẩn chất của sammasati.

Sammasati có nghĩa là: tâm thức hiện hữu, nhưng không

có nội dung nào. Không có ý nghĩ, không ham muốn, không

cái gì khuấy động trong bạn. Bạn không suy tư về Thượng

đế hay về những điều lớn lao... tự nhiên và cái đẹp của nó,

Kinh Thánh, Koran, Veda và những phát biểu có ý nghĩa

mênh mông của chúng. Bạn không suy tư! Bạn không tập

trung vào bất kì đối tượng đặc biệt nào. Bạn không tụng mật

chú, bởi vì đấy tất cả đều là những điều của tâm trí, đấy tất

cả đều là nội dung của tâm trí. Bạn không làm gì cả! Tâm trí

hoàn toàn trống rỗng, và bạn đơn giản ở đó trong cái trống

rỗng ấy. Một loại hiện diện, hiện diện thuần khiết, không

đâu mà đi - thảnh thơi hoàn toàn trong bản thân mình, nghỉ

ngơi, ở nhà. Đó là ý nghĩa của thiền của Phật.

232

Và không người khác nào đạt tới cách diễn đạt đẹp đẽ

như vậy về thiền như Phật. Nhiều người đã đạt tới, nhưng

không ai đã có tính diễn đạt như vậy, có khả năng truyền đạt

được thông điệp này, như Phật. Người đó không bao giờ

nhượng bộ ham muốn. Người đó thiền.

Và trong sức mạnh của quyết tâm
Người đó phát hiện ra hạnh phúc thực sự.

Phúc lạc là hạnh phúc thực. Điều bạn gọi là hạnh phúc

chỉ là khổ trá hình. Điều bạn gọi là hạnh phúc không là gì

ngoài tiêu khiển, giải trí. Nó là tạm thời - nó không thể đúng

được. Chân lí phải có một phẩm chất, và phẩm chất đó là

tính vĩnh hằng. Nếu cái gì đó là đúng nó là vĩnh hằng; nếu

nó không đúng, nó là nhất thời.

Hạnh phúc thực chỉ được tìm thấy khi tâm trí ngừng vận

hành hoàn toàn. Nó không tới từ bên ngoài. Nó trào lên từ

bên trong bản thể riêng của bạn, nó bắt đầu tràn ngập bạn.

Bạn trở nên chói sáng. Bạn trở thành đài phun phúc lạc.

Người đó vượt qua ham muốn -
Và từ chiếc tháp của trí huệ
Người đó nhìn xuống thản nhiên
về đám đông buồn..
Từ đỉnh núi
Người đó nhìn xuống những người
Sống gần mặt đất.

Khi ai đó trở thành vị phật - ham muốn bị vượt qua, tâm

trí bị vượt qua, thời gian bị vượt qua, bản ngã bị siêu việt lên

- người đó không còn là một phần của thế gian này nữa.

Người đó vẫn sống trên thế gian, nhưng linh hồn của người

233

đó bay vút lên cao đến mức từ trên đỉnh ánh sáng mặt trời đó

của bản thể mình, người đó có thể thấy đám đông buồn bã

trong thung lũng tăm tối của cuộc sống, loạng choạng, say

sưa, đánh lộn, tham vọng, tham lam, giận dữ, bạo hành...

lãng phí cực kì các cơ hội lớn. Từ bi lớn lao nảy sinh trong

bản thể người đó. Toàn thể đam mê của người đó chuyển

qua thái độ thản nhiên và trở thành từ bi.

Đam mê nghĩa là dùng người khác như phương tiện - và

đó là nền tảng của vô đạo đức. Dùng ai đó như phương tiện

là hành động vô đạo đức nhất trên thế giới, bởi vì mỗi người

đều là một mục đích lên bản thân mình. Dùng người đó như

phương tiện tức là khai thác. Và đó là điều chúng ta gọi là

yêu: chồng dùng vợ, vợ dùng chồng; con cái dùng bố mẹ, và

bố mẹ sau đó dùng con cái họ - đó là điều chúng ta gọi là

yêu!

Đấy không phải là yêu. Đấy là chiến lược của tâm trí; nó

là chất độc được bọc đường. Yêu này thực sự là trá hình. Đó

là lí do tại sao bạn nhìn toàn thể thế giới trong ghê tởm thế.

Yêu này là bệnh hoạn. Nó làm ốm yếu toàn thể linh hồn

nhân loại bởi vì nó không phải là yêu chút nào. Nó là đam

mê, thèm khát, dùng người khác như phương tiện.

Khi bạn bắt đầu thiền bạn đi tới giai đoạn thứ hai, thản

nhiên - yêu biến mất. Bạn đi vào pha trung gian; cũng hệt

như bạn sang số xe, và mỗi lần bạn sang số xe, số ban đầu

phải được chuyển về số trung gian, cho nên đam mê chuyển

qua pha trung gian - nó trở thành không thản nhiên. Yêu

biến mất. Với thời kì này, trong khoảng này, người đang

hướng tới phật tính trở thành hoàn toàn bình thản, thản

nhiên.

Và thế thì giai đoạn thứ ba được đạt tới. Khi người đó đã

đạt tới phật tính, người đó đã tìm thấy phúc lạc và đài phun

234

phúc lạc không cạn - aes dhammo sanantano - khi người đó

đã tìm thấy nguyên lí của vĩnh hằng, khi người đó đã tìm

thấy kho báu không cạn của cuộc sống, người đó bắt đầu

tuôn tràn. Yêu quay lại - thực ra, yêu tới lần đầu tiên. Nó là

từ bi. Bây giờ người đó mưa rào từ bi của mình trên từng và

mọi người; bất kì ai tới với người đó, người đó chia sẻ phúc

lạc của mình với người tới, người đó chia sẻ con đường

mình, người đó chia sẻ sáng suốt của mình.

Lưu tâm trong những điều đơn giản,
Thức tỉnh khi người khác mơ,
Nhanh như ngựa đua
Người đó bỏ xa cánh đồng.

Và khi bạn đã trở nên thích nghi trong thiền và từ bi, bạn

không còn rơi xuống thành nạn nhân của ngủ và mơ nữa.

Bạn vẫn còn tỉnh thức - ngay cả trong khi ngủ. Và thế thì

cuộc sống của bạn trở thành mũi tên thẳng tắp, bay đi với tốc

độ lớn vô cùng, với tốc độ ánh sáng, hướng tới mục đích.

Lần đầu tiên bạn trở thành bản thể.

Nhanh như ngựa đua người đó bỏ xa cánh đồng. Lưu

tâm trong những điều đơn giản, thức tỉnh trong khi người

khác mơ. Đó là khác biệt giữa Phật và người khác. Người

khác chỉ đang mơ, không thực sự sống; hi vọng sống ngày

nào đó, chuẩn bị để sống, nhưng không sống. Và ngày đó

không bao giờ tới - trước ngày đó cái chết tới.

Vị phật là thức tỉnh. Ngay cả trong khi ông ấy ngủ ông

ấy không mơ. Khi ham muốn biến mất, mơ cũng biến mất

theo. Mơ là ham muốn được dịch sang ngôn ngữ của ngủ. Vị

phật ngủ nhưng với tỉnh táo tuyệt đối. Ánh sáng tiếp tục

cháy bên trong người đó. Thân thể cần ngủ, do đó thân thể

ngủ, nhưng người đó không cần ngủ - năng lượng không

235

cạn. Tại đó, tại trung tâm bản thể người đó, một ánh sáng

nhỏ cứ cháy mãi. Toàn thể chu vi đang ngủ say, nhưng ánh

sáng đó là tỉnh táo, thức tỉnh.

Chúng ta ngủ ngay cả khi chúng ta thức: người đó thức

ngay cả khi người đó ngủ.

Bằng quan sát
Indra trở thành vua của các thần.
Quan sát kì diệu làm sao,
Ngủ ngu xuẩn làm sao.
Khất sĩ canh tâm trí
Và sợ tính đồng bóng của ý nghĩ của mình
Đốt cháy mọi mối ràng buộc
Bằng ngọn lửa cảnh giác của mình.

‘Khất sĩ’ là từ của Phật dành cho sannyasin. ‘Sannyasin’

là từ của tôi dành cho khất sĩ. Tôi đã không chọn từ của Phật

- bởi lí do nào đó. Khất sĩ, về từ mà nói, có nghĩa là ăn xin.

Phật đã từ bỏ vương quốc của mình và trở thành kẻ ăn

xin. Tất nhiên, ngay cả trong khi ông ấy là kẻ ăn xin, ông ấy

bước đi như hoàng đế; tất nhiên, ông ấy còn duyên dáng hơn

rất nhiều so với ông ấy trước đó, và giầu có hơn rất nhiều so

với ông ấy trước đó. Nhưng bởi vì ông ấy đã từ bỏ vương

quốc, mọi người bắt đầu gọi ông ấy là khất sĩ, kẻ ăn xin. Và

dần dần, dần dần cái tên này đã được cả những tín đồ của

ông ấy chấp nhận nữa.

Tôi không muốn bạn là kẻ ăn xin, tôi muốn bạn là người

chủ. Do đó tôi đã chọn từ ‘sannyasin’. Sannyasin có nghĩa là

người biết cách sống đúng. Đấy không phải là từ bỏ; ngược

lại, nó là hân hoan, nó là lễ hội.

236

Khất sĩ canh tâm trí
Và sợ tính đồng bóng của ý nghĩ của mình
Đốt cháy mọi mối ràng buộc
Bằng ngọn lửa cảnh giác của mình.

Vâng, thiền là lửa - nó đốt cháy ý nghĩ của bạn, ham

muốn của bạn, kí ức của bạn; nó đốt cháy quá khứ và tương

lai. Nó đốt cháy tâm trí bạn và bản ngã. Nó lấy đi tất cả

những cái bạn nghĩ rằng bạn đang là. Nó là chết và tái sinh,

đóng đinh và phục sinh. Bạn được sinh ra mới. Bạn mất đi

căn cước riêng của bạn một cách toàn bộ, và bạn đạt tới viễn

kiến mới về cuộc sống.

Viễn kiến cuộc sống đó là cái được ngụ ý bởi thượng đế,

pháp, đạo, thần ngôn. Bạn có thể chọn tên của bạn cho nó

bởi vì nó không có tên riêng của nó. Thực ra nó không diễn

đạt được chút nào; nó chỉ có thể được chỉ ra, được hướng

dẫn.

Khất sĩ canh tâm trí
Và sợ lẫn lộn của riêng mình
Không thể ngã.
Người đó tìm thấy con đường tới an bình.

Tâm trí là lẫn lộn. Toàn ý nghĩ và ý nghĩ - hàng nghìn ý

nghĩ la hét, xô đẩy, đánh lẫn nhau, tranh nhau lôi kéo chú ý

của bạn. Hàng nghìn ý nghĩ kéo bạn theo hàng nghìn hướng.

Phép màu là làm sao bạn vẫn giữ được bản thân mình gắn

lại. Bằng cách nào đó bạn xoay xở việc gắn lại này - nó chỉ

là cách nào đó thôi, nó chỉ là lớp vỏ. Sâu bên dưới nó có

đám đông la hét, nội chiến, nội chiến liên tục. Các ý nghĩ

237

đánh lẫn nhau, các ý nghĩ muốn bạn hoàn thành chúng. Nó

là lẫn lộn lớn, điều bạn vẫn gọi là tâm trí của bạn.

Nhưng nếu bạn nhận biết rằng tâm trí là lẫn lộn, và bạn

không tự đồng nhất với tâm trí, bạn sẽ không bao giờ sa ngã.

Bạn sẽ trở thành người không sa ngã! Tâm trí sẽ trở thành

bất lực. Và bởi vì bạn sẽ quan sát liên tục, năng lượng của

bạn sẽ dần dần được rút đi, xa khỏi tâm trí; nó sẽ không

được nuôi dưỡng thêm nữa.

Và một khi tâm trí chết, bạn được sinh ra như vô trí.

Việc sinh đó là chứng ngộ. Việc sinh thành đó lần đầu tiên

đem bạn tới mảnh đất của an bình, thiên đường hoa sen. Nó

đem bạn tới thế giới của phúc lạc, phúc lành. Bằng không

bạn vẫn còn trong địa ngục. Ngay bây giờ bạn đang trong

địa ngục. Nhưng nếu bạn quyết tâm, nếu bạn quyết định, nếu

bạn chọn tâm thức, ngay bây giờ bạn có thể lấy bước nhảy,

bước nhảy từ địa ngục vào cõi trời.

Điều đó là tuỳ bạn: bạn có thể chọn địa ngục, bạn có thể

chọn cõi trời. Địa ngục là rẻ. Cõi trời cần nỗ lực lớn, kiên

nhẫn, quyết tâm. Địa ngục có nghĩa là bạn có thể vẫn còn vô

ý thức, bạn có thể vẫn còn như bạn vậy. Cxoi trời nghĩa là

bạn phải vươn lên trên bản thân mình, bạn phải siêu việt lên.

Bạn phải chuyển từ thung lũng tới đỉnh.

Và những đỉnh đó là của bạn, nhưng bạn phải trả giá cho

chúng. Việc trèo lên những đỉnh đó là nỗ lực gian nan. Có

tính quan sát, có tính thiền đi, và một ngày nào đó bạn sẽ

thấy bản thân mình trên những đỉnh đầy ánh mặt trời. Đó là

giải thoát, moksha. Đó là niết bàn - dừng bản ngã và sinh

thành của Thượng đế.

Bạn được quyền là thượng đế. Nếu bạn không thế, chỉ

bạn chịu trách nhiệm không ai khác. Nghe Phật. Không chỉ

238

nghe Phật - hành động đi, được cam kết với cuộc sống có ý

thức, được tham dự vào.

Nhưng để tôi nhắc bạn lần nữa: đây chỉ là một chiều của

cuộc sống - giầu có mênh mông, nhưng dầu vậy vẫn là một

chiều. Bạn sẽ phải làm điều gì đó thêm nữa. Tôi đang trao

cho bạn một nhiệm vụ gian nan hơn là Phật đã làm. Phật đã

trao cho bạn một chiều; tôi muốn bạn có tất cả ba chiều, và

sự tổng hợp.

Con người mới là cần thiết trên trái đất này. Cái cũ đã

mục ruỗng và bị kết thúc, nó không có tương lai, nó không

thể sống sót được. Nó phải đi tới chính cái kết thúc của giới

hạn của nó. Nó đang trên giường chết. Chừng nào con người

mới còn chưa được sinh ra - Đông và Tây chưa gặp gỡ - cả

ba chiều còn chưa gắn lại - nhân loại vẫn còn mang số mệnh

bi đát.

Thực nghiệm mà tôi đang tiến hành ở đây chỉ là để tạo ra

hình mẫu đầu tiên của con người mới. Các bạn đang tham dự

vào trong một thực nghiệm lớn lao có tầm quan trọng mênh

mông. Cảm thấy được phúc lành đi. Cảm thấy may mắn đi.

Bạn có thể không nhận biết về điều bạn đang tham dự vào,

nhưng bạn có thể tạo ra lịch sử! Điều đó tất cả đều phụ thuộc

vào cách bạn trở nên cam kết, cách bạn trở nên tham dự với

tôi và với thực nghiệm của tôi.

Đây là tổng hợp lớn nhất có thể có, điều đã từng được

thử...

Và các bạn muốn tìm hiểu về thân thế và cuộc đời của OSHO, xin nhấn vào đây. Tự Truện Osho: http://phamvandung57.blogspot.com/20...uyen-osho.html

Dhammapada

CON ĐƯỜNG CỦA PHẬT

ĐÂY LÀ CON ĐƯỜNG

ĐI TỚI CHÂN LÍ TỐI THƯỢNG

Tập 1 ( tiếp theo )

Được ngồi trong hang của trái tim
Như người làm tên chuốt gọt
Và làm thẳng các mũi tên,
Cho nên người chủ định hướng
Các ý nghĩ sai lạc của mình.
Như cá ra khỏi nước
Mắc cạn trên bờ,
Ý nghĩ quẫy lộn và vùng vẫy.
Vì làm sao chúng có thể giũ sạch ham muốn?
Chúng run rẩy, chúng chập chờn,
Chúng vẩn vơ theo ý chúng.
Kiểm soát chúng là tốt.
Và làm chủ chúng đem lại hạnh phúc.
Nhưng chúng tinh tế làm sao,
Chúng khó nắm làm sao!
272
Nhiệm vụ là phải làm lắng chúng,
Và bằng việc cai quản chúng để tìm ra hạnh phúc.
Với chuyên tâm
Người chủ chế ngự ý nghĩ của mình.
Người đó chấm dứt vẩn vơ của chúng.
Được ngồi trong hang của trái tim,
Người đó tìm thấy tự do

Tự do là mục đích của cuộc sống. Không tự do, cuộc

sống không có ý nghĩa chút nào. “Tự do” này không được

ngụ ý về tự do chính trị, xã hội hay kinh tế. “Tự do” này có

nghĩa là tự do khỏi thời gian, tự do khỏi tâm trí, tự do khỏi

ham muốn. Khoảnh khắc tâm trí không còn nữa bạn là một

với vũ trụ, bạn lại bao la như bản thân vũ trụ.

Chính tâm trí là rào chắn giữa bạn và thực tại, và bởi vì

rào chắn này mà bạn vẫn còn bị giam trong xà lim đen tối

nơi không ánh sáng nào đạt tới được và nơi không vui vẻ

nào có thể thấm vào được. Bạn sống trong khổ bởi vì bạn

không được ngụ ý sống trong cái không gian nhỏ bé, hạn hẹp

đó. Bản thể bạn muốn mở rộng tới chính cội nguồn tối

thượng của sự tồn tại. Bản thể bạn khao khát được là đại

dương, và bạn đã trở thành giọt sương. Làm sao bạn có thể

hạnh phúc được? Làm sao bạn có thể phúc lạc được? Con

người sống trong khổ bởi vì con người sống trong cầm tù.

Và Phật Gautama nói rằng tanha - ham muốn - là

nguyên nhân gốc rễ cho mọi khổ của chúng ta, bởi vì ham

muốn tạo ra tâm trí. Ham muốn có nghĩa là tạo ra tương lai,

phóng chiếu bản thân bạn vào tương lai, đem ngày mai vào.

Đem ngày mai vào và hôm nay biến mất, bạn không thể thấy

273

nó thêm nữa; mắt bạn bị che mờ bởi ngày mai. Đem ngày

mai vào và bạn sẽ phải mang tải trọng của tất cả ngày hôm

qua của bạn, bởi vì ngày mai chỉ có thể có đó nếu ngày hôm

qua tiếp tục nuôi dưỡng nó.

Từng ham muốn đều được sinh ra từ quá khứ và từng

ham muốn đều được phóng chiếu vào tương lai. Quá khứ và

tương lai, chúng tạo nên toàn thể tâm trí bạn. Phân tích tâm

trí, mổ xẻ nó, và bạn sẽ thấy chỉ hai điều: quá khứ và tương

lai. Bạn sẽ không thấy cho dù chỉ một chút xíu của hiện tại,

thậm chí không có đến một nguyên tử. Và hiện tại là thực tại

duy nhất, sự tồn tại duy nhất, điệu vũ duy nhất có đó.

Hiện tại chỉ có thể được tìm thấy khi tâm trí đã dừng

hoàn toàn. Khi quá khứ không còn lấn lướt bạn và tương lai

không còn sở hữu bạn, khi bạn được ngắt với kí ức và tưởng

tượng, trong khoảnh khắc đó bạn ở đâu? bạn là ai? Trong

khoảnh khắc đó bạn là không ai. Và không ai có thể làm tổn

thương bạn khi bạn là không ai cả, bạn không thể bị thương

được - bởi vì bản ngã rất sẵn sàng nhận vết thương. Bản ngã

gần như cứ tìm và kiếm việc bị thương; nó tồn tại qua vết

thương. Toàn thể sự tồn tại của nó phụ thuộc vào khổ, đau.

Khi bạn là không ai cả, phiền não là không thể có được,

lo âu đơn giản không thể tin được. Khi bạn là không ai cả có

im lặng lớn lao, tĩnh lặng, không ồn ào bên trong. Quá khứ

đã qua, tương lai biến mất, cái gì có đó để tạo ra ồn ào? Và

im lặng nghe được chính là tinh tú, là thiêng liêng. Lần đầu

tiên, trong không gian đó của vô trí, bạn trở nên nhận biết về

lễ hội vĩnh hằng cứ tiếp diễn mãi. Đó chính là điều sự tồn tại

được làm nên.

Ngoại trừ con người, toàn thể sự tồn tại là phúc lạc. Duy

nhất con người rơi ra khỏi nó, đã đi lạc lối. Duy nhất con

274

người có thể làm được điều đó bởi vì duy nhất con người có

tâm thức.

Bây giờ, ý thức có hai khả năng: hoặc nó có thể trở

thành ánh sáng chói lọi trong bạn, chói lọi đến mức ngay cả

mặt trời trông cũng mờ nhạt nếu so sánh với nó... Phật nói

cứ dường như là hàng nghìn mặt trời mọc lên đột ngột - khi

bạn nhìn vào bên trong không tâm trí, tất cả là ánh sáng, ánh

sáng vĩnh hằng. Nó tất cả là vui vẻ, thuần khiết, không tì vết,

không ô nhiễm. Nó đơn giản là phúc lạc, hồn nhiên. Nó là kì

diệu. Huy hoàng của nó là không thể mô tả nổi, cái đẹp của

nó là không thể diễn đạt nổi, và phúc lành của nó là không

cạn. Aes dhammo sanantano: luật tối thượng là như vậy.

Nếu bạn có thể gạt tâm trí mình sang bên bạn sẽ trở nên

nhận biết tới vở kịch vũ trụ. Thế thì bạn chỉ là năng lượng,

và năng lượng này bao giờ cũng ở đây và bây giờ, nó chưa

bao giờ rời khỏi ở đây và bây giờ. Đó là một khả năng: nếu

bạn trở thành tâm thức thuần khiết.

Khả năng khác là: bạn có thể trở thành tự ý thức về

mình. Thế thì bạn sa ngã. Thế thì bạn trở thành một thực thể

tách biệt khỏi thế giới. Thế thì bạn trở thành một hòn đảo,

xác định, xác định rõ. Thế thì bạn bị giam cầm, bởi vì mọi

định nghĩa đều hạn chế. Thế thì bạn đang trong phòng giam,

và phòng giam này tối tăm, hoàn toàn tối tăm. Không có ánh

sáng, không có khả năng của ánh sáng. Và phòng giam này

làm què quặt bạn, làm tê liệt bạn.

Tự ý thức trở thành cảnh nô lệ; cái ngã là tù túng. Và chỉ

tâm thức mới trở thành tự do.

Vứt cái ngã và có ý thức đi! Đó là toàn thể thông điệp -

thông điệp của mọi chư phật cả ba thời, quá khứ, hiện tại,

tương lai. Cốt lõi bản chất của thông điệp này là rất đơn

giản: vứt cái ngã, bản ngã, tâm trí, và hiện hữu.

275

Chỉ khoảnh khắc này khi im lặng này tràn ngập... bạn là

ai? Không ai cả, vô thực thể. Bạn không có tên, bạn không

có hình dạng. Bạn không là đàn ông không đàn bà, không là

người Hindu không người Mô ha mét giáo. Bạn không thuộc

về bất kì nước nào, bất kì dân tộc nào, bất kì giống nòi nào.

Bạn không phải là thân thể và bạn không là tâm trí.

Thế thì bạn là gì? Trong im lặng này, hương vị của bạn

là gì? Làm sao nếm trải được hiện hữu? Chỉ an bình, chỉ im

lặng... và từ an bình và im lặng đó vui vẻ lớn lao bắt đầu nổi

lên, trào ra, không bởi lí do nào hết. Nó là bản tính tự phát

của bạn.

Nghệ thuật gạt tâm trí sang bên là toàn thể bí mật của

tôn giáo, bởi vì khi bạn gạt tâm trí sang bên, bản thể bạn

bùng nổ thành nghìn lẻ một mầu sắc. Bạn trở thành cầu

vồng, hoa sen, hoa sen một nghìn cánh. Bỗng nhiên bạn mở

ra, và thế thì toàn thể cái đẹp của sự tồn tại - cái là vô hạn! -

là của bạn. Thế thì tất cả những vì sao trên trời đều ở bên

trong bạn. Thế thì ngay cả bầu trời cũng không phải là giới

hạn của bạn; bạn không có bất kì giới hạn nào nữa.

Im lặng cho bạn cơ hội để tan ra, hội nhập, biến mất, bay

hơi. Và khi bạn không có, bạn hiện hữu - lần đầu tiên bạn

hiện hữu. Khi bạn không có, Thượng đế có, niết bàn có,

chứng ngộ có. Khi bạn không có, mọi sự được tìm thấy - và

khi bạn có, tất cả đều mất.

Con người đã trở thành tự ý thức; đó là việc đi lạc lối

của người đó, đó là sa ngã nguyên thuỷ. Mọi tôn giáo đều

nói về sa ngã nguyên thuỷ theo cách này hay cách khác,

nhưng câu chuyện hay nhất được chứa trong Ki tô giáo. Sa

ngã nguyên thuỷ là bởi vì con người ăn quả của cây tri thức.

Khi bạn ăn quả của cây tri thức, quả của tri thức, điều đó tạo

ra việc tự ý thức.

276

Bạn càng thông thái, bạn càng bản ngã - do đó mới có

bản ngã của học giả, bác học, maulvis. Bản ngã trở nên được

trang điểm bằng tri thức lớn, kinh sách, hệ thống tư tưởng.

Nhưng chúng không làm cho bạn thành hồn nhiên; chúng

không đem bạn tới phẩm chất như trẻ thơ về cởi mở, về tin

cậy, về tình yêu, về vui đùa. Tin cậy, tình yêu, vui đùa, ngạc

nhiên, tất cả biến mất khi bạn trở thành rất thông thái.

Và chúng ta đang được dạy dỗ để trở thành thông thái.

Chúng ta không được dạy để thành hồn nhiên, chúng ta

không được dạy để cảm thấy ngạc nhiên về sự tồn tại. Chúng

ta được bảo cho biết tên của các loài hoa, nhưng chúng ta

không được dạy cách nhảy múa quanh hoa. Chúng ta được

bảo cho biết tên của núi, nhưng chúng ta lại không được dạy

cách giao cảm với núi non, cách giao cảm với các vì sao,

cách giao cảm với cây cối, cách hoà điệu với sự tồn tại.

Không có hoà điệu, làm sao bạn có thể hạnh phúc được?

Không có hoà điệu bạn nhất định vẫn còn trong phiền não,

trong khổ lớn, trong đau đớn. Bạn có thể hạnh phúc chỉ khi

bạn đang nhảy múa với điệu vũ của cái toàn thể, khi bạn chỉ

là một phần của điệu vũ, khi bạn chỉ là một phần của dàn

hợp xướng vĩ đại này, khi bạn không hát bài ca của mình

một cách tách biệt. Chỉ thế thì trong sự tan chảy đó con

người mới tự do.

Đó chính là tự do là gì. Nó không phải là chính trị,

không phải là kinh tế, không phải là xã hội. Tự do là tâm

linh. Tự do xã hội, kinh tế, và chính trị là tự do chỉ nếu

chúng giúp cho mọi người được tự do tâm linh. Nếu chúng

không giúp cho mọi người được trở thành tự do về tâm linh,

thế thì chúng là kẻ giả vờ. Thế thì nhân danh tự do con

người bị làm cho ngày càng nô lệ hơn. Những cái tên đẹp đẽ

trở thành cái mẽ ngoài che giấu thực tại xấu xa. Nếu bạn

không tự do tâm linh, bạn không được tự do chút nào. Thế

277

thì mọi tự do của bạn đều là hư huyễn, giả dối, rởm. Thế thì

bạn đã bị lừa bịp. Thế thì bạn đã được cho đồ chơi để chơi

thôi.

Phật đang nói về thực tại - tự do thực sự. Ông ấy gọi nó

là niết bàn. Từ ‘niết bàn’ là rất hay; nó nghĩa là việc chấm

dứt tự ý thức, chấm dứt hoàn toàn cái ngã, trạng thái trần trụi

của vô ngã. Nó đem tới cực lạc lớn lao, mùa màng lớn lao;

nó đem tới kho báu không cạn.

Do đó Phật cứ lặp đi lặp lại mãi... hai phát biểu ông ấy

lặp lại trong Dhammapada. Một là Aes dhammo sanantano.

Đây là luật tối thượng của cuộc sống: rằng bạn biến mất và

bạn sẽ thấy bản thân mình. Rất nghịch lí - rằng chỉ bằng

cách biến mất người ta mới tìm thấy. Bằng việc vứt bỏ cái

ngã, người ta trở thành cái ta tối thượng. Bằng việc biến mất

như một giọt sương người ta trở thành đại dương.

Và phát biểu thứ hai mà ông ấy lặp lại mãi là: Aes

dhammo visuddhya - tức là như vậy là luật của thuần khiết,

của việc trở thành hồn nhiên, thuần khiết. Luật của thuần

khiết là gì? Một luật đơn giản: trở thành không đồng nhất

với tâm trí, không nghĩ về bản thân mình là tâm trí. Không

phải là Phật chống lại tâm trí, không phải là ông ấy không

muốn bạn dùng nó - ông ấy muốn bạn dùng nó, nhưng

không bị nó dùng. Và thông thường điều thứ hai là hoàn

cảnh: tâm trí đang dùng bạn. Bạn đã trở thành nô lệ. Người

chủ đã trở thành nô lệ và nô lệ đã trở thành người chủ. Mọi

thứ đã trở thành lộn ngược.

Bạn đang đứng trên đầu mình! Bây giờ làm sao bạn có

thể bước được, làm sao bạn có thể di chuyển được, làm sao

bạn có thể nhảy múa được? Bạn đã bao giờ thấy người nào

nhảy múa trên đầu mình chưa? Cuộc sống của bạn sẽ không

là cuộc sống của chuyển động nữa nếu bạn đang đứng trên

278

đầu. Cuộc sống của bạn sẽ tù đọng, nó sẽ trở thành vũng

nước bẩn. Bạn sẽ bắt đầu hôi hám ngay. Đứng trên đầu mình

bạn bị què quặt, tê liệt.

Nếu bạn đứng lại trên chân mình - một thay đổi nhỏ,

thay đổi rất nhỏ, nhưng điều đó đem lại cuộc cách mạng triệt

để - lập tức bạn có khả năng chuyển động, và chuyển động là

sống. Không chuyển động là chết.

Bạn định nghĩa chết thế nào? Khi một người không thể

nào di chuyển được theo bất kì cách nào. Người đó không

thể thở - đó là một loại chuyển động; người đó không thể

bước, người đó không thể nói - đấy đều là mọi loại chuyển

động, các chiều hướng khác của chuyển động. Bởi vì tất cả

chuyển động đã dừng lại nên chúng ta nói người đó chết.

Bạn càng có nhiều chuyển động, bạn càng sống hơn,

càng sinh động hơn. Có chuyển động đa chiều! Nhưng điều

đó là có thể chỉ nếu bạn dừng việc đứng trên đầu. Bạn phải

đứng thẳng dậy.

Ngày bạn tới tôi là tới trong trạng thái lộn ngược. Việc

điểm đạo thành sannyas không có nghĩa gì ngoại trừ việc tôi

thuyết phục bạn đứng lại trên đôi chân của bạn và không làm

động tác shirshasana này - trồng cây chuối - cả đời bạn.

Tự nhiên đi, là một phần của tự nhiên đi. Đừng khoác

lác. Đừng cứ thổi phồng bản ngã của bạn lên. Chúng là là

những bộ phận rất nhỏ nhoi - đẹp đẽ vô cùng nếu chúng ta

vận hành cùng với cái toàn thể, nhưng tuyệt đối xấu nếu

chúng ta vận hành chống lại nó.

Nhưng bạn đã được các xã hội của bạn bảo phải chiến

đấu, tranh đấu, bởi vì cuộc sống là cuộc vật lộn để sống còn,

bởi vì nếu bạn không tranh đấu bạn sẽ bị thất bại. Và bạn

phải chiến thắng, và bạn phải nổi tiếng. Bạn đã được trao

279

cho tham vọng lớn và tất cả những tham vọng đó đã trở

thành dây xích, mọi tham vọng đó giữ bạn bị trói buộc lại.

Tất cả những tham vọng đó là nguyên nhân gốc rễ của tâm

trí bạn; chúng tạo ra tâm trí.

Từ của Phật ‘tanha’ chứa mọi nghĩa về ham muốn, tham

vọng, thành đạt. Đây là những chất nuôi dưỡng của tâm trí.

Nếu bạn cứ nuôi dưỡng tâm trí bạn đang đầu độc chính

mình. Và tâm trí sẽ trở nên ngày càng lớn lên còn bạn sẽ trở

nên ngày càng bé đi. Tâm trí gần như trở thành tăng trưởng

ung thư.

Sannyas nghĩa là ca mổ. Phật đã biến đổi hàng nghìn

người qua tính chất sannyas, qua điểm đạo. Ông ấy là nhà

giải phẫu vĩ đại.

Và một khi bạn trở nên nhận biết rằng bạn là nguyên

nhân cho khổ riêng của mình, mọi sự bắt đầu thay đổi. Bạn

không còn giúp cho khổ riêng của mình nữa, bạn không còn

nuôi nó nữa. Và một khi bạn trở nên nhận biết rằng bạn

không phải là tâm trí mình mà là nhân chứng cho nó, bạn bắt

đầu vươn lên trên tâm trí, bạn không còn bị trói buộc nữa.

Bạn bắt đầu giương cánh, bạn bắt đầu bay vút lên ngày càng

cao hơn. Tâm trí bao giờ cũng vẫn còn dò dẫm trong thung

lũng tối của cuộc sống, nhưng bạn có thể trở thành con chim

đại bàng, bạn có thể bay vút lên cao. Bạn có thể là người chủ

và thế thì bạn có thể dùng tâm trí - và nó có thể được dùng

một cách rất có chủ định.

Những lời kinh này là cách để trở thành người chủ của

tâm trí bạn. Chúng chứa đựng khoa học của việc trở thành

người chủ.

Phật nói:

Như người làm tên chuốt gọt

280

Và làm thẳng các mũi tên,

Cho nên người chủ định hướng

Các ý nghĩ sai lạc của mình.

Bây giờ suy ngẫm: ý nghĩ chỉ đạo bạn, hay bạn chỉ đạo ý

nghĩ? - bởi vì nhiều điều phụ thuộc vào sáng suốt đó. Bạn có

bị chi phối bởi các ý nghĩ của bạn không? Chúng có lái bạn

đi chỗ này chỗ nọ không? Chúng có gợi ý bạn, chúng có

quyến rũ bạn, chúng có ám ảnh bạn không? Chúng có kéo

sợi dây của bạn và bạn đơn giản là kẻ nô lệ không? Hay bạn

là người chủ, và bạn có thể nói với các ý nghĩ của mình

‘Dừng lại!” và chúng phải dừng lại không - bạn có thể dùng

chúng hay vứt bỏ chúng không?

Mọi người chưa bao giờ suy ngẫm về nó bởi vì điều đó

làm cho họ cảm thấy rất bẽ mặt. Nó chỉ ra cho họ sự bất lực

của họ: họ thậm chí không thể nào dừng các ý nghĩ lại được,

ý nghĩ của riêng họ.

Có một câu chuyện ngụ ngôn Tây Tạng nổi tiếng:

Một người đã phục vụ cho một thầy trong nhiều, nhiều

năm trời. Phục vụ này không phải là thuần khiết; có động cơ

trong đó. Người đó muốn được bí mật nào đó của thầy.

Người đó đã nghe nói rằng thầy có bí mật - bí mật làm phép

mầu. Với ham muốn giấu kín này người đó đã phục vụ thầy

hết ngày nọ sang ngày kia, nhưng người đó sợ nói ra bất kì

cái gì. Nhưng thầy liên tục quan sát động cơ của người đó.

Một hôm thầy hỏi, “Tốt hơn cả là anh nói ra tâm trí anh,

vì ta liên tục thấy động cơ trong mọi phục vụ anh làm cho ta.

Nó không xuất phát từ tình yêu, chắc chắn không từ tình

yêu. Ta không thấy bất kì tình yêu nào trong đó và ta không

281

Thứ Ba, 28 tháng 2, 2017

LượcTrích Dhammapada - Con đường của Phật : tập 1

OSHO

Thứ Ba, 14 tháng 2, 2017

Tự Truyện Osho